Wszyscy Swięci

?A?
Aaron
starszy brat Mojżesza i Miriam, urodzony w niewoli u Egipcjan. Mojżesz nie potrafił przekonująco mówić, stąd też do faraona przemawiał w jego imieniu Aaron, żądając uwzględnienia nakazu Boga i pozwolenia na wyjście ludu Izraela. Kiedy faraon odmówił, Aaron z Mojżeszem ostrzegli go przed plagami, które ześle Bóg. Aaron lojalnie wspiera) Mojżesza w czasie ucieczki z Egiptu, lecz pod górą Synaj ustąpi) przed żądaniami ludu i polecił zrobić złotego cielca jako przedmiot kultu. Bóg jednak przebaczył mu i uczyni) go pierwszym arcykapłanem Izraela. Aaron odpowiada) za specjalny namiot, w którym oddawano cześć Bogu (Przybytek). Składał w nim ofiary Bogu za grzechy ludu i modli) się o ich przebaczenie. Czasami Aaron zazdrościł Mojżeszowi pozycji przywódcy. Zmarł, zanim Izraelici weszli do Kanaanu. Arcykapłanem został po nim jego syn - Eleazar.
Abdiasz
prorok, prawdopodobnie z Judy który występował przeciwko Edomitom. Jego przestanie zapisane jest w Księdze Abdiasza. Przepowiedział zniszczenie Edomu za odmowę pomocy ludowi Bożemu w potrzebie. Po zniszczeniu Jerozolimy zadowoleni z tego Edomici zaczęli najeżdżać Judę. Prawdopodobnie to właśnie spowodowało wystąpienia Abdiasza przeciwko nim. Żył w piątym lub szóstym wieku przed Chr.
Abed-Nego
babilońskie imię nadane Azariaszowi, jednemu z trzech żydowskich wygnańców wybranych do specjalnej służby przez króla Nabuchodonozora z Babilonu. Szadrak, Meszak i Abed-Nego, prowadzeni przez Daniela odmówili spożywania potraw królewskich na dworze, ponieważ nawet w obcym kraju byli zdecydowani niezłomnie przestrzegać praw dotyczących pożywienia, które Bóg dał Izraelowi. Później odmówił złożenia pokłonu przed złotym posągiem wzniesionym przez króla. Wszystkich trzech wrzucono do rozpalonego pieca, ale Bóg ustrzegł ich i wyszli z niego cało. Król nie krył swego zdumienia. "Nie ma innego Boga, który by mógł zapewnić ratunek, jak Ten" - powiedział.
Abel
drugi syn Adama i Ewy. Abel był pasterzem i składał Bogu ofiary z baranków. Ofiary te były miłe Bogu. Ponieważ Bóg nie przyjął daru owoców od Kaina, Kainem zawładnęła zazdrość i zabił swego brata. Nowy Testament wyjaśnia, że Bóg wybrał Abla, a nie Kaina, z powodu jego wiary.
.

Abiatar
syn Achimeleka, kapłana za czasów króla Saula. Kiedy królem został Dawid, Abiatar został arcykapłanem wspólnie z Sadokiem. Po śmierci Dawida brat udział w spisku, by osadzić na tronie Adoniasza, a nie Salomona. Został ukarany wygnaniem.

Abimelek
1. bojąc się o swoje życie, Abraham udawał, że jego żona Sara jest tylko jego siostrą. Abimelek, król Geraru chciał ją poślubić, ale Bóg ukazał mu prawdę i zapobiegł temu. Rdz 20; 26 (historia ta może dotyczyć innego króla o tym samym imieniu, który miał podobne doświadczenie z Izaakiem) 2. syn Gedeona, który zabił swych braci, żeby zostać królem.

Abner
syn Nera, stryja Saula, dowódca jego wojsk. Po śmierci Saula Abner ogłosi) królem syna Saula Iszbaala. Doprowadziło to do wojny pomiędzy plemionami, które zaakceptowały Iszbaala, a plemieniem Judy, którym rządził Dawid. Abner rozgniewany złym traktowaniem go przez Iszbaala przeszedł na stronę Dawida i popierał go, jako króla całego Izraela. Został zamordowany przez dowódcę wojsk Dawida, Joaba, któremu wcześniej zabił brata.
Abner
syn Nera, stryja Saula, dowódca jego wojsk. Po śmierci Saula Abner ogłosi) królem syna Saula Iszbaala. Doprowadziło to do wojny pomiędzy plemionami, które zaakceptowały Iszbaala, a plemieniem Judy, którym rządził Dawid. Abner rozgniewany złym traktowaniem go przez Iszbaala przeszedł na stronę Dawida i popierał go, jako króla całego Izraela. Został zamordowany przez dowódcę wojsk Dawida, Joaba, któremu wcześniej zabił brata.
Abraham/Abram
imię Abram zostało zmienione na Abraham ("ojciec wielu narodów") po tym, jak Bóg obiecał mu, że zostanie ojcem narodu hebrajskiego. Miastem rodzinnym Abrahama było bogate i wspaniałe Ur nad Eufratem. Mieszkał tam przez wiele lat ze swym ojcem Terachem i trzema braćmi. Ożenił się z Sarą, swoją przyrodnią siostrą. Terach przeprowadził się z rodziną z Ur do Charanu, kilkaset kilometrów na północny zachód. Tam Terach umarł, a Bóg wezwał Abrahama, aby się udał do Kanaanu.
Abraham posłuchał. Żył jak nomada, przemieszczając się z miejsca na miejsce ze swymi stadami owiec i bydła. Na każdym obozowisku stawiał ołtarz i oddawał cześć Bogu. Głód poprowadził go na południe do Egiptu. Ale Bóg kazał mu wrócić do Kanaanu. Był to kraj obiecany przez Boga nowemu narodowi. Abraham zestarzał się, a Sara wciąż nie miała dzieci. Zgodnie z ówczesnymi zwyczajami Abraham miał syna ze służącą żony, Hagar. Lecz syn ten, Izmael, nie był dzieckiem, które obiecał Bóg. Kiedy Abraham i Sara byli już starzy, Bóg dał im syna - Izaaka. Mial on być ojcem narodu. Izaak był jeszcze chłopcem, gdy Bóg sprawdził wiarę Abrahama, i to jak nigdy przedtem. Kazał mu wziąć Izaaka na odległą górę i złożyć go tam w ofierze. Z ciężkim sercem Abraham usłuchał, ufając, że Bóg dotrzyma obietnicy dotyczącej jego syna. Związał Izaaka na ołtarzu. Wzniósł nóż, żeby dokonać ofiary. Wtedy anioł Boga zawoła): "Nie podnoś ręki na chłopca i nie czyń mu nic złego! Teraz poznałem, że boisz się Boga, bo nie odmówiłeś Mi nawet twego jedynego syna". W ofierze złożono barana zaplątanego rogami w zaroślach nie opodal. Wtedy Bóg powtórzył Abrahamowi swe obietnice: "Dam ci potomstwo tak liczne, jak gwiazdy na niebie. (...) Wszystkie ludy ziemi będą sobie życzyć szczęścia (takiego, jakie jest udziałem) twego potomstwa, dlatego, że usłuchałeś mego rozkazu". Po śmierci Sary Abraham wysłał swego zaufanego sługę Eliezera, aby wybrał dla Izaaka żonę spośród jego własnej rodziny w Charanie. Abraham jest jednym z najbardziej niezwykłych ludzi w Biblii. Jego wiara w Boga czyni go przykładem na wszystkie czasy.
Absalom
ukochany syn króla Dawida. Zbuntował się przeciw swemu ojcu i uknuł przeciwko niemu spisek. Wojska Dawida pokonały armię Absaloma w lesie Efraima. Po porażce uciekający na mule Absalom zaczepił głową o gałęzie dębu. Dowódca wojsk Dawida, Joab, zabił go wbrew rozkazom królewskim.
Achab
siódmy król Izraela (około 874-853 przed Chr.). Rządy sprawował w stolicy Samarii. Trzy razy wyruszał na wojnę przeciwko Syrii i za trzecim razem zginął. Rządy jego należy zaliczyć do udanych, choć Stary Testament przedstawia go jako władcę niegodziwego, który prowokował gniew Boży częściej niż jego poprzednicy. Poślubi) Izebel, córkę króla Sydończyków, i zaczął slużyć Baalowi, ich bogu.
Doprowadził tym do konfliktu z prorokiem Eliaszem. Na górze Karmel Achab oglądał współzawodnictwo Eliasza z prorokami Baala oraz jego wielkie zwycięstwo dla Boga. Kiedy Achab doprowadził do śmierci Nabota, aby przejąć jego winnicę, Eliasz to rozgłosił. Achab zginął w bitwie pod Ramot w Gileadzie. Była to kara Boża za grzech.
Achaszwerosz
1. hebrajska forma imienia króla perskiego Kserksesa. Kserkses I (486-465 przed Chr.) rozwiódf się z Waszti, by poślubić Esterę, żydowską dziewczynę, która dzięki temu została królową. 0 Achaszweroszu wspomina także Księga Ezdrasza. Do niego zanoszono skargi, gdy żydowscy wygnańcy po powrocie zaczęli odbudowywać Jerozolimę.


