Porównaj prawo wyborcze obowiązujące przy wyborze prezydenta Rzeczypospolitej oraz sejmu i senatu. Wskaż podobieństwa i różnice.

W wyborach Naszej władzy możemy brać zarówno bierny jak i czynny udział. Czynne prawo wyborcze gwarantuje obywatelom możliwość udziału w głosowaniu i oddania głosu na swojego kandydata do organów przedstawicielskich państwa, do organów samorządu terytorialnego bądź w referendum. Bierne prawo wyborcze – to prawo do kandydowania.
W głosowaniu na prezydenta RP oraz na sejm i senat prawo czynne zyskujemy z dniem ukończenia 18. roku życia, jeśli tylko prawo to nie zostało odebrane prawomocnym wyrokiem sądowym nie jesteśmy ubezwłasnowolnieni. Różne jednak są kryteria przyznawania prawa biernego. Aby uzyskać prawo bycia posłem w Sejmie musimy z dniem wyborów ukończyć 21 lat oraz posiadać prawo wybierania. Na senatora granica wieku jest wyższa i wynosi 30 lat. Jest to spowodowane faktem, iż Senat powinien składać się z ludzi mających określone doświadczenie i wiedzę oraz obycie polityczne. Jeśli chcielibyśmy zostać prezydentem RP musimy natomiast poczekać, aż ukończymy 35. rok życia.

Zarówno wybory do sejmu i na prezydenta są określone stałymi cechami. Często określa się je wyborami pięcioprzymiotnikowymi. Bo są one: powszechne, równe, bezpośrednie, proporcjonalne oraz tajne. Na czym polegają zasady?
• zasada tajności głosowania - głosowanie przebiega w odseparowaniu, jest anonimowe, a karty do urn wrzuca się osobiście
• zasada bezpośredniości - wyborcy w drodze głosowania sami – bez żadnego pośrednictwa – przesądzają w sposób ostateczny i decydujący o składzie wybieranego organu; wybory bezpośrednie określane są mianem wyborów jednostopniowych
• zasada równości - każdy wyborca dysponuje jednakową liczbą głosów (równość formalna), o jednakowej wadze i znaczeniu (równość materialna),
• zasada powszechności - zakaz stosowania cenzusów wyborczych, każdy obywatel ma zarówno czynne, jak i bierne prawo wyborcze,
• zasada proporcjonalności - każda z partii otrzymuje mandaty w stosunku proporcjonalnym do liczby uzyskanych głosów.
Wybory do senatu są natomiast tylko powszechne, bezpośrednie oraz odbywają się w głosowaniu tajnym. Wyboru senatorów dokonuje się według zasady większościowej, nie ma więc formalnego zastosowania zasada proporcjonalności. Nie ma również wymagania, by były one równe. Zdarzało się, że taką samą ilość mandatów przyznawano województwom o bardzo różnej ilości mieszkańców, co sprawiało, że wybory były nie równe materialnie. Wybory do Senatu są natomiast równe w sensie formalnym, każdy wyborca otrzymuje jedną kartę do głosowania i głosuje tylko raz.

Na stanowisko prezydenta RP jest wybierany tylko jeden człowiek. Sejm natomiast składa się z 460 posłów a Senat ze 100 senatorów.
Wybory na prezydenta zarządza marszałek sejmu, a ważność wyboru stwierdza Sąd najwyższy. Wybory do sejmu są zarządzane przez prezydenta w ciągu 30 dni przed zakończeniem kadencji ustępującego parlamentu lub w ciągu 45 dni po dniu ogłoszenia skrócenia kadencji parlamentu przez prezydenta.

Stanowisko prezydenta, posła lub senatora różni również kadencja na, którą jest wybierany. Sejm i senat są wybierane na okres 4 lat. Kadencja rozpoczyna się z dniem pierwszego po wyborach posiedzenia nowo wybranego sejmu i może zostać skrócona jeśli sejm podejmie taką uchwałę większością 2/3 głosów lub jeśli prezydent podejmie taką decyzje, która może być spowodowana trzykrotną odmową sejmu na udzielenie wotum zaufania nowo tworzącemu się rządowi lub jeśli w przeciągu 4 miesięcy od dnia złożenia sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie ona przedłożona prezydentowi do podpisu. Kadencja prezydenta trwa 5 lat i rozpoczyna się z dniem złożenia przysięgi wobec Zgromadzenia narodowego. Może ulec przerwaniu jeśli prezydent umrze, zrzecze się prezydentury, jeśli Zgromadzenie Narodowe uzna trwałą niezdolność prezydenta do sprawowania władzy ze względu na jego stan zdrowia lub jeśli Trybunał Stanu złoży takie orzeczenie. Ta sama osoba może zostać wybrana na stanowiska prezydenta dwa razy.

Podobieństwem w prawie wyborczym na prezydenta RP i do sejmu i senatu są też immunitety jakie dane osoby otrzymują na czas pełnienia swojego stanowiska. Immunitet to forma ochrony, prawo nietykalności. W polskim prawie karnym immunitet oznacza stałe lub czasowe wyłączenie możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności karnej określonych osób z powodu popełnienia przestępstwa. Członkowie parlamentu nie mogą być aresztowani bez zgody sejmu i senatu, chyba, że poseł sam zrzeka się immunitetu lub zostaje mu on odebrany przez sejm i senat. Prezydent może zostać postawiony w stan oskarżenia tylko przed
Trybunałem Stanu, ale tylko na podstawie uchwały podjętej większością co najmniej
2/3 głosów ogólnej liczby członków Zgromadzenia Narodowego na wniosek co najmniej 140 jego członków.