Przyczyną wybuchu walk był II Rozbiór Polski i groźba kolejnego podziału kraju pozostającego pod rządami targowiczan, faktycznie zaś pod okupacją rosyjską. Nie bez znaczenia była rewolucja we francji, wzmagająca rewolucyjne nastroje w Polsce. Powstanie przygotowały osoby związane ze Stronnnictwem Patriotycznym.W roku 1793 doszło do drugiego rozbioru Polski. Wzięły w nim udział Rosja i Prusy. Kontrolę nad okrojonymi ziemiami Rzeczpospolitej sprawowały wojska rosyjskie. Kraj znajdował się w ciężkiej sytuacji gospodarczej. Niezadowolenie ludności starali się wykorzysta patrioci i pobudzić społeczeństwo polskie do walki z zaborcami. Nie bez znaczenia były też wieści dochodzące z Francji. Przeciwko rewolucji, jaka wybuchła w tym państwie, zgodnie występowały Rosja, Prusy i Austria. Polscy spiskowcy liczyli więc, że Francja zagrożona przez tych samych wrogów co Rzeczpospolita wesprze działania powstańcze? Na rynku w Krakowie 24 marca 1794 r. Tadeusz Kościuszko w obecności polskiego wojska i ludności miasta ogłosił rozpoczęcie insurekcji, czyli zbrojnego powstania przeciwko zaborcom. Sam został Najwyższym Naczelnikiem Sił Zbrojnych Narodowych powstania: sprawował jednocześnie rolę naczelnego wodza sił zbrojnych i głowy państwa. Która strona odnosiła sukcesy na początku powstania? Polacy. Kościuszko pokonał Rosjan w bitwie pod Racławicami (4 kwietnia 1794 r.). wyróżnili się w niej chłopi uzbrojeni w kosy (stąd ich nazwa: kosynierzy). 17 kwietnia wybuchło powstanie w Warszawie. Po ciężkich walkach wojska rosyjskie musiały opuścić stolicę Polski. W bojach tych wyróżnił się szewc Jan Kiliński stojący na czele patriotycznie nastawionych rzemieślników i ludu Warszawy. Również w kwietniu powstańcy pod wodzą Jakuba Jasińskiego opanowali Wilno. Co przesądziło o ostatecznej klęsce powstania kościuszkowskiego? Przewaga sił, jakie mogli wystawić przeciwko insurekcji dwaj zaborcy: Rosja i Prusy. Polska klęska w bitwie pod Maciejowicami (10 października 1794 r.) zadecydowała ostatecznie o upadku powstania. Warszawa skapitulowała 5 listopada 1794 r. wydarzenie to poprzedziła rzeź ludności Pragi dokonana przez wojska rosyjskie dowodzone przez gen. Suworowa. Jakie były skutki powstania kościuszkowskiego? Po stłumieniu insurekcji doszło do trzeciego rozbioru Polski (1795 r.). polska została wymazana na ponad 120 lat z mapy Europy.
Przyczyny powstania Kosciuszkowskiego: - utrata suwerenności Polski po 2 rozbiorze - sprzyjajaca sytuacja miedzynarodowa - dążenie do uzyskania pomocy Francji - kryzys gospodarczy w RP - działalnośc konspiracyjna - działalnośc emigracji politycznej - wpływ ideologi liberalizmu - konserwatywne nastawienie szlachty - walka z Prusami i Rosją