Achiasz
prorok z Szilo. Achiasz podarł swą szatę na dwanaście części przed królem Jeroboamem I, aby pokazać, jak zostanie podzielone królestwo Salomona. Powiedział Jeroboamowi, żeby wziął sobie dziesięć części, ponieważ Bóg wybrał go, by panowa) nad dziesięcioma spośród dwunastu pokoleń Izraela
Achimaas
syn Sadoka, arcykapłana. Ryzykowal życiem jako szpieg dla króla Dawida w czasie rebelii Absaloma.
Achimelek
dzielny kapłan z Nob, który pomógł Dawidowi w czasie jego ucieczki przed królem Saulem. Dał Dawidowi chleb z ołtarza i miecz Goliata. Kiedy Saul dowiedział się o tym, kazał zgładzić Achimeleka, współpracujących z nim kapłanów oraz wszystkich ludzi z Nob.
Achitofel
zaufany doradca króla Dawida, który okazał się zdrajcą popierającym powstanie Absaloma. Kiedy Absalom zignorował jego radę, Achitofel popełnił samobójstwo.
Adam
pierwszy człowiek (słowo "adam" oznacza ludzkość) stworzony przez Boga na Jego podobieństwo. Wszystkie zwierzęta zostały stworzone dla Adama. Miał mieszkać i pracować w stworzonym dla niego przez Boga ogrodzie Eden i cieszyć się jego owocami. Tylko spożycie owocu z jednego drzewa zostało mu zabronione - "drzewa poznania dobra i zła".
Bóg nigdy nie planował, by mężczyzna żyt samotnie. Stworzył Ewę - kobietę, aby żyli wspólnie. Ewa uległa pokusie bycia niczym Bóg, zerwała owoc i spożyła go wspólnie z Adamem. Wiedząc, że postąpili źle, Adam i Ewa próbowali się ukryć przed Bogiem. Ich przyjaźń z Nim została zerwana.
W efekcie ich nieposłuszeństwa wobec Boga ucierpiało cale stworzenie. Od tej pory każde życie kończy się śmiercią. Adam i Ewa zostali wypędzeni z raju. Mieli dzieci. Ale posiadanie rodziny obok radości przynosiło ból.
Adoniasz
czwarty syn króla Dawida. Kiedy Dawid był stary i starsi bracia Adoniasza już nie żyli, Adoniasz spróbował przejąć władzę. Ale Dawid obiecał swej żonie Batszebie, że jego następcą zostanie ich syn Salomon. Spisek Adoniasza nie powiódł się. Dawid przebaczył mu, ale Salomon, kiedy został królem, kazal zabić Adoniasza, gdy ten starał się znowu zasiąść na tronie.
Agabos
prorok chrześcijański z Jerozolimy, który przepowiedział Kościołowi w Antiochii, że nadchodzi wielki głód. Później ostrzegł Pawła, że jeśli uda się on do Jerozolimy, zostanie uwięziony.
Agabos
prorok chrześcijański z Jerozolimy, który przepowiedział Kościołowi w Antiochii, że nadchodzi wielki głód. Później ostrzegł Pawła, że jeśli uda się on do Jerozolimy, zostanie uwięziony.
Aggeusz
prorok, który prawdopodobnie wróci) z Babilonu do Jerozolimy w grupie prowadzonej przez Zorobabela. Jego przestanie, zapisane w Księdze Aggeusza, zostało przekazane w roku 520 przed Chr. Aggeusz zwracał uwagę, iż ludzie budują dla siebie domy i mieszkają wygodnie, podczas gdy Świątynia Boga leży wciąż w gruzach. Napominał, by ją odbudować

?B?
Balaam
prorok z Mezopotamii, którego Balak, król Moabu, poprosił, by przeklął Izraelitów w czasie ich wędrówki po pustyni. Pokonali oni właśnie Amorytów i Balak obawiał się, że przyszła kolej na jego kraj. Początkowo Balaam odmówił spotkania się z królem, lecz za drugim razem wyraził zgodę. Po drodze anioł Boga zatrzymał jego oślicę i nakazał mu powiedzieć tylko to, co kazał Bóg. Zamiast przekląć Izraelitów, pobłogosławił im trzy razy. Później próbował sprowadzić na Izraelitów zgubę i zyskać w ten sposób obiecaną nagrodę za namówienie ich do kultu Baala. Został zabity w czasie ataku Izraelitów na Madianitów.
Balak
król Moabu, który panował w czasie, kiedy Izraelici przygotowywali się do podboju Kanaanu (patrz także: Balaam).
Baltazar
władca Babilonu, zginął po zdobyciu Babilonu w 539 r, przed Chr. przez Medów i Persów Pełnił władzę królewską pod nieobecność swego ojca, Nabonida. W czasie uczty przestraszył się dziwnego napisu na ścianie sali biesiadnej. Do przetłumaczenia stów wezwano Daniela. Prorok ostrzegł Baltazara, że Bóg wydał wyrok na jego królestwo, Baltazar straci życie, a Babilon zostanie podbity. Tej samej nocy armia Persów podstępnie zdobyta miasto.

Barabasz
bandyta i morderca oskarżony o rebelię, który znajdował się w więzieniu w czasie aresztowania Jezusa. Rzymski namiestnik, Piłat, wiedząc, że Jezus nie popełnił żadnego przestępstwa, chciał Go uwolnić w ramach amnestii paschalnej, ale przywódcy religijni podburzyli tłum, by prosić o uwolnienie w zamian Barabasza. Barabasz został uwolniony, a Jezusa ukrzyżowano
Barak
Izraelita z Kedesz w pokoleniu Neftalego, wybrany przez prorokinię Deborę do zebrania armii przeciwko Jabinowi, królowi Kanaanu, w czasach Sędziów. Wojska Baraka odniosły wielkie zwycięstwo, co zakończyło dwudziestoletnie panowanie Kananejczyków.
Barnaba
przydomek ("syn zachęty") chrześcijanina żydowskiego, urodzonego na Cyprze, który byt członkiem Kościoła w Jerozolimie. Był człowiekiem hojnym i dobrego serca; sprzedał swą ziemię, aby dać pieniądze biednym chrześcijanom. Gdy do Jerozolimy przybył nawrócony Paweł, tamtejsi chrześcijanie patrzyli na niego jeszcze podejrzliwie. Lecz Barnaba przywitał go i przedstawił apostołom. Kościół jerozolimski wysłał Barnabę do Antiochii, aby pomógł tam nowym chrześcijanom, spośród których wielu nie było Żydami. Stamtąd udał się do Tarsu, aby odszukać Pawła i spytać, czy może z nim współpracować. Barnaba i Paweł wyruszyli razem na swą pierwszą wyprawę misyjną do Antiochii, zabierając ze sobą Jana Marka, kuzyna Barnaby. Po powrocie stawili się na ważne spotkanie zwierzchników Kościoła w Jerozolimie. Później Barnaba nie zgodził się z Pawłem co do zabrania z sobą Marka po raz drugi. Barnaba powrócił na Cypr z Markiem, podczas gdy Paweł udał się do Azji Mniejszej (Turcji). Barnaba i Paweł pozostali dobrymi przyjaciółmi i w swych listach Apostoł wyraża się o Barnabie bardzo pozytywnie.

Baruch
lojalny przyjaciel proroka Jeremiasza w czasie ostatnich dni Jerozolimy, tuż przed zajęciem jej przez wojska babilońskie w 586 r. przed Chr. Baruch spisywał proroctwa Jeremiasza. Po upadku Jerozolimy pozostał u boku Jeremiasza nawet wtedy, gdy zmuszono go do udania się do Egiptu. Autor jednej z ksiąg deuterokanonicznych.
Barzillaj
lojalny wobec króla Dawida; dal pożywienie Dawidowi i jego wojskom w Machanaim, w czasie rebelii Absaloma.
Basza
członek pokolenia Issachara, który przechwycił władzę w Izraelu od Nadaba, syna Jeroboama, i panował od okolo 909 do 886 r. przed Chr.


Benajasz
najlepiej znanym z kilku ludzi o tym imieniu byt kapitan przybocznej gwardii króla Dawida, lojalny wobec króla nawet wtedy, gdy Adoniasz próbował przejąć tron. Benajasz odegrał wiodącą rolę w uzyskaniu władzy przez Salomona i został dowódcą jego wojsk.
Ben-Madad
imię trzech królów syryjskich, prawdopodobnie oznaczające "syn Hadada" (syryjskiego boga burzy). Ben-Hadad I (około 900-860 r. przed Chr.) pomógł Asie, królowi Judy, przeciwko Izraelowi. Ben-Hadad II (około 860-843 r. przed Chr.) był przeciwnikiem Achaba, króla Izraela, w czasach proroka Elizeusza. W odpowiedzi na modlitwy Elizeusza Bóg kilka razy uwalniał Izraelitów od Syryjczyków. Bóg ukazał Elizeuszowi, że Ben-Hadad umrze z rąk swego sługi, Chazaela.
Beniamin
najmłodszy syn Jakuba i Racheli. Jego matka umarła w czasie porodu. Wraz ze swoim bratem, Józefem, cieszył się szczególnymi względami ojca. Ich zazdrośni przyrodni bracia sprzedali Józefa do Egiptu. Kiedy bracia ci stali się w Egipcie zależni od Józefa, on sprawdzif ich, czy będą tak samo okrutni wobec Beniamina, ale bracia zmienili się. Nie zostawili samego Beniamina w Egipcie nawet za cenę własnego wybawienia. Jedno z dwunastu pokoleń Izraela zostało nazwane od imienia Beniamina.
?C?
Cezar
tytuł nadawany rzymskim cesarzom w czasach Nowego Testamentu. W momencie urodzin Jezusa panował August. Po nim cesarzem został Tyberiusz. Paweł i Piotr zginęli śmiercią męczeńską prawdopodobnie za panowania Nerom. Jezus używał czasem tego tytułu jako określenia "sprawujących władzę".
Cham
drugi syn Noego. Cham był ojcem narodów: egipskiego, etiopskiego, libijskiego i kananejskiego.

