Mydła i detergenty

Historia mydła:
Wynalezienie mydła przypisuje się Fenicjanom, ponieważ żyli oni głównie z kupiectwa międzynarodowego, wynalazek ten szybko rozpowszechnił się w całym świecie ówczesnej cywilizacji. Dość wcześnie nauczono się też mydło wytwarzać. Na początku naszej ery potrafiły to robić wszystkie ludy Europy zachodniej.
Ówczesne mydło robiono z roślin wydzielających pianę np. mydlnicy i tłuszczów zwierzęcych.
Pierwsze ?twarde? mydła zostały stworzone na Środkowym Wschodzie ok. 800 r. n.e. następnie Arabowie rozwinęli jego produkcję w basenie Morza Śródziemnego. Surowcami do jego tworzenia były; woda, substancje tłuszczowe zwierzęce i roślinne oraz soda, a także sól morska i wapno.

Budowa
Mydła są solami sodowymi lub potasowymi wyższych kwasów tłuszczowych głównie kwasów palmitynowego, stearynowego i oleinowego, w których kwasowy atom wodoru został zastąpiony atomem sodu lub potasu. Odczyn wodnych roztworów mydeł jest zasadowy, poznieważ w roztworach wodnych mydła jako sole słabych kwasów i mocnych zasad są zhydrolizowane na kwas i zasadę. O zasadowym odczynie roztworu decyduje obecność jonów wodorotlenkowych w roztworze. Mydła są powszechnie stosowane jako środki myjące, piorące, gdyż posiadają zdolność emulgowania tłuszczu. Roztwór mydła wraz z tłuszczem brudu tworzy emulsję, którą łatwo usuwa woda.

Zmydlanie
W procesie produkcyjnym mydeł potrzebne są następujące substancje:
- tłuszcze - stanowią źródło wyższych kwasów tłuszczowych
- zasada sodowa - jest potrzebna do zmydlenia tłuszczy
- substancje pomocnicze:
- kalafonia - odpowiada za nadania mydłu odpowiedniej konsystencji, także dzięki niej mydła obficie się pienią.
- chlorek sodu - umożliwia przeprowadzenie procesu wysalania. Dzięki niemu powstają cząsteczki mydła, z których formuje się gotowy produkt.
- krzemian sodu, potocznie nazywany szkłem wodnym - stanowi substancje wypełniającą.
Proces produkcyjny mydeł dzieli się dwa podstawowe etapy.
Pierwszy etap polega na przeprowadzeniu procesów zmydlania i wytworzeniu masy mydlanej. Aby tego dokonać warzy się oraz gotuje się mydło. Zmydlanie to reakcja rozkładu tłuszczów, czyli estrów gliceryny i wyższych kwasów tłuszczowych, pod wpływem mocnych zasad, najczęściej stężonej zasady sodowej, w wyniku której otrzymuje się sole wyższych kwasów tłuszczowych, czyli główny składnik mydła oraz glicerynę. Proces ten przeprowadza się w urządzeniach periodycznych przez około 2 do 5 godzin. Po tym czasie wykonuje się domydlanie. Do uzyskanej masy mydlanej dolewa się wody, aż do osiągnięcia odpowiedniej konsystencji, przy której masa mydlana będzie się ciągnąć.
Drugi etap otrzymywania mydeł nazywa się wysalaniem. Stosuje się go w celu wyselekcjonowania mydła od pozostałej części składników. Wykonuje się go przez dodanie do wcześniej otrzymanej masy mydlanej roztworu soli lub soli krystalicznej. Następnie miesza się dokładnie składniki, dzięki czemu w roztworze zachodzi rozwarstwianie się substancji obecnych w mieszaninie. Na dół opada zasada wraz z gliceryną, produktem ubocznym zmydlania tłuszczy. Natomiast na górę wypływa mydło. Proces wysalania przeprowadza się kilkakrotnie, w celu uzyskania czystego produktu. Substancję uzyskaną w tym etapie otrzymywania mydła nazywa się wysołem podstawowym.
Jednocześnie, podczas otrzymywania wysołu podstawowego, uzyskuje się wysół pomocniczy. W innym urządzeniu odbywa się proces zmydlania pozostałych składników mydła m.in. kalafonii i kwasów tłuszczowych, będących substancjami kwasowymi.
Przygotowane wysoły miesza się ze sobą, a następnie szlifuje. Szlifowaniem nazywa się proces wymieszania wysołu z wodą oraz odrobiną zasady sodowej w podwyższonej temperaturze. Na skutek kilkakrotnie przeprowadzonego wysalania i szlifowania otrzymuje się mydło rdzeniowe, oczyszczone z zanieczyszczeń, w tym z gliceryny oraz klej. Mydło rdzeniowe można stosować jako gotowy produkt lub dodać do niego innych substancje, nadające mu barwę, zapach itd.
Liczba zmydlania (LZ) to liczba mg KOH potrzebna do zmydlenia 1 g i zobojętnienia zawartych w nim wolnych kwasów tłuszczowych.
Omawiając proce zmydlania niesposób nie wspomnieć o liczbie zmydlania. Znajomość liczby zmydlenia pozwala wyznaczyć średnią masę cząsteczkową kwasów tłuszczowych wchodzących w skład danego tłuszczu. Tłuszcze zawierające stosunkowo dużą ilość estrów kwasów o mniejszej masie cząsteczkowej, jak: masłowy, kaprylowy mają dużą liczbę zmydlenia. Tłuszcze o dużym odsetku estrów długołańcuchowych kwasów tłuszczowych, mają małe liczby zmydlania.

