nazwa zbiorcza określająca zachodniogermańską federację plemion, u swoich, uchwytnych źródłowo, początków, tj. w III w. n.e., zamieszkującą tereny na północ i wschód od dolnego Renu. Między trzecim, a piątym wiekiem część Franków najeżdżała terytorium Rzymu, gdy inna część weszła w skład rzymskich wojsk w Galii. Tylko Frankowie Saliccy utworzyli królestwo na terenach rzymskich. Pod wodzą rodzimej dynastii Merowingów podbili niemal całą Galię. Pod władzą Karolingów państwo to stało się wiodącą siłą chrześcijańskiego Zachodu. Jego rozpad dał początek dwóm wiodącym siłom średniowiecza: królestwu Francji i państwu niemieckiemu.
Frankowie - plemię pochodzenia germańskiego. Osiedlają się w północno - zachodniej Galii. Pierwsza dynastia, która nimi rządziła to dynastia Merowingów wywodząca się od Meroweusza (poł. V wieku). Pierwszym królem został Chlodwik w 481 r., a w 496 r. przyjął chrzest. Wraz z nim chrzest przyjęli też jego wojowie. 507 - Chlodwik przyłączył do państwa Akwitanię i pokonał Wizygotów. Jego synowie dzielą państwo między siebie przez co upada władza królewska. Majordomus - urzędnik zarządzający dworem królewskim. 732 - Karol Młot dowodzący wojskami Franków w bitwie pod Piatieri pokonuje arabów. Przez zdobytą sławę zapewnia przejęcie władzy przez syna Pepina Małego. Pepin Mały uzyskał zgodę na to, by jego ród przejął władzę królewską. Rozpoczął dynastię Karolingów w 751 roku. Potem prowadził wojny z Longobardami. 756 - z ziem odebranych Longobardom w Italii utworzono Państwo Kościelne. Po Pepinie władzę przejmuje Karol Wielki (772 - 814). Pierwsze lata jego panowania to podboje: - w kierunku Hiszpanii w latach 70. Była to wyprawa nieudana. - w kierunku Longobardów - przyłączył do końca ich państwo do siebie. - w kierunku północnym z Sasami.Schrystianizował Sasów i Bawarczyków. 800 - Karol Wielki Został koronowany na cesarza. Ceremonia odbyła się w Rzymie i dokonał jej papież Leon III. 812 - dopiero w tym roku Bizancjum uznało tytuł cesarza na osobie Karola Wielkiego. Reformy: - stolica w Akwizgranie (dzisiaj Aachen) - podział państwa na 250 hrabstw. Hrabia - zbierał podatki, dowodził pospolitym ruszeniem, odpowiadał za sądownictwo i łączność ze stolicą. - podział państwa na marchie (tereny przygraniczne) Margrabia - robił to co hrabia lecz mógł prowadzić lokalne wojny. - wydanie wielu aktów prawnych tzw. kapitularzy. - utworzenie monarchii patrymonialnej czyli takiej, której państwo było własnością rządzącego monarchy. - Karol Wielki za swojego życia koronował syna Ludwika na cesarza. Osiągnięcia: - powstały szkoły parafialne, przyklasztorne i katedralne - skupienie wokół Karola naukowców, a ich szefem był Alkuin - została stworzona minoskuła karolińska, która ułatwiła przepisywanie ksiąg Okres panowania Karola Wielkiego zwany jest renesansem karolińskim. 814 - Ludwik przejmuje władzę i rządzi do 840 roku. 843 - traktat w Verdun we Francji. Państwo zostaje podzielone pomiędzy 3 synów Ludwika. Ludwik niemiecki - dostał tereny wschodnie Lotar - dostał część centralną Karol Łysy - dostał zachodnią część. Lotarowi należała się władza zwierzchnia.