Chanameel
kuzyn Jeremiasza. Kiedy Jerozolima była zagrożona ze strony Babilończyków, Chanameel zdecydował się sprzedać swoje pole. Pole to kupił Jeremiasz, żeby pokazać, iż pewnego dnia Babilończycy nie będą panować nad Judą, i że warto będzie mieć tu ziemię na własność.
Chapani
najlepiej znanym z kilku mężczyzn o tym imieniu jest ten, który pojechał do Suzy, aby powiedzieć Nehemiaszowi, że Jerozolima leży wciąż w gruzach, mimo iż część Żydów wrócila z wygnania. Kiedy Nehemiasz odbudował mury Jerozolimy, uczynił Chananiego gubernatorem.

Chazael
urzędnik na dworze Ben-Hadada II, którego Bóg kazał Elizeuszowi namaścić na króla Syrii. Elizeusz zapłakał, kiedy Bóg ukazał mu, co Chazael zrobi Izraelitom. Chazael zabił Ben-Hadada i przejął tron. Wypowiedział wojnę królom Izraela i Judy.
Chilkiasz
najlepiej znanym z kilku Chilkiaszów jest arcykapłan, który żył za panowania króla Judy, Jozjasza. W czasie odbudowy Świątyni znalazł stary zwój z zapisanym na nim Prawem Bożym. Odkrycie to doprowadziło do wielkiej reformy kultu w Świątyni.
Chofni i Pinchas
synowie Helego, kapłana w Szilo. Ponieważ zachowywali się karygodnie względem Boga, Bóg ostrzegł Helego, że umrą. Chofni i Pinchas zabrali Arkę Przymierza na bitwę z Filistynami. Obaj zginęli, a Arka została przechwycona
Chulda
prorokini, która żyła za panowania króla Jozjasza. Kiedy kapłan Chilkiasz znalazł w Świątyni stary zwój z zapisanym na nim Prawem Boga, Jozjasz poprosił ją o radę.

Chuszaj
zaufany przyjaciel króla Dawida. W czasie powstania Absaloma Chuszaj udał, że przechodzi na jego stronę. Jego mylna "rada" pozwoliła Dawidowi zyskać na czasie i umożliwiła ucieczkę, gdy szpiedzy poinformowali Dawida o planach Absaloma.
Cyrus
król perski, który podbił Babilon w 539 r. przed Chr. Cyrus zezwolił wygnańcom żydowskim w Babilonie na powrót do Jerozolimy aby odbudować Świątynię. Oddał im wszystkie skarby zabrane ze Świątyni przez Nabuchodonozora oraz ofiarował dużą sumę pieniędzy, aby wspomóc ich w pracach. Izajasz stwierdził, że Cyrus był wybrany przez Boga, aby być królem i uwolnić Żydów. Późniejsze zdarzenia z Księgi Daniela pochodzą z czasów panowania Cyrusa.
?D?
Daniel
najbardziej znany z kilku osób o tym imieniu występujących w Starym Testamencie to wysoko urodzony Żyd, wzięty prawdopodobnie w latach młodzieńczych - do niewoli w Babilonie. Na dworze króla Nabuchodonozora Daniel wraz z trzema przyjaciółmi Szadrakiem, Meszakiem i Abed-Nego mieli zostać przyuczeni do służby. Daniel był zdecydowany zachować posłuszeństwo wobec Boga. Odmówił spożywania potraw królewskich, a mimo to wyrastał na silnego młodzieńca spożywając proste posiłki, na jakie zezwalało prawo żydowskie.
Bóg obdarzył Daniela wielką mądrością. Daniel dwa razy wytłumaczył Nabuchodonozorowi znaczenie dziwnych snów. Później objaśnił także Baltazarowi (sprawującemu władzę po Nabuchodonozorze) znaczenie napisów na ścianie: królestwo miało wkrótce upaść. Tej samej nocy Baltazar został zabity i Persowie zdobyli Babilon.
Persowie uczynili Daniela ważnym urzędnikiem, lecz inni zazdrościli mu władzy i spiskowali przeciwko niemu. Daniel został wrzucony do jaskini lwów, lecz Bóg uratował mu życie.
Daniel zapisał także kilka snów, w których Bóg wyjawiał mu swe plany na przyszłość.
Dawid
najmłodszy z ośmiu synów Jessego, rolnika z Betlejem. Dawid był pasterzem. Opiekował się stadami, kiedy prorok Samuel przybył do Betlejem, wysłany przez Boga, aby wybrać jednego z synów Jessego na króla w miejsce Saula. Po wyborze Dawida jego bracia zaczęli mu zazdrościć. Umiejętność gry na harfie sprawiła, że Dawid grał na dworze Saula, aby mu ulżyć w napadach szału. Później, kiedy został wysłany z żywnością dla swych braci w armii, przyjął wyzwanie i stanął do walki z Goliatem, potężnie zbudowanym wojownikiem Filistynów. Zabił go kamieniem wypuszczonym ze swej pasterskiej procy. Po bitwie kobiety wyszły, by przywitać Saula. "Pobił Saul tysiące, a Dawid dziesiątki tysięcy" - śpiewały. Od tej pory Saul zazdrościł Dawidowi i kilkakrotnie próbował go zabić. Jonatan, syn Saula i bliski przyjaciel Dawida, ostrzegł go, by uciekł. Dawid został ogłoszony banitą. Saul ścigał go bez litości, mimo że Dawid dwa razy darował mu życie.
Saul i Jonatan zginęli w bitwie z Filistynami, a Dawid został ukoronowany w Judzie. Lecz dopiero dwa lata później cały Izrael zaakceptował go jako króla. Dawid był dzielnym żołnierzem i odniósł wiele zwycięstw. Cieszył się dużą popularnością wśród ludu i był dobrym władcą. Po pokonaniu Jebuzytów i przejęciu Jerozolimy ustanowił ją stolicą. Sprowadził do Jerozolimy Arkę Przymierza i zaplanował zbudowanie Świątyni, lecz Bóg zabronił mu tego. Dawid zapragnąi i posiadł Batszebę, żonę Uriasza, jednego ze swych żołnierzy. Kiedy Batszeba okazała się brzemienną, Dawid posłał Uriasza do pierwszych szyków bojowych, tak by ten zginął. Wtedy Dawid poślubił Batszebę. Prorok Natan wystąpił przeciwko postępkom Dawida i mimo iż Dawid okazał szczerą skruchę i Bóg mu przebaczył, dziecko Batszeby zmarło. Ich następny syn, Salomon, został następcą Dawida.
Później kłopot sprawiali synowie Dawida. Absalom, jego ulubiony syn, próbował przejąć władzę. Dawid musiał opuścić Jerozolimę, lecz Absalom został pokonany i zabity, ku wielkiemu zmartwieniu Dawida. Gdy Dawid był już w podeszłym wieku, spiskował przeciwko niemu jego inny syn, Adoniasz.
Dawid był nie tylko wielkim królem i wielkim żołnierzem, lecz także wielkim poetą, który napisał wiele pięknych psalmów chwalących Boga. Mimo iż popełniał błędy i czynił źle, zawsze nawracał się i prosił Boga o przebaczenie. Biblia opisuje go jako człowieka bliskiego sercu Boga.
Debora
jedyna kobieta-Sędzia w Izraelu. Debora zachęcała Baraka do walki przeciw Siserze, dowódcy armii Jabina, króla Kananejczyków. Dzięki zwycięstwu Izraelitów skończyło się dwadzieścia lat kananejskiego ucisku.
Diana
rzymska bogini księżyca i łowów, nazwana przez Greków Artemidą. Jej wspaniała świątynia w Efezie była jednym z cudów starożytnego świata.
Dina
córka Jakuba i Lei zgwałcona przez Sychema, syna księcia Chiwwitów. Mszcząc się bracia Diny zabili Sychema i mężczyzn z jego miasta.
Dionizy
członek Areopagu, najwyższej rady ateńskiej, zajmującej się sprawami religijnymi. Dionizy przeszedł na chrześcijaństwo po wygłoszeniu przez Pawła mowy na Areopagu.
Doeg
Edomita, główny pasterz króla Saula. Był w Nob, kiedy kapłan Achimelek nakarmił i uzbroił uciekającego Dawida. Doeg wydał Achimeleka i przeprowadzii egzekucje zarządzone przez Saula.