Rodzaje mydeł
Ze względu na rodzaj metalu alkalicznego obecnego w mydłach dzieli się je na:
? mydła sodowe (białe i twarde), które są stałe w temperaturze pokojowej i rozpuszczalne w wodzie ? produkuje się z nich mydła w kostkach
? mydła magnezowe, które są ciekłe w temperaturze pokojowej ? produkuje się z nich szampony, płyny do kąpieli i mydła w płynie
? mydła litowe, które są pół-ciekłe w temperaturze pokojowej i słabo rozpuszczają się w wodzie ? nie stosuje się ich jako środków myjących, lecz stosuje jako dodatki do litowych smarów łożyskowych
? mydła potasowe, które są miękkie (maziste) zwane mydłem szarym, rozpuszczalne w wodzie
? mydła wapniowe ? nierozpuszczalne w wodzie, tworzą się najczęściej podczas reakcji mydła np. potasowego z chlorkiem wapnia (zawartego w wodzie twardej) na skutek reakcji wytrąca się mydło wapniowe, nierozpuszczalne w wodzie, w postaci tzw. "kłaczków".
ODZAJE MYDEŁ ZE WZGLĘDU NA SKŁADNIKI;

a)Mydła BIO
-Konwalia - naturalne mydło BIO
-Cynamon-Pomarańcza - naturalne mydło BIO
b)Mydła szare:
-Lawenda - Mydło Szare
-Mydło szare z olejkiem z oliwek
c)Naturalne mydła zapachowe
-Knossos - Naturalne mydło oliwkowe ? Pistacjowe
-Ylang-Ylang - naturalne mydło zapachowe
c)Mydła do masażu
-Miód i płatki owsiane - mydło do masażu
-Algi - glicerynowe mydło do masażu z loofą
-Mydło do masażu ze sznurkiem ? niebieskie

