W okresie rozbicia dzielnicowego książęta zaczęli sprowadzać osadników w celu zagospo-darowania pustych terenów. W największych miastach Polski już w XI i XII wieku istniały małe grupki cudzoziemców: Niemców, Żydów, Walonów z dalekich Niderlandów. Nazywano ich gośćmi i pozwalano, aby rządzili się własnym prawem. W XIII w. znacznie wzrosła ich liczba liczę na naj ludzie postrałem się XD
niemieckie - ludzie przybywali grupami, osiedlający nazywał się zasadźca, chłopi dostawali około 16 ha ziemi, zasadźca po zasiedleniu stawał się sołtysem, mógł dzierżawić karczmy i młyny, umowy pisane, po spłaceniu należności chłopi mogli opuścić ziemię polskie- ludzie przybywali pojedynczo, umowy słowne (dużo nadużyć), chłopi byli przywiązani do ziemi, nie mieli dostępu do administracji, dostawali mniejsze działki