?E?
Efraim
młodszy z dwóch synów Józefa, urodzony w Egipcie. Jakub zaadoptował Efraima, swego wnuka, i swoje błogosławieństwo dał jemu, a nie jego starszemu bratu Manassesowi. Od Efraima wywodzi się ważne pokolenie. Prorocy nazywają czasem jego imieniem Izrael.
Ehud
leworęczny Izraelita z plemienia Beniamina. Ehud obmyślił chytry i zuchwały plan zabicia Eglona, króla Moabu, który uciskał część Izraela, włącznie ze wschodnią częścią kraju należącą do plemienia Ehuda. Po zabiciu Eglona Ehud zebrał armię i pokonał Moabitów, uwalniając swój naród.
Ela
najlepiej znanym z mężczyzn o tym imieniu w Starym Testamencie jest syn króla Baszy. Ela był złym królem; panował w Izraelu przez niecałe dwa lata (886-885 r. przed Chr.). Gdy się upił, został zabity przez Zimnego, dowódcę swojej armii.
Eleazar
najważniejszym z kilku Eleazarów był trzeci syn Aarona. Dwaj starsi bracia Eleazara zostali zabici, więc po śmierci Aarona to on został arcykapłanem. Stał ponad lewitami. Do jego zadań należało zabezpieczenie wszystkiego, co było związane z Przybytkiem.
Eliasz
prorok, który żył w Izraelu w czasie panowania króla Achaba. Achab i jego cudzoziemska żona Izebel grzeszyli przeciwko Bogu, czcząc Baala i zabijając proroków Boga. Eliasz został posiany, by przekazać, że z tego powodu Bóg zsyła suszę. Potem Eliasz ukrywał się przy potoku Kerit, gdzie kruki przynosiły mu pożywienie. Kiedy potok wysechł, udał się do Sarepty w Sydonie i zatrzymał u wdowy. Podzieliła się ona z prorokiem resztką swojego jedzenia, lecz Bóg odnawiał jej zapasy mąki i oliwy do czasu zakończenia głodu. Gdy zmarł syn wdowy, Bóg odpowiedzią na modlitwę Eliasza i przywrócił go do życia.
W trzecim roku suszy Eliasz wrócił do Achaba. Król oskarżył go o spowodowanie kłopotów Izraela. Eliasz odpowiedział: "Nie ja dręczę Izraela, ale właśnie ty i ród twego ojca waszym porzucaniem przykazań Pańskich". Kazał Achabowi posłać proroków Baala i Aszery na górę Karmel. Tam Eliasz wezwał ich do udowodnienia, że ich bóg jest prawdziwy. Jeśli Baal rozpali ogień pod ich ofiarą, wtedy ludzie zaczną go czcić, lecz jeśli to Bóg ześle ogień, by zapalić ofiarę Eliasza, udowodni przez to, że jest prawdziwym Bogiem. Prorocy Baala tańczyli, modlili się i okaleczali, lecz ogień nie zapłonął. Kiedy zaś Eliasz modlił się do Boga, spadł ogień od Pana i strawił jego ofiarę. Wszyscy ludzie krzyknęli: "Naprawdę Pan jest Bogiem". Kapłanów Baala zabito i tego samego dnia susza się skończyła.
Kiedy Izebel usłyszała o zabiciu jej proroków, wpadła we wściekłość. Eliasz uciekł na południe na górę Horeb (Synaj), by ratować swoje życie. Czuł się samotny i był bliski rozpaczy. Lecz Bóg przemówił do niego. Powiedział Eliaszowi, że czeka go jeszcze praca. Ma on namaścić nowego króla i przygotować Elizeusza, aby przejął jego zadania.
Później, kiedy Achab kazał zabić Nabota, żeby przejąć jego winnice, Eliasz ostrzegł króla, że Bóg ukarze salą jego rodzinę. Achab zginął w bitwie pod Ramot w Gileadzie. Kiedy zadanie Eliasza się skończyło, Bóg wziąl go do nieba w ognistym rydwanie.
Prorok Malachiasz przepowiedział, że Eliasz wróci; dużo póżniej ukazal się wraz z Mojżeszem, gdy uczniowie ujrzeli chwalę Jezusa (przemienienie).
Eliezer
główny sługa Abrahama, który miał po nim dziedziczyć, gdy Abraham nie miał potomka. Najprawdopodobniej to Eliezerowi powierzono misję udania się do Mezopotamii po żonę dla Izaaka.
Eliezer
główny sługa Abrahama, który miał po nim dziedziczyć, gdy Abraham nie miał potomka. Najprawdopodobniej to Eliezerowi powierzono misję udania się do Mezopotamii po żonę dla Izaaka
Elihu
młody, gniewny człowiek z historii o Hiobie, który błędnie upierał się, że powodem nieszczęść, jakie spadły na Hioba, byty jego grzechy.
Elimas Bar-Jezus
żydowski mag i fałszywy prorok na dworze Sergiusza Pawła, prokonsula rzymskiego na Cyprze. Elimas obawiał się, że jeśli Sergiusz Paweł zostanie chrześcijaninem, to straci u niego swe wpływy i starał się zapobiec temu, by prokonsul uwierzył w nauki Pawła i Barnaby. Oburzony postępowaniem Elimasa Paweł sprowadził na niego czasową ślepotę. Kiedy Sergiusz Paweł to zobaczył, uwierzył w Boga.
Epafras
chrześcijanin, który założył Kościół w Kolosach. Epafras odwiedził Pawła, kiedy ten był w więzieniu w Rzymie, i przekazał mu wieści na temat chrześcijan w Kolosach. W związku z tym Paweł napisał do nich list.
Estera
Żydówka, która została królową Persji. Estera była sierotą wychowaną w Suzie, stolicy Persji, przez swego stryja Mardocheusza. Król Achaszwerosz (grec. Kserkses) rozwiódł się z Waszti i wybrał sobie Esterę na żonę. Estera utrzymywała w tajemnicy fakt, że jest Żydówką. Kiedy Haman, główny minister króla, kierując się nienawiścią do Mardocheusza, zaplanował zagładę wszystkich Żydów, Estera wstawiła się za nimi u króla i wyjawiła plany ministra. Żydzi nie tylko nie zginęli, lecz pozwolono im zabić wszystkich swoich nieprzyjaciół. Wydarzenie to wspominane jest w czasie dorocznego święta Purim.
Ewa
pierwsza kobieta, towarzyszka Adama. Wraz z Adamem złamała zakaz Boga, aby nie spożywać owocu z "drzewa poznania dobra i zła". Z tego powodu śmierć przyszła na świat, a Bóg wygnał Adama i Ewę z rajskiego ogrodu Edenu. Księga Rodzaju wymienia trzech synów Ewy: Kaina, Abla i Seta.
Ezaw
starszy brat Jakuba (bliźniak), syn Izaaka i Rebeki. Został myśliwym i tak mato zważał na obietnice Boga, że pewnego razu, kiedy wrócił głodny, w zamian za pożywienie "sprzedał" Jakubowi swe pierworództwo. Kiedy Jakub podstępnie otrzymał także błogosławieństwo swego ojca, rozgniewało to Ezawa. Jakub, bojąc się tego, co może zrobić jego brat, opuścił dom.
Po opuszczeniu domu przez Jakuba Ezaw zamieszkał niedaleko góry Seir i zdobył bogactwo. Kiedy bracia spotkali się ponownie, Ezaw przywitał Jakuba serdecznie i przyjął jego dar - trzodę. Ezaw powrócił do Seiru i stał się ojcem Edomitów, podczas gdy Jakub poszedł do Kanaanu. Pomiędzy ich potomkami dochodziło do ciągłych waśni.
Ezdrasz
kapłan i nauczyciel Prawa w czasie wygnania. Ezdrasz uzyskał zgodę od króla Artakserksesa na poprowadzenie dużej grud wygnańców żydowskich z Babilonu z powrotem do Jerozolimy. Odbudowano Świątynię, ale Ezdrasz po powrocie zauważył ze smutkiem, że ludzie nadal nie przestrzegali praw Bożych nawet po tym, co się im przytrafiło. Wielu Żydów, wśród nich także i kapłani pożeniło się z kobietami z krajów, w których nie uznawano Boga. Ezdrasz doprowadził do tego, że więcej takich małżeństw nie zawierano. Nauczał praw Bożych w efekcie czego Izraelici z nowym entuzjazmem zwrócili się do Boga.
Ezechiel
jeden z wielkie proroków Starego Testamentu. Ezechiel byi synem kapłana Buziego i mieszkał w Jerozolimie do czasu najazdu Nabuchodonozora na miasto w 597 r. przed Chr. Razem z królem Jojakinem i innymi ważnymi obywatelami został wzięty do niewoli w Babilonie. Pozwolono mu tam na posiadanie własnego domu; zamieszkał w osadzie żydowskich wygnańców w Tell-Abib nad rzeką Kebar. Po około czterech latach Bóg wezwał go na proroka. Dopóki Jerozolima nie została całkowicie zniszczona, jego podstawowym przesłaniem było nawoływanie do nawrócenia. Żydzi nie słuchali Boga i muszą prosić o przebaczenie. Kiedy Babilończycy zniszczyli Jerozolimę, Ezechiel wyglądał dnia, kiedy Bóg zezwoli Żydom na odbudowanie miasta i Świątyni Boga.
?F?
Feba
chrześcijanka, którą znal Paweł. Pracowała w Kościele w Kenchrach niedaleko Koryntu w Grecji.
Festus
rzymski prokurator urzędujący w Palestynie po Feliksie. Wysłuchał uważnie Pawła i wezwał go, by się sam bronił przed królem Herodem Agryppą II i Berenike. Zgodził się z nimi, że Paweł nie zrobił nic złego. Ale Paweł uprzednio odwołał się do Cezara i musiał udać się do Rzymu na proces.
Filemon
chrześcijański przyjaciel Pawła mieszkający w Kolosach. Filemon byt właścicielem zbieglego niewolnika Onezyma

Filip
jeden z dwunastu apostołów. Pochodził z miasta Betsaida nad Jeziorem Genezaret, miasta rodzinnego Piotra i Andrzeja. Filip udał się prosto do Natanaela, powiedział mu, że znalazł Mesjasza i przedstawił go Jezusowi. Gdy Jezus stanął wobec tłumu pięciu tysięcy głodnych ludzi, poddał wiarę Filipa próbie. "Skąd kupimy chleba, aby oni się posilili?" - spytał Jezus Filipa. Filip zastanawiał się, skąd wezmą pieniądze, Jezus zaś nakarmił wszystkich pięcioma małymi chlebami i dwiema rybami. W czasie Ostatniej Wieczerzy, gdy Jezus powiedział: "Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej, jak tylko przeze Mnie", Filip poprosił Jezusa, by pokazał im swego Ojca. "Kto Mnie zobaczył, zobaczyl także i Ojca" - odpowiedział Jezus.