Właściwości
Pranie jest złożonym procesem fizykochemicznym, którego celem jest usuniecie brudu z powierzchni pranego materiału. Odbywa się za pośrednictwem kąpieli piorącej, którą stanowi wodny roztwór mydła lub detergentu. Mechanizmy, które przyczyniają się do usuwania brudu to zmniejszenie napięcia powierzchniowego kąpieli piorącej, tworzenie na powierzchni brudu otoczek wiążących brud z kąpielą piorącą. Sama woda nie usuwa zbyt łatwo brudu i tłuszczu, gdyż na ma wysokie napięcie powierzchniowe, co sprawia, że w zetknięciu z tłuszczem zbiera się w krople. Użycie środka piorącego, czyli na przykład mydła lub detergentu, umożliwia wniknięcie wody w tkaninę, gdyż obniżają on napięcie powierzchniowe. Środki piorące ułatwiają zwilżanie tłuszczów przez wodę i wytwarza się stała emulsja tłuszczu w wodzie. Mieszanie, tarcie lub inne sposoby mechaniczne użyte podczas prania powodują wytworzenie się emulsji brudu z wodą oraz ułatwiają i przyspieszają ten proces. Wytwarza się przy tym piana, która utrzymuje cząsteczki brudu na powierzchni. Utrudnia to powtórne zetknięcie się ich z materiałem czyszczonym. Cząsteczka brudu jest hydrofobowa. Podczas prania jest ona otaczana przez cząsteczki mydła (detergentu) częścią hydrofobową w skierowaną w stronę brudu. Cząsteczki mydła (detergentu) unoszą cząsteczki brudu z pianą, gdyż odrywają je od powierzchni wody.
Woda używana do prania powinna być pozbawiona soli wapnia i magnezu, czyli powinna być miękka. Woda, która zawiera dużo tych soli nazywamy wodą twardą. W zależności od rodzaju rozpuszczonych w wodzie soli wapnia i magnezu rozróżniamy twardość wody przemijającą (węglanową) i twardość trwałą (niewęglanową).

Detergenty - to związki lub ich mieszaniny, które stanowią aktywny czynnik wszelkich środków czystości, takich jak szampony, proszki do prania, płyny do mycia naczyń, środki do mycia naczyń w zmywarkach itd.
Czasami przez "detergenty" rozumie się wszelkie środki czyszczące jako takie. W przemyśle środków czystości rozgranicza się jednak wyraźnie "detergenty właściwe" - w sensie pierwszej definicji oraz pozostałe składniki środków czyszczących - takie jak nabłyszczacze, dodatki koloryzujące, dodatki zapachowe, odżywcze, antystatyczne, wybielające itp.
Wreszcie - często detergenty utożsamia się z surfaktantami, co jednak nie jest poprawne, gdyż nie wszystkie detergenty działają jak surfaktanty i nie wszystkie surfaktanty są stosowane jako detergenty.
Detergenty "czyszczą" dzięki temu, że działają na brud/nieczystości na następujące sposoby:
? zachowują się jak surfaktanty - ułatwiając mieszanie się brudu z wodą (lub innym rozpuszczalnikiem) ułatwiając zwilżanie mytych powierzchni
? zmieniają pH powierzchni co prowadzi do zrywania wiązań wodorowych którymi brud jest związany z powierzchnią, lub zmiana pH prowadzi do rozkładu substancji tworzących brud
? obniżają twardość wody, dzięki czemu woda lepiej zwilża powierzchnię i łatwiej rozpuszczają się w niej związki jonowe, tworzące brud
? rozkładają brud poprzez reakcję utlenienia
? działają enzymatyczne poprzez katalizowanie reakcji prowadzących do rozkładu cząsteczek organicznych tworzących brud
? działają pianotwórczo - zwiększając powierzchnię styku brudu z środkiem myjącym
Liczba związków chemicznych stosowanych jako detergenty jest bardzo duża i ciągle poszukuje się nowych. Skład detergentów stosowanych w danym środku czyszczącym wynika z faktu co ma być myte, czym to coś jest zwykle zanieczyszczone oraz jak ma się odbywać proces mycia.
Np: detergentem do czyszczenia szkła laboratoryjnego jest chromianka lub roztwór wodorotlenku potasu w etanolu. Są to bardzo skuteczne i tanie detergenty, jednak ich użycie w warunkach domowych groziłoby fatalnym skutkami, gdyż są to środki żrące. Stąd do ręcznego mycia naczyń stosuje się dużo mniej skuteczne detergenty oparte na łagodnych, nie uszkadzających dłoni surfaktantach pianotwórczych. Z kolei, użycie pianotwórczych sufraktantów w zmywarkach, czy płynach do mycia szyb samochodowych skutkowałoby niepotrzebnymi trudnościami ze spłukiwaniem piany z mytych powierzchni. Stąd w tego typu zastosowaniach stosuje się surfaktanty niepianotwórcze połączone z solami amoniaku, które przyspieszają spływanie warstwy środka myjącego z powierzchni.


