Opisz strój ludowy Cieszynianka.

Opisz strój ludowy Cieszynianka.
Odpowiedź

Zdobienia, kroje i materiały świadczą o tym, że jest repliką ubiorów historycznych, zaś tradycja stroju cieszyńskiego zakorzeniona jest w epoce renesansu.Strój męski noszony był jedynie do schyłku XIX w. Kobiecy strój cieszyński charakteryzuje przepych i elegancja, ze względu na jej nieodzowny element, biżuterię. Elementy kobiecego stroju cieszyńskiego: Kabotek - krótka koszula o kroju przyramkowym, z bufiastymi rękawami sięgającymi łokci. Kabotki weselne miały długie rękawy z mankietami. Zakończenie przy szyi miało postać licznych marszczeń, które wieńczył wąski kołnierzyk stojący- lemiec. Pierwotnie kabotek ozdabiany był haftem półkrzyżykowym w kolorze czarnym, lub brązowym. Później stosowano płaskie ściegi wykonane czarną nicią. Stopniowo, w XX wielu, formy te wyparł biały, płaski, bądź dziurkowany, haft o bogatych motywach roślinnych. Żywotek - haftowany złotą lub srebrną nicią, usztywniony rodzaj gorsetu, utrzymywanego na szelkach. Przedniczki, czyli przednia część żywotka, mają szeroko zakrojone, niezachodzące na siebie prostokątne wycięcie, natomiast tylna część, tzw. oplecek, tworzy charakterystyczny, trójkątny ząb- szczytek. Tkaniną używaną do wyrobu żywotków był aksamit w ciemnym, najczęściej czarnym, lub brunatnym kolorze. Względnie popularne było haftowanie nicią złotą na tle czerwonym, oraz srebrną na tle czarnym, ale nie stało się to zasadą. Krój żywotka poddany był z biegiem czasu kilku modyfikacjom. Ze względu na małą dostępność, w okresie I wojny światowej zaprzestano używać bortu. Zwiększyła się natomiast powierzchnia zdobiona. Zmianom uległy również motywy dekoracyjne. Najpopularniejsze hafty przyjmowały formę tzw. trzech bukietów, dwóch kwiatów, oraz wianuszków. Wykorzystywano głównie nici metalowe, choć mniej zamożne kobiety używały tańszych nici jedwabnych. Z czasem, coraz popularniejsze stało się stosowanie jedwabnych kordonków. Żywotki ozdabiano również cekinami, perłami i koralikami, tak że tworzyły wielobarwną mozaikę. Całość usztywniana była tekturą i podszywana lnianą podszewką. Suknia - składająca się z wełnianej spódnicy, najczęściej w ciemnym kolorze, z doszytym gorsetem zdobionym modrą wstążką, i z żywotka. Spódnice szyto z 6-8 płatów tkaniny i miały 5-6 metrów szerokości. Zapaska - długi fartuch przewiązany w pasie. Fortuch - częściej płócienny niż adamaszkowy, składający się z dwóch zapasek, przedniej i tylnej, które zastępowały spódnicę. Halka Czepek lub czepiec, składający się z siatkowej główki i prostokątnego, niezwykle dekoracyjnego czółka. Początkowo czółko miało jak najściślej przylegać do głowy, w późniejszym okresie stało się szersze. Czółka były haftowane w drobne motywy, gwiazdki lub kropki. Czepiec był wiązany z tyłu i przykryty czepinową, przeważnie płócienną chustą. Obecnie częściej spotykane są chusty wykonane z jedwabiu wiśniowozłote lub ciemnobrązowe, z motywem kwiatowym. Czepiec był robiony ręcznie i jego wygląd różnił się w zależności od wieku i majętności właścicielki. Przepaska - wzorzysta wstążka zawiązana w pasie w kokardę na przedzie sukni. Jej szarfy sięgały często końca sukni. Zimą kobiety okrywały ramiona wełnianą hacką, która była noszona również w cieplejsze dni. Bardziej eleganckim elementem stroju był szpencer - dopasowany do figury sięgający pasa kaftan. Szyty z ciemnego sukna i zapinany na srebrna sprzączkę. Noszonym na co dzień odpowiednikiem szpencera, był prostszy kaftanik -jupka. Nogi okrywały nogawiczkami - dwumetrowymi, wełnianymi pończochami, marszczonymi na całej długości. Na stopy zakładano natomiast wełniane skarpety i lekkie, uszyte z jednego kawałka skóry buty - krypce.

Dodaj swoją odpowiedź