?G?
Gabriel
anioł, który był specjalnym posłańcem Boga. Gabriel został posłany dwa razy do Daniela: raz, aby powiedzieć mu, co znaczy sen, i drugi raz, by przepowiedzieć, co się stanie z Jerozolimą. Gabriel został także posłany, aby ogłosić narodziny Jana Chrzciciela Zachariaszowi i Jezusa - Maryi.
Gad
siódmy syn Jakuba, od którego wywodzi się pokolenie Gada.
Gallio
rzymski prokurator Achaj, około 51-53 r. po Chr. Gallio był nauczycielem cesarza Nerona i bratem filozofa Seneki. Będąc prokuratorem Achaj, Gallio przebywał w Koryncie. Kiedy do Koryntu przybył Paweł, Żydzi, których martwiło powodzenie Apostoła, usiłowali przekonać Ganiona, aby go skazał. Gallio odmawiał jednak mieszania się w prawo żydowskie i dzięki temu Pawef mógł kontynuować swą pracę.
Gamaliel
sławny faryzeusz, nauczyciel Pawła i członek Najwyższej Rady żydowskiej, Sanhedrynu. Kiedy aresztowano i przesłuchiwano apostołów, niektórzy członkowie Rady domagali się ich śmierci. Gamaliel jednak doradzał zachowanie ostrożności: "Odstąpcie od tych ludzi i puśćcie ich! Jeżeli bowiem od ludzi pochodzi ta myśl czy sprawa, rozpadnie się, a jeżeli rzeczywiście od Boga pochodzi, nie potraficie ich zniszczyć i może się czasem okazać, że z Bogiem walczycie".
Gechazi
sługa proroka Elizeusza. Kiedy do Elizeusza przyszedł Naaman, by prorok uleczył jego trąd, Gechazi przyjął dar, który Elizeusz odrzucił. Skłamał Elizeuszowi i za karę sam stał się trędowaty. Dalej jednak pozostał sługą Elizeusza i rozmawiał z królem Joramem na temat wspaniałych rzeczy dokonanych przez proroka.
Gedeon
Sędzia Izraela, który pokonał Madianitów, należących w tych czasach do najgroźniejszych wrogów Izraela. Gedeon w tajemnicy młócił swoje zboże, gdy anioł Boży wezwał go do ratowania Izraela przed Madianitami. Aby się upewnić, że to rzeczywiście Bóg go wzywa, Gedeon przeprowadził dwie próby. Bóg dwa razy dał znak, o który prosił.
Gedeon wybrał 300 ludzi z tysięcy, którzy ruszyli za nim. Podzielił ich na trzy grupy. Uzbrojeni w rogi, puste dzbany i pochodnie zaskoczyli w nocy nieprzyjaciela wspaniałym okrzykiem: "Za Pana i za Gedeona". W obozie Madianitów wybuchła panika. Obrócili się jeden przeciwko drugiemu i rzucili się do ucieczki. Izraelici ruszyli w pogoń za nimi. Zwycięstwo było pełne i Gedeon sprowadził na te ziemie pokój na czterdzieści lat, aż do swojej śmierci.
Godoliasz
najlepiej znanym z kilku osób o tym imieniu jest rządca Judei mianowany przez króla Nabuchodonozora z Babilonu po zdobyciu przez niego Jerozolimy. Po kilku miesiącach został zamordowany przez Izmaela, członka rodziny królewskiej. Żydzi wciąż mieszkający w Judzie obawiali się, czy Babilończycy nie potraktują tego jako rebelii, i uciekli do Egiptu.
Gog
w Księdze Ezechiela opisuje się go jako władcę ziemi Magog i księcia kraju Meszek i Tubal. Poprowadził atak na Izrael z północy i doznał porażki. W Księdze Apokalipsy Gog i Magog, prowadzeni przez Szatana, zostają zupełnie rozbici przez samego Boga.
?H?
Haman
główny minister króla Persji Achaszwerosza. Haman nienawidził Żyda Mardocheusza za to, że nie chciał mu on oddać pokłonu, i planował zabicie Mardocheusza i wszystkich Żydów w Persji. Kiedy królowa Estera odkryła jego plany królowi, Haman został powieszony.
Heli
Sędzia i kapłan w Izraelu. Matka Samuela (patrz: Anna) zabrała swego syna do Helego, do świątyni w Szilo, aby się tam przyuczył do służby Bożej. Dwaj synowie Helego, Chofni i Pinchas zachowywali się w sposób karygodny. Nie słuchali swego ojca i Bóg ostrzegł Helego o ich strasznym losie. Zginęli obaj w bitwie przeciwko Filistynom, kiedy w ręce wrogów wpadła Arka Przymierza. Na wieść o tym Heli przewrócił się i umarł.
Herodiada
żona Heroda Antypasa. Herod poślubił Herodiadę, gdy Filip, jej pierwszy mąż, jeszcze żył. Ponieważ Jan Chrzciciel potępiał to małżeństwo, Herodiada doprowadziła do jego ścięcia.

Hiob
bohater Księgi Hioba. Hiob był człowiekiem niezwykłej dobroci. Stracił swój majątek, dziesięcioro dzieci oraz zdrowie. Pomimo to nie chciał pójść za namową żony i nie przeklął Boga. Trzej przyjaciele, którzy przyszli go odwiedzić, byli przekonani, że kłopoty Hioba są karą za jego grzechy. Lecz on wiedział, że to nieprawda. Inny przyjaciel Hioba powiedział mu, że nie ma nadziei, iż zrozumie drogi Boga. Chociaż Hiob był bliski rozpaczy i nigdy nie poznał powodu swych cierpień, Bóg dał mu nowe rozumienie swej władzy i mądrości. W końcu Bóg uzdrowił Hioba i przywrócił mu wszystkie bogactwa.
?I?
Iszboszet/Iszbaal
jeden z synów króla Saula. Po zabiciu Saula przez Filistynów dowódca armii Saula, Abner, ukoronował Iszboszeta. Panował on w Izraelu, kiedy Dawid był królem w Judzie. Juda i Izrael były przez dwa lata w stanie wojny. Iszboszet został zamordowany przez dwóch dowódców swojej armii, a wtedy Dawid został królem Izraela oraz Judy.
Itamar
najmłodszy syn Aarona. Itamar był kapłanem, który nadzorował wykonanie Przybytku. Przewodził dwóm grupom lewitów; był ojcem jednej z najważniejszych rodzin kapłańskich.
Izaak
syn, którego Bóg obiecał Abrahamowi i Sarze. Urodził się, kiedy jego rodzice byli bardzo starzy. Kilka lat po narodzinach Izaaka Bóg sprawdził wiarę Abrahama jeszcze bardziej. Kazał Abrahamowi złożyć swego syna w ofierze. Gdy Abraham miał już zabić Izaaka, anioł powstrzymał jego rękę. Bóg wynagrodzi) Abrahamowi i po raz kolejny obiecał mu, że jego potomstwo będzie wielkim narodem.
W wieku czterdziestu lat Izaak ożenił się z Rebeką, dziewczyną wybraną dla niego z rodziny Abrahama w Charanie. Po wielu latach Bóg odpowiedział na modlitwy Izaaka o syna urodziły mu się bliźnięta Ezaw i Jakub. Bóg pobłogosławił Jakuba tak samo, jak pobłogosławił Abrahama.
Kiedy Izaak był stary i słabego wzroku, został oszukany przez Jakuba, któremu dał błogosławieństwo, myśląc, że jest to Ezaw, starszy z bliźniąt. Jakub opuści) dom rodzinny, lecz powrócił kilka lat później, aby zobaczyć ojca przed śmiercią.
Izajasz
wielki prorok, który mieszkał w Jerozolimie za panowania Ozjasza, Jotama, Achaza i Ezechiasza. Bóg wezwai Izajasza, by został prorokiem, kiedy Izajasz przebywał w Świątyni. Ujrzał chwałę Boga i jego grzech został mu darowany. Teraz mógł ludziom przekazywać słowa Boga. Izajasz ożenił się z prorokinią. Miał dwóch synów i nadał im specjalne imiona na znak tego, czego miał dokonać Bóg.
W czasach Izajasza Judzie groził atak potężnej armii asyryjskiej. W czasie oblężenia Jerozolimy prorok zachęcał króla Ezechiasza, by ufał Bogu i nie poddawał się. Gdy Ezechiasz potem zachorował, Izajasz modlił się o jego zdrowie i Bóg dał znak, że król będzie żył jeszcze przez piętnaście lat. Izajasz przynosił mieszkańcom Judy przesłanie nadziei. Nie mogli uniknąć konsekwencji swojego nieposłuszeństwa, ale nadejdzie czas, gdy Bóg zniszczy ich wrogów i powrócą z wygnania. Izajasz wyglądał też czasów nadejścia Sługi Bożego, Mesjasza.