Ujemnym skutkiem powszechnego stosowania detergentów jest zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego. Obecnie względy ekologiczne spowodowały dodatkowo konieczność zredukowania ilości stosowanych fosforanów. Fosforany zawarte w środkach piorących wywołują eutrofizację wód stojących i wolno płynących wód powierzchniowych, czyli wzbogacenie wód się w substancje odżywcze ? pierwiastki biogenne (głównie azot i fosfor, a także potas i sód). Powoduje to nadmierną produkcję glonów, co prowadzi do gromadzenia się mułów. Przez co zaczynają dominować organizmy beztlenowe. W sumie jezioro może przekształcić się w staw, bagno lub torfowisko. Przełomem było odkrycie zeolitu A (sodowy krzemian glinu), przez co zapoczątkowano produkcję bezfosforanowych, czyli ekologicznych proszków do prania. Nie wszystkie składniki proszków do prania ulegają biodegradacji, czyli ich rozkładzie pod wpływem czynników środowiska. Co wpływa niekorzystnie na czystość wód powierzchniowych.
Niektóre proszki do prania, a także szampony mogą wywoływać uczulenia co wpływa niekorzystnie na skórę człowieka. Poza tym w wyniku spożycia lub oblania skóry czy innej części ciała detergentem może dojść do poparzeń. Stosowanie mydeł produkowanych na podstawie soli sodowych przez osoby o skórze wrażliwej może doprowadzić do wysuszenia skóry, podrażnień i alergii. W tym celu do mydeł dodaje się detergenty o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Dzięki temu mydła mają odczyn zbliżony do obojętnego i zalecane są dla wrażliwej cery, gdyż mają neutralne pH (5,5). Mydła takie znaczniej lepiej usuwają brud, lecz przy tym także powłokę tłuszczowo-woskową, chroniącą skórę przed wysuszeniem, łuszczeniem i wyjałowieniem.

produkty zawierające mydła i detergenty :
- produkty stosowane do mycia naczyń i wyrobów ze szkła (np. Ludwik, Dosia, Kop, ?E?, Pur Universal i inne)
- środki do mycia i czyszczenia np. urządzeń kuchennych i sanitarnych
~ środki ogólnego zastosowania służące do mycia podłóg, urządzeń kuchennych, sanitarnych i glazury (np. Ajax, MR.Proper, Domestos Universal)
~ środki do czyszczenia WC (np. WC Piker, Domestos)
~ specjalne środki myjące i czyszczące (np. do czyszczenia armatury, szampony samochodowe, środki do mycia i dezynfekcji w szpitalach, zakładach żywienia, zakładach przemysłowych)
~ środki zawierające substancje ścierające, stosowane między innymi do czyszczenia urządzeń sanitarnych (np. Cif, Skrzat)
~ pasty do zębów zawierające sproszkowane mydło
~ szampony, których podstawowymi surowcami są sproszkowane mydło lub detergenty o łagodnym działaniu

w tej pracy znajdziecie fragmenty innych stron internrtowych. Poskładałam to tak by znalzazły się tu wszystkie nie zbendne informacje. Mam nadzieje, żekomuś się toprzyda