Podstawowym celem spółdzielni mieszkaniowej jest zgodnie z Ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych z 2001 roku uwzględnia dostosowanie zakresu działalności spółdzielni mieszkaniowych do warunków gospodarki rynkowej, w tym do konkurowania na rynku m.in. z firmami deweloperskimi (głównie poprzez budowę mieszkań i domów na sprzedaż). Zgodnie z Ustawą o spółdzielniachmieszkaniowych spółdzielnia mieszkaniowa ma status przedsiębiorcy – mimo, iż jej działalność nie zmierza zasadniczo do osiągania zysku. Zależnie od postanowień statutu spółdzielni, przedmiotem jej działalności może być: • budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych, • budowanie lub nabywanie budynków (w tym do remontu) w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych, • budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych (w tym do remontu) w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów, • udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, • budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, • zarządzanie nieruchomościami stanowiącymi mienie spółdzielni lub nabytym na podstawie ustawy mieniem jej członków.