Izebel
księżna z Sydonu, która poślubiła Achaba, króla Izraela. Izebel czciła bogów pogody i płodności: Baala i Aszerę (patrz: Religia i kult w Biblu). Za jej namową Achab i zmuszeni przez niego podwładni przyjęli jej religię. Izebel kazała zabić proroków Boga i w ich miejsce wprowadzić proroków Baala. Ocalał tylko Eliasz i później pokonał proroków Baala na górze Karmel. Wówczas Izebel zapragnęia śmierci Eliasza i prorok musiał się ukrywać. Izebel sama wydała na siebie wyrok śmierci, kiedy zachęcała Achaba, by zabił Nabota, żeby przejąć jego winnicę. Eliasz przewidział jej gwałtowną śmierć, a jakiś czas później na rozkaz Jehu zrzucono ją z piętra na ziemię.
?J?
Jael
kobieta z nomadyjskiego plemienia Kenitów. Sisera, dowódca armii Kananejczyków, po przegranej bitwie z Izraelitami uciekł i skrył się w namiocie Jaeli. Gdy zasnął, Jael go zabiła. Debora chwali Jael w swej pieśni zwycięstwa.
Jair
jeden z przełożonych synagogi w Kafarnaum, który poprosił Jezusa o uzdrowienie swojej dwunastoletniej córki. Zanim Jezus doszedł do domu Jaira, dziewczynka zmarła. Lecz ku radosnemu zdziwieniu rodziców Jezus przywrócił ją do życia.
Jakub
syn Izaaka i Rebeki; młodszy brat (bliźniak) Ezawa. Kiedy Ezaw był głodny po polowaniu, Jakub przekonał go, by dał mu prawo pierworództwa w zamian za miskę strawy. Później Jakub uzyskał podstępnie błogosławieństwo swego ojca udając, że jest Ezawem. Rozgniewany Ezaw gotów był zabić brata, wobec czego Jakub uciekł na północ do swego wuja Labana w Charanie. Po drodze miał sen. Zobaczył drabinę sięgającą z ziemi do nieba, po której chodzili aniołowie. Bóg obiecał mu, że jego potomkowie zamieszkają w kraju, w którym spał. "Nie opuszczę cię, dopóki nie spełnię tego, co obiecuję".
Jakub pracował dla Labana jako pasterz przez dwadzieścia lat. Kochał córkę Labana, Rachelę, ale został oszukany i najpierw poślubił Leę, jej starszą siostrę. W czasie swego pobytu w Charanie Jakub został ojcem jedenastu synów i jednej córki.
Na pierwszego syna z Rachelą - Józefa - czekał bardzo długo. Rachela umarła rodząc drugiego syna, Beniamina. Laban oszukał Jakuba, ale w końcu został sam przechytrzony. Jakub dorobił się własnych trzód owiec i kóz, po czym wyjechal do swojego kraju. Po drodze przeżył dziwne zapasy z tajemniczą osobą i nie puścił jej, dopóki nie uzyskał błogosławieństwa. Bóg nadał mu nowe imię, Izrael, co oznacza "ten, który walczył z Bogiem".
Ku wielkiej uldze Jakuba Ezaw przyjął go serdecznie. Później jednak każdy z nich poszedł własną drogą. Jakub mieszkał w Kanaanie, dopóki Józef nie zaprosił go do osiedlenia się w Egipcie. Przed śmiercią Jakub pobiogosławił swych synów, przodków pokoleń Izraela. syn Zebedeusza i uczeń Jezusa. Tak jak i jego brat Jan, Jakub był rybakiem. Jezus nadał dwóm skorym do wybuchu braciom przydomek "synowie gromu". Kiedy Jezus wezwał Jakuba, by ten został jednym z Jego uczniów, Jakub usłuchał Go od razu. Jakub był obecny, gdy Jezus wskrzesił córkę Jaira oraz był świadkiem chwały Jezusa (przemienienie). Został zabity za swoją wiarę przez Heroda Agryppę I.

inny apostol, syn Alfeusza. Prawdopodobnie nazywano go "Jakubem młodszym". jeden z braci (kuzynów) Jezusa. Jakub nie wierzył, że Jezus jest Mesjaszem, dopóki nie zobaczył Go po zmartwychwstaniu. Został zwierzchnikiem Kościoła w Jerozolimie i prawdopodobnie napisał List Jakuba. Historyk żydowski, Józef Flawiusz, pisze, iż Jakub został ukamieniowany w 62 r, po Chr.
Jan Chrzciciel
prorok posłany, aby przygotować ludzi na przyjście Jezusa, Mesjasza. Rodzice Jana Chrzciciela, Zachariasz i Elżbieta, będąc już w podeszłym wieku dowiedzieli się od anioła, że będą mieli tego szczególnego syna. Jan był spokrewniony z Jezusem i kilka miesięcy starszy od Niego. Żył na pustyni w Judei, gdzie Bóg powołał go, by został prorokiem. Jego płomiennych nauk słuchały tłumy. Wzywał, by ludzie odwrócili się od grzechu i przyjęli chrzest, a Bóg im przebaczy. Mimo że Jezus był bez grzechu, poprosił Jana, by ten Go także ochrzcił w Jordanie, aby pokazać w ten sposób swoje posłuszeństwo wobec Boga.
Później Jan znalazł się w więzieniu za słowa potępienia skierowane do Heroda. Z więzienia wysłał kilku swoich uczniów do Jezusa pytając, czy jest On rzeczywiście osobą, której oczekiwali. Jezus kazał im pójść i powiedzieć Janowi, co widzieli i słyszeli o tym, jak uzdrawia i ubogim głosi Dobrą Nowinę. Jezus powiedział do bumów, że Jan Chrzciciel to nie tylko prorok. Jest on większy od każdego człowieka, który kiedykolwiek żył. Niedługo potem Herod, za namową swej żony, kazał ściąć Jana.

Jehu
dowódca armii króla Izraela, Jorama. Panowa) w latach 841-814 przed Chr. Na króla namaścił go Elizeusz, który nakazał mu zgładzić wszystkich potomków króla Achaba i Izebel za ich niegodziwość. Tak też uczynił. Później za jego panowania na Izrael najechał król syryjski Chazael. Salmanassar III, władca Asyrii, wymienia Jehu pośród podległych mu królów. Być może Jehu prosił Asyrię o pomoc przeciwko Syrii.
Jeremiasz
wielki prorok w Judzie od około 625 do 585 r. przed Chr. Był synem kapłana. Został prorokiem z Bożego wezwania jeszcze w młodym wieku. Przez lata lud Judy nie słucha) Boga i lekceważył Jego prawa. Bóg posłał do nich Jeremiasza, aby ich ostrzec, że jeśli nie zmienią swego postępowania, ich kraj i miasto zostaną podbite, a mieszkańcy uprowadzeni do Babilonu. Lecz Bóg przebaczy im i odbuduje ich kraj, jeśli do Niego powrócą. "Zawrę z domem Izraela nowe przymierze... Umieszczę swe prawo w głębi ich jestestwa i wypiszę na ich sercu". Lecz ludzie nie chcieli go słuchać. Po upadku Jerozolimy Nabuchodonozor potraktował Jeremiasza łagodnie i pozwoli) mu pozostać w Judzie. Lecz jego własny naród - po tym, jak zarządca Judy został zamordowany - zmusił Jeremiasza, by udał się do Egiptu. Prawdopodobnie tam prorok zmarł.
Jeroboam I
mężczyzna z pokolenia Efraima, który został pierwszym królem Izraela, odłączonego Państwa Pólnocnego (931-910 r. przed Chr.) W czasie panowania Salomona prorok Achiasz przepowiedział, że Jeroboam zostanie władcą dziesięciu pokoleń. Po śmierci Salomona władzę przejął jego syn, Roboam, ale wszystkie pokolenia oprócz Beniamina i Judy zbuntowały się przeciwko niemu i obrały sobie za króla Jeroboama. Jeroboam wprowadzi) kult bożków i nakazał wykonanie dwóch złotych cielców. Postawił je w Dan i Betel, by jego podwładni nie wracali do Jerozolimy, by tam czcić Boga. Za jego zlym przykładem poszli inni królowie Izraela, co doprowadziło do podbicia i rozproszenia Izraela przez Asyrię w 721 r. przed Chr.
Jeroboam II
został królem Izraela po swym ojcu Joaszu i panował przez czterdzieści jeden lat, od 793 do 753 r. przed Chr. Odzyskał ziemie, które Izrael stracił, i w czasie jego panowania kraj stał się bogaty. Wraz z bogactwem przyszła pewność siebie i nierozwaga. Ani król, ani ludzie nie zważali na ostrzeżenia proroków Ozeasza i Amosa. W dalszym ciągu czcili bożków i lekceważyli przymierze z Bogiem.
Jeroboam II
został królem Izraela po swym ojcu Joaszu i panował przez czterdzieści jeden lat, od 793 do 753 r. przed Chr. Odzyskał ziemie, które Izrael stracił, i w czasie jego panowania kraj stał się bogaty. Wraz z bogactwem przyszła pewność siebie i nierozwaga. Ani król, ani ludzie nie zważali na ostrzeżenia proroków Ozeasza i Amosa. W dalszym ciągu czcili bożków i lekceważyli przymierze z Bogiem.
Jezus
imię to (starotestamentowe "Joszua") znaczy "zbawca". Za panowania Heroda w Judei, gdy cały kraj znajdował się pod okupacją rzymską, anioł Gabriel przybył do Maryi do Nazaretu. Bóg wybrał Ją, by była matką obiecanego Mesjasza. Oblubieniec Maryi, Józef, otrzymał we śnie polecenie, by nazwać Dziecko imieniem Jezus, ponieważ On "zbawi swój lud od jego grzechów". W związku ze spisem ludności Maryja i Józef udali się do Betlejem, gdzie w mieście Dawida, swojego przodka, urodził się Jezus. Herod obawiając się, że Jezus będzie jego rywalem do tronu, usiłował Go zabić, lecz Bóg poprowadził Jego rodziców do Egiptu. Po śmierci Heroda Józef i Maryja wrócili do swego miasta rodzinnego, Nazaretu. Tu Jezus dorastał, pracując prawdopodobnie jako cieśla.
W wieku trzydziestu lat Jezus został ochrzczony w Jordanie przez Jana Chrzciciela. Wybrał sobie dwunastu uczniów, aby dzielili z Nim życie i pracę. Jezus nauczał lud przez trzy lata, czyniąc cuda i uzdrawiając z wszelkiego rodzaju chorób. Szły za Nim tłumy. Jednak przywódcy żydowscy obawiali się Jego siły oraz twierdzenia, że jest Synem Bożym. Zdecydowali się Go zabić. Judasz, jeden z apostołów, za trzydzieści srebrników pomógł nieprzyjaciołom pochwycić Go bez wiedzy ludu. Żołnierze aresztowali Jezusa w ogrodzie Getsemani, u stóp Góry Oliwnej. Jeszcze tej nocy został osądzony przez sąd żydowski i skazany na karę śmierci. Wszystkie kary śmierci musiał zatwierdzić Piłat, namiestnik rzymski. Nie znalazł on żadnej winy w Jezusie, ale obawiał się zamieszek, gdyby Go uwolni). Jezus został ukrzyżowany. Jego ciało złożono w grobie Józefa z Arymatei, cichego zwolennika Jezusa.
0 świcie trzeciego dnia po śmierci Jezusa grupa kobiet zastała Jego grób pusty. Aniołowie powiedzieli im, że Jezus znowu żyje. W ciągu najbliższych czterdziestu dni Jezus ukazał się swoim uczniom i wielu innym ludziom. Teraz zrozumieli, że jest On Synem Bożym. Po czterdziestu dniach Jezus z Góry Oliwnej wstąpił do nieba. Gdy uczniowie wciąż jeszcze patrzyli za Nim w niebo, anioł powiedział im, że pewnego dnia Jezus powróci.
Jochanan
przywódca żydowski, który zatrzymał się w Judzie po zdobyciu Jerozolimy przez króla Babilonu, Nabuchodonozora. Jochanan ostrzegł Godoliasza, gubernatora Judy, o spisku na jego życie. Wbrew radom Jeremiasza poprowadził ludzi do Egiptu.
Jojada
najważniejszy z ludzi o tym imieniu w Biblii to arcykapłan za panowania Ochozjasza, królowej Atalii i Joasza. Jojada ożenił się z Joszebą, siostrą króla Ochozjasza. Po śmierci syna Atalia, królowa matka, przejęta władzę i rozkazała zabicie rodziny królewskiej. Lecz Jojada ukrył Joszebę, jednego z synów Ochozjasza. Po sześciu latach wprowadził go na tron i Atalia została zabita. Jojada rządził jako regent, dopóki Joasz nie osiągnął wieku, w którym mógł sam sprawować władzę.

