Kryzys papiestwa

Kryzys papiestwa

Niewola awiniońska

Od pontyfikatu Klemensa V (1305 - 1314) siedzibą papieży przez 70 lat był Awinion, więc ich politycznymi opiekunami stali się królowi francuscy. W Anglii, Francji i Włoszech władze świeckie ograniczyły kościelny wymiar sprawiedliwości, przejmowały kontrolę nad mianowaniem biskupów, próbowały narzucić kościołowi podatki. Papiestwo tracąc autorytet ideologiczny i polityczny zbudowało scentralizowaną monarchię; kuria papieska dysponowała beneficjami prałatów i kanoników, czyli urzędami kościelnymi, którym przysługiwały określone posiadłości lub dochody. Rozbudowała również system finansowy kościoła. Ściągano różnorodne daniny. Stworzono także instytucję stosowaną do tępienia herezji, czyli inkwizycję, a herezją nazywano pogląd sprzeczny z dogmatami wiary katolickiej.

Niewola awiniońska papieży był wynikiem porażki papiestw w konflikcie z królem Francji Filipem IV Pięknym. To właśnie pod jego naciskiem konklawe wybrało na papieża biskupa francuskiego z Bordeaux, Klemens V, z siedzibą papieską w Awinionie a nie w Rzymie. Jego następcy wykupili miasto z rąk hrabiego Prowansji, wybudowali wspaniałe pałace i uczynili z Awinionu stałą siedzibę papiestwa. Kres niewoli awiniońskiej położył, popierany przez cesarza Karola IV Luksemburskiego, papież Grzegorz XI, który w 1377 przeniósł stolicę papiestwa z powrotem do Rzymu.

Wielka schizma

Schizma jest to rozłam w Kościele, organizacyjne oddzielenie się dużej grupy religijnej od dotychczasowej organizacji kościelnej. Tak zwana wielka schizma zachodnia nastąpiła po powrocie papieży z Awinionu do Rzymu, kiedy to w 1378 roku doszło do wyboru papieża w Rzymie i antypapieża w Awinionie. Jedynym wyjściem było zwołanie soboru powszechnego. Kolejne sobory w Pizie, Konstancji, Bazylei miały za cel przezwyciężenie trwającej schizmy i reformę Kościoła. Po wielu próbach i latach (od 1414 roku) dopiero w 1449 roku ostatni z antypapieży złożył swoją władzę i tym samym położono kres schizmie.

Podniósł się autorytet papiestwa. Lecz program reformy Kościoła został nadał nierozwiązaną ani przez sobory, ani przez papiestwo kwestią.