Pojęcia i słownictwo odnoszące się do architektury.Okresy w rozwoju architektury.

Pojęcia i słownictwo odnoszące się do architektury.

Pojęcie budowla, budownictwo, architektura czy styl, są wszystkim dobrze znane i często używane w mowie potocznej.
Budowlą nazywa się każde dzieło rak ludzkich trwale połączone z gruntem. Może to być budynek lub zespół budynków, również most, tunel, wiadukt a także droga, słup, ogrodzenie.
Budownictwo jest to dziedzina działalności człowieka, który opanował techniczne umiejętności wznoszenia budowli lub ich zespołów odpowiednio na potrzeby bytowe danej epoki.
Układ elementów zestawiony przez budowniczego według wymagań techniki budowlanej w określonym czasie jej rozwoju, tworzy konstrukcję budowlaną. Konstrukcja powinna bezpiecznie przenosić obciążenia wynikające z jej funkcji bez przekroczenia wytrzymałości materiału, z którego została wykonana.
Dawniej budowniczy był równocześnie architektem i konstruktorem, a często też kierownikiem budowy. Znajomość wytrzymałości materiałów opierał na doświadczeniu własnym, a stateczność konstrukcji i jej wytrzymałość oraz dopuszczalne rozpiętości, ustalał wyłącznie metodą doświadczeń na modelach, wychodzące poza bryły budynków i podtrzymujące ich ściany i sklepienia.
Dlatego w zabytkowych budowlach odnajdziemy niespotykane we współczesnym budownictwie masywy murów, podpierane dodatkowymi przyporami lub skomplikowane konstrukcje, wychodzące poza bryły budynków i podtrzymujące ich ściany i sklepienia.
Dopiero w XVIII w. wprowadzono do budownictwa żeliwo, a nieco później stal i żelbet – następuje z wolna podział na tych, którzy projektują architekturę i funkcję budynku czyli architektów i konstruktorów-tych którzy obliczają nośność konstrukcji budynku, aby jak najlepiej spełniała nakreślone jej cele.
Jedność wymienionych tutaj czynników-architektury, konstrukcji i ekonomiki ich prawidłowe i harmonijne rozwiązanie w projektowaniu budowli…
Pojęcie architektury pochodzi od greckiego słowa „architektom” (główny budowniczy). Architektura jest sztuką kształtowania formy w powiązaniu z konstrukcją budowlaną w sposób, który organizuje przestrzeń niezbędną do zaspokojenia materialnych i duchowych potrzeb człowieka.
Kształtowanie się tej umiejętności sięga czasów najdawniejszych, gdy człowiek pierwotny rozpoczynał trudną sztukę budowania sobie schronienia przed zimnem, deszczem i dzikimi zwierzętami.
Umiejętności ta rozwijała się od najdawniejszych kultury i cywilizacji poprzez poszczególne epoki historyczne, gromadząc doświadczenia i wzbogacając technikę budowlaną. Poziom, który osiąga architektura w kolejnych okresach rozwojowych, świadczy o uzdolnieniach artystycznych, potrzebach kulturalnych i ideowych społeczeństwa danej epoki.
W ten sposób każda z omawianych epok wniosła na przestani dziejów swój wkład w rozwój form architektonicznych aż do czasów najnowszych. To też dorobku żadnej z nich pominąć nie można, mimo że powstały z różnych założeń, w różnych skałach i niejednakowych warunkach technicznych.
Powstawanie nowych wartości architektonicznych jest wynikiem udoskonalenia starych i wprowadzania nowych postępowych form, udoskonalonych technik budowlanych, poszukiwania ekonomiczniejszych i prostszych rozwiązań w dziedzinie konstrukcji, wiążących się z rozwojem myśli architektonicznej i umiejętności technicznych oraz uzdolnień artystycznych twórcy.
Styl w architekturze oznacza jednorodność cech form i konstrukcji wykonywanych przez określoną grupę ludzi, powstałych w określonym czasie. Aby jednak jakieś dzieło zostało uznane za stylowe, powinny je charakteryzować cechy dorobku kultury i środowiska społecznego okresu w który ono powstało.

Okresy w rozwoju architektury.
Historię architektury możemy podzielić na okresy trudne do ścisłego rozgraniczenia gdyż w zależności od przeobrażeń społeczno-ekonomicznych na różnych obszarach formowały się one nieco odmiennie. W ogólnym zarysie przyjmiemy podział na niżej omówione okresy:
-Rozwój architektury kultur starożytnych kręgu śródziemnomorskiego:
+architektura starożytnego Egiptu od 3600 lat p.n.e. do I-go stulecia p.n.e.
+architektura Mezopotamii i Persji od 3 tysięcy lat p.n.e. do IV wieku p.n.e.
+architektura starożytnej Grecji od VII w. p.n.e. do II w. n.e.
+architektura starożytnego Rzymu od II w. p.n.e. do IV w. n.e.
-Rozwój architektury okresu przejściowego i średniowiecza
+architektura okresu przejściowego od I w. n.e. do VIII w. n.e.
+architektura bizantyjska od IV w. n.e. do XV w. n.e.
+architektura romańska od X w. n.e. do XIII w. n.e. (w Polsce rozwija się w okresie 1050- 1250)
+architektura gotycka od XII w. n.e. do XVI w. n.e. (w Polsce rozwija się w okresie 1250-1500)
-Rozwój architektury nowożytnej
+architektura odrodzenia (renesansu) od końca XV w. n.e. do XVII w. n.e. (w Polsce rozwija się w okresie 1500-1650)
+architektura baroku i rokoka od XVII w. n.e. do pierwszej połowy XVIII w. n.e. (w Polsce rozwija się w okresie 1650-1770)
-Rozwój architektury od połowy XVIII w. do chwili obecnej
+ architektura klasycystyczna od drugiej połowy wieku XVIII do pierwszej połowy wieku XIX (w Polsce rozwija się w okresie 1780-1850)
+ architektura eklektyzmu i secesji koniec XIX w. i początki wieku XX n.e. (w Polsce rozwija się na przełomie XIX i XX wieku)
-Rozwój architektury w wieku XX i początkach XXI wieku – architektura współczesna.