?K?

Kain
najstarszy syn Adama i Ewy. Pracował jako rolnik. Jego brat Abel był pasterzem. Ponieważ Bóg okazał zadowolenie z ofiary z baranka złożonej przez Abla, a nie podobała Mu się ofiara plonów Kaina, Kaina ogarnęła wściekłość. W napadzie szału zabił Abla. Za karę spędził resztę życia jako nomada.
Kaleb
zwiadowca wysłany przez Mojżesza, aby dowiedzieć się możliwie dużo o Kanaanie i ludziach, którzy tam mieszkali. Z dwunastu zwiadowców, którzy zdali relacje z tego, co widzieli, tylko Kaleb i Jozue wierzyli, że Bóg umożliwi Izraelitom zdobycie tego kraju. Z powodu ich ufności wobec Boga Kaleb i Jozue osiedlili się w Kanaanie wszyscy inni Izraelici urodzeni w Egipcie umarli na pustyni.
Klaudiusz
czwarty cesarz rzymski. Panował od roku 41 do 54 po Chr. W tym czasie doszło do głodu przepowiedzianego przez chrześcijańskiego proroka Agabosa. Pod koniec panowania Klaudiusz wypędził Żydów z Rzymu.
Klaudiusz Lizjasz
dowódca garnizonu rzymskiego w Jerozolimie, który uratował Pawła, kiedy wzburzony tłum Żydów chciał go zabić. Klaudiusz Lizjasz aresztował Pawła i pozwolił żydowskiej radzie (San hedrynowi) na przesłuchanie go. Przesłuchanie skończyło się wielką kłótnią pomiędzy faryzeuszami a saduceuszami. Kiedy Klaudiusz Lizjasz dowiedział się o spisku na życie Pawła, wysłał go do Cezarei, aby tam proces przeprowadził prokurator Feli
Kleofas
w dniu, w którym Jezus zmartwychwstał, Kleofas wraz z przyjacielem wędrował z Jerozolimy do Emaus. Sądzili wcześniej, że Jezus jest Mesjaszem, i zadziwiła ich Jego śmierć oraz głosy, że znowu żyje. Doiączył do nich mężczyzna. Gdy wyjaśniał im ustępy ze Starego Testamentu na temat Mesjasza, "serce im pałało". W Emaus Kleofas i jego przyjaciel zaprosili mężczyznę, aby zjadł z nimi posiłek. Gdy mężczyzna wziął chleb, odmówił błogosławieństwo, połamał go i dawał im - zdali sobie sprawę, że to byt Jezus. Od razu udali się do Jerozolimy, by podzielić się wieścią z innymi uczniami.
Korneliusz
kapitan (centurion) armii rzymskiej stacjonującej w Cezarei. Czcił Boga i hojnie obdarowywał biednych. We śnie objawił mu się anioł, który powiedział, aby posiał po Piotra przebywającego właśnie w Jafie (patrz: Piotr). W domu Korneliusza na Piotra oczekiwał tłum przyjaciół i krewnych żołnierza, którzy chcieli go wysłuchać. Uwierzyli i zostali ochrzczeni; była to pierwsza grupa nieżydowska, która przyjęła chrzest.
?L?
Laban
brat Rebeki, źony Izaaka. Mieszkał w Charanie, gdzie przywitał swego siostrzeńca Jakuba, gdy ten musiał opuścić swój dom. Laban miał dwie córki - Leę i Rachelę. Jakub zgodził się pracować dla Labana przez siedem lat, aby poślubić Rachelę. Jednak Laban oszukał go i dal mu za żonę Leę. Jakub musial się zgodzić na pracę u niego przez kolejnych siedem lat, żeby dostać za żonę także Rachelę. Jakub z kolei przechytrzył Labana i w rezultacie jego stada kozłów i owiec były większe od stad jego wuja. Kiedy Laban dowiedział się, że Jakub wyjechał w tajemnicy przed nim do Kanaanu, wyruszył za nim w pościg. Bóg ostrzegl Labana, by nie czynił nic złego Jakubowi. Zgodzili się pójść każdy swoją drogą i Laban wrócił do Charanu.
Lea
starsza córka Labana, podstępnie oddana za mąż Jakubowi. Miala z Jakubem sześciu synów, ojców pokoleń Izraela, oraz córkę.
Lot
bratanek Abrahama. Udał się z Abrahamem w drogę z Charanu do Kanaanu, ale rozstali się, gdy ich pasterze się pokłócili. Lot zamieszkał w Sodomie na jałowej równinie. Abraham wyratował go przed najeźdźcami. Później, kiedy Sodoma została zniszczona z powodu złych uczynków jej mieszkańców, Lot ledwo uszedł z życiem. Jego żona, która zatrzymała się, aby spojrzeć za siebie, zamieniła się w słup soli.
?M?
Magar
służąca Sary. Abraham wziął ją jako drugą żonę (konkubinę), kiedy wydawało się, że obietnica Boga, iż jego potomkowie będą wielkim narodem, się nie spełni. Hagar zaszła w ciążę i uciekła na pustynię, ponieważ Sara bardzo jej dokuczała. Anioł nakazał jej powrócić i obiecał, że jej syn Izmael będzie ojcem narodu.
Kiedy Izmael miał czternaście lat, urodził się Izaak. Izmael śmiał się z Izaaka i Sara poprosiła Abrahama 0 odesłanie Hagar i jej syna. Hagar szła z Izmaelem przez pustynię i kiedy skończyła się jej woda, wydawało się, że muszą umrzeć. Jednak anioł pokazał im studnię i powtórzył obietnicę Boga dotyczącą Izmaela.
Malachiasz
ostatni prorok Starego Testamentu (około połowy piątego wieku przed Chr.). Po powrocie z wygnania odbudowano wprawdzie Świątynię, ale ludzie nie służyli Bogu całym sercem. "Zawróćcie mówił Malachiasz. - Zacznijcie wypełniać swoje obowiązki względem Pana. Nie poddawajcie już próbie Jego cierpliwości". Imię Malachiasz oznacza "mój posłaniec". Jako posłaniec Boga mówił o mającym nadejść Mesjaszu i wielkim dniu sprawiedliwości Bożej i sądu.
Mardocheusz
stryj i opiekun Estery. Mardocheusz byt Żydem zamieszkałym w Suzie, stolicy Persji. Kiedy usłyszał o planach zabicia wszystkich Żydów, przekonał Esterę, ówczesną królową Persji, aby wstawiła się za nimi u króla Achaszwerosza. Mardocheusz został potem królewskim ministrem (patrz także: Estera).
Marta
siostra Marii i Łazarza. Mieszkała w Betanii, niedaleko Jerozolimy. Jezus często odwiedzał ich dom. Kiedy Łazarz zachorował, jego siostry wysłały po Jezusa. Ich brat jednak zmarł, zanim przybył Jezus. Marta wyszła Jezusowi na spotkanie i powiedziała: "Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł". Jezus odpowiedział jej: "Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. (...) Wierzysz w to?" "Tak, Panie" - odpowiedziała Marta. Ku jej wielkiej radości, Jezus przywrócił brata do życia.
Maryja
Matka Jezusa. Kiedy była zaręczona z Józefem, cieślą, anioł powiedział Jej, że zostanie matką Jezusa, Mesjasza i Syna Boga. Przed urodzeniem Jezusa Maryja odwiedziła swą krewną Elżbietę. Wypowiedziała tam wspaniałą pieśń pochwalną zwaną Magnificaf. Maryja i Józef udali się z Nazaretu do Betlejem, aby dokonać obowiązku wynikającego ze spisu ludności przeprowadzanego przez Rzymian. Tam urodził się Jezus. Kiedy przybyli pasterze i opowiedzieli o śpiewających aniołach, "Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w swoim sercu". Kiedy rodzice przynieśli Jezusa, aby Go ofiarować w Świątyni, Symeon powiedział Maryi o przyszłości: "A Twoją duszę miecz przeniknie". Kiedy Jezus byt jeszcze dzieckiem, Maryja i Józef zabrali Go do Egiptu, ponieważ król Herod widział w Nim rywala i chciał Go zgładzić. Po śmierci Heroda powrócili do Nazaretu.
Kiedy Jezus miał dwanaście lat, rodzice zabrali Go do Świątyni na święto Paschy. Zatrwożyli się bardzo, kiedy Jezus zagubił się im, bo został, by porozmawiać z rabinami. Maryja była z Jezusem, gdy dokonał On pierwszego cudu przemiany wody w wino na przyjęciu w Kanie Galilejskiej. W czasie ukrzyżowania stała przy Jego krzyżu i Jezus poprosił jednego ze swych uczniów (patrz: Jan), aby się Nią opiekował. Maryja była z uczniami, kiedy spotkali się na modlitwie po wniebowstąpieniu Jezusa.
Melchizedek
król Szalem (Jerozolima) i kaplan Boga Najwyższego, który spotkał i pobłogosławił Abrahama po bitwie. W liście do Hebrajczyków Jezus nazwany jest "kapłanem na wieki, na wzór Melchizedeka". Podobnie jak Melchizedek, Jezus jest kapłanem i królem - królem Bożego królestwa i kapłanem, ponieważ złożył siebie w ofierze.
Menachem
jeden z ostatnich królów Izraela (752742 r. przed Chr.). Menachem zabił króla Szalluma po miesiącu jego panowania i zasiadł po nim na tronie. Był okrutnym i niegodziwym władcą, który czcił bożków. Za jego panowania król Asyrii, Tiglat-Pileser III, najechał Izrael. Menachem zapłacił Asyryjczykom dużą sumę pieniędzy, aby utrzymać się przy władzy.
Miriam
siostra Mojżesza i Aarona. Opiekowała się Mojżeszem-niemowlęciem umieszczonym w koszu z trzciny, dopóki nie znalazła go córka faraona. Po przejściu Izraelitów przez Morze Czerwone, Miriam prowadziła kobiety, śpiewając i tańcząc z radości. Później pokłóciła się z Mojżeszem, ponieważ zazdrościła mu przywództwa. Przez krótki czas za karę cierpiała na straszną chorobę skóry. Ale Mojżesz poprosił Boga o jej uzdrowienie. Miriam umarła w Kadesz, zanim Izraelici doszli do Kanaanu.
?N?
Nabal
bogaty hodowca owiec mieszkający w pobliżu Karmelu. Dawid, wówczas poza prawem, strzegł ziemi Nabala. W czasie strzyżenia owiec, kiedy Dawid poprosił o prowiant, Nabal odmówił. Abigail, żona Nabala, dowiedziała się, że ludzie Dawida chcą w zamian zaatakować Nabala. Nic nie mówiąc swemu mężowi, zapakowala duże ilości pożywienia oraz wina i pojechała prosić Dawida, aby darował życie jej mężowi. Dawid zrezygnował z napaści. Gdy Nabal się o tym dowiedział, "serce jego zamarło, a on stał się jak kamień i po kilku dniach zmarł".
Nabuchodonozor
król Babilonu w latach 605-562 przed Chr, Był synem Nabopolassara, który podbił imperium asyryjskie. Nabuchodonozor poprowadził armię swojego ojca przeciwko Egipcjanom i pokonał ich pod Karkemisz w 605 r. przed Chr. Babilon uzyskał kontrolę nad krajami podlegającymi dotąd Egiptowi, w tym także nad Judą. Juda płaci) podatki Babilonowi przez trzy lata. W 597 r. przed Chr. król Jojakim zbuntował się i Nabuchodonozor zaatakował Jerozolimę. Wziął Jojakina - następnego króla Judy - do niewoli w Babilonie wraz z innymi ważnymi obywatelami, ustanawiając królem Sedecjasza. Kiedy i Sedecjasz się zbuntował, Nabuchodonozor w roku 586 przed Chr. wyruszył na Jerozolimę i zburzy) ją, biorąc przywódców narodu do niewoli w Babilonie. Jednym z pierwszych przesiedleńców był Daniel. Na dworze Nabuchodonozora otrzymał wykształcenie. Kiedy wytłumaczył znaczenie snów Nabuchodonozora, został jego głównym doradcą. Po odniesieniu sukcesów Nabuchodonozor stał się dumny. "Spójrzcie, jak wielki jest Babilon. Zbudowałem go, jak swą stolicę, aby pokazać moją potęgę i moc". Lecz Bóg upokorzył go, zsyłając na niego dziwne szaleństwo. Kiedy Nabuchodonozor wróci) do zmysłów, był zupełnie odmienionym człowiekiem. "Ja, Nabuchodonozor, wysławiam Najwyższego, uwielbiam i wychwalam żyjącego na wieki".
Nahum
prorok z Elkosz, prawdopodobnie w Judzie. Jego imię znaczy "pocieszyciel". Księga Nahuma zawiera proroctwa wygłoszone tuż przed zdobyciem Niniwy przez Babilon w 612 r. przed Chr. Nahum przewidział, że Niniwa zostanie zniszczona ze względu na swe okrucieństwo wobec innych narodów.
Nebuzaradan
dowódca straży przybocznej króla Nabuchodonozora. To on był odpowiedzialny za zesłanie Żydów na wygnanie w Babilonie po zdobyciu przez Nabuchodonozora Jerozolimy. Spalił Świątynię i doszczętnie zniszczył całe miasto. Jednak przestrzegając rozkazu Nabuchodonozora, potraktował Jeremiasza łagodnie i pozwolił mu zostać w Judzie.
Nehemiasz
żydowski podczaszy króla perskiego Artakserksesa I. Okolo roku 445 przed Chr. Nehemiasz uzyskał zgodę króla na udanie się do Jerozolimy i odbudowanie jej murów zniszczonych przez króla Nabuchodonozora. Ukończył dzieło po pięćdziesięciu pięciu dniach mimo sprzeciwów. Był człowiekiem czynu, ale także modlitwy. Nehemiasz pozostawił wszystko pieczy kapłana Ezdrasza, a sam powrócił do Persji. Po kilku latach odwiedził ponownie Jerozolimę i stwierdził, że ludzie złamali prawa Boże. Musiał ich nawoływać, by byli Bogu posłuszni.
Nikodem
faryzeusz, członek Wysokiej Rady żydowskiej (Sanhedrynu). Przyszedł, aby potajemnie w nocy porozmawiać z Jezusem. "Jeśli się ktoś nie narodzi powtórnie, nie może ujrzeć Królestwa Bożego" - powiedział Jezus. Nikodem nie zrozumiał wówczas Jezusa, lecz później wystąpił w Jego obronie, gdy faryzeusze chcieli Go aresztować. Po ukrzyżowaniu Jezusa Nikodem przyniósł wonności, aby zgodnie z żydowskim zwyczajem włożyć je w płótna, w które obwiązano ciało Jezusa.

?O?
Obadiasz
zarządca w pałacu króla Achaba. Kiedy królowa Izebel rozkazała zabicie wszystkich proroków Boga, Obadiasz ukrył stu z nich w jaskiniach i żywił ich dopóki niebezpieczeństwo nie minęło. Ponownie ryzykował swym życiem, gdy Eliasz poprosił go o zaaranżowanie spotkania z Achabem.
Omri
dowódca armii Eli, króla Izraela. Kiedy jego oficerowie usłyszeli, że Zimri zabił Elę, uczynili Omriego królem. Omri byt władcą silnym, pełnym wigoru. Panował przez dwanaście lat (885-874 przed Chr.) Za stolicę obrał sobie Samarię - miasto dobrze usytuowane, na szczycie stromego wzgórza, łatwe do obrony. Mimo iż Omri stracił kilka miast na rzecz Syrii, udało mu się zdobyć Moab. Moab musiał co roku płacić Izraelowi wysoki podatek. Omri czcił bożków i jego syn, Achab, poszedł jego przykładem.
Onezym
niewolnik, który należał do Filemona, mieszkającego w Kolosach chrześcijańskiego przyjaciela Pawła. Apostoł spotkał Onezyma prawdopodobnie w Rzymie, gdy ten uciekł od swego pana. Przebywając z Pawiem, Onezym został chrześcijaninem. Paweł napisał list do Filemona prosząc go, by przebaczył Onezymowi i przyjąl go jak brata-chrześcijanina. Onezym pojechał więc wraz z Tychikiem, za pośrednictwem którego Paweł przekazał list Kolosanom.
?P?
Paszchur
kapłan, będący, głównym nadzorcą w Świątyni za czasów Jeremiasza. Za to, że Jeremiasz przepowiadał upadek Jerozolimy, Paszchur kazał go wychłostać i zakuć w dyby.
Piotr
zwierzchnik apostolów i pierwotnego Kościoła. Podobnie jak jego ojciec i brat Andrzej, Szymon Piotr byl rybakiem. Kiedy Jezus powolał go na swego ucznia, zmienił też jego imię z Szymona na Piotr, co oznacza "skała". Kiedy Jezus spytał swych uczniów o to, co myślą o Nim ludzie, to właśnie Piotr powiedział: "Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga Żywego".Jezus odpowiedział: "Ty jesteś Piotr (czyli Skała) i na tej Skale zbuduję Kościół mój". Piotr był jednym z najbliższych uczniów Jezusa. Byt z Jezusem w czasie przemienienia i w ogrodzie Getsemani tuż przed Jego śmiercią. Po aresztowaniu Jezusa przelękniony Piotr trzy razy po