Rachunkowość podst. sciagi

Konto to podstawowe urządzenie księgowe, umożliwiające grupowanie (rejestrację, ewidencję) w ujęciu wartościowym (a niekiedy w ujęciu ilościowym) jednorodnych operacji gospodarczych.
Konto umożliwia zarejestrowanie i dostarczenie informacji o:
• stanie początkowym każdego składnika bilansu,
• zmianach (zwiększeniach i zmniejszeniach) poszczególnych składników bilansu na skutek dokonanych operacji gospodarczych, » stanie końcowym każdego składnika bilansu (aktywów i pasywów).
Forma i układ graficzny konta mogą być bardzo zróżnicowane. Zależy to od stosowanej formy i techniki księgowości. Do celów dydaktycznych stosuje się konto teowe, które przybiera najprostszy układ, tj. kształt litery T.
Podstawowe elementy konta to:
• nazwa konta (np. Kasa),
• symbol cyfrowy konta, wynikający z planu kont danego podmiotu (np. 100),
• dwie strony konta (lewa i prawa),
• obroty konta,
• saldo konta.

Obrót konta to suma zapisów na danej stronie konta. Konto ma dwie sumy obrotowe
- obrót debetowy (suma zapisów po stronie Dt),
- obrót kredytowy (suma zapisów po stronie Ct).
Saldo konta to różnica sum obrotowych konta (od obrotu większego należy odjąć obrót mniejszy).
Konta mogą posiadać następujące salda:
- saldo debetowe, gdy obrót strony Dt > obrót strony Ct,
- saldo kredytowe, gdy obrót strony Ct > obrót strony Dt,
- saldo zerowe, gdy obrót strony Dt = obrót strony Ct.
Konto może mieć także:
- saldo początkowe (skrót Sp), wyrażające stan danego składnika bilansu na początek okresu sprawozdawczego
- saldo końcowe (skrót Sk), wyrażające stan składnika bilansu na koniec okresu sprawozdawczego

Funkcjonowanie konta zaczyna się od momentu nadania mu nazwy, oznaczenia jego symbolu oraz wpisania stanu początkowego z bilansu otwarcia, a jeżeli nie było stanu początkowego — od wpisania pierwszej operacji. Następnie księguje się operacje gospodarcze po odpowiedniej stronie konta.
Konta, które biorą swoje nazwy z bilansu lub których stany końcowe znajdą się w bilansie, nazywamy kontami bilansowymi. Są to:
- konta aktywów
- konta pasywów
Konta bilansowe można również podzielić na:
- konta rzeczowe, przeznaczone do ewidencji materialnych składników majątek np. „Materiały", „Środki trwałe" (żadnego z kont pasywnych nie zalicza się tej grupy);
- konta osobowe, których przedmiotem ewidencji są prawa majątkowe; do grupy należą wszystkie konta pasywne, np. kredyty bankowe, oraz niektóre konta aktywne, np. „Należności od odbiorców".
Do ewidencji kosztów, przychodów i wyników finansowych służą specjalne konta — wynikowe (niebilansowe), zwane także kontami procesów gospodarczych
Można je podzielić na:
• konta kosztów,
• konta przychodów,
• konto „Wynik finansowy".
Konta te (bilansowe i wynikowe) to konta główne — zbiorcze.
Niejednokrotnie kierownictwu jednostki potrzebne są bardziej szczegółowe i formacje o poszczególnych składnikach majątku i kapitałów. Nie wystarczy wiem wiedzieć, np. jaka jest ogólna kwota zobowiązań wobec różnych dostawców aby je terminowo i we właściwej wysokości spłacać, należy też wiedzieć, ile wynoszą długi firmy wobec poszczególnych, imiennie wymienionych dostawców. Dlatego dostawcy otwiera się osobne konto, na którym dokonuje się zapisów dotyczących tylko tego dostawcy. Tak postępuje się ze wszystkimi pozycjami aktywów i pasywów, dla których Ustawa o rachunkowości nakazuje prowadzenie ewidencji szczegółowej lub co do których jednostka uzna konieczność ich uszczególnienia. Konta te nazywa się kontami ksiąg pomocniczych. Kierownik jednostki gospodarczej powinien zadecydować, ile i jakie konta należy prowadzić w jego firmie, aby można było ująć na nich, zgodnie z obowiązującymi przepisami, posiadane przez firmę aktywa; źródła ich pochodzenia, a także wszelkie zachodzące w firmie procesy gospodarcze. Taki zestaw kont nazywany jest zakładowym planem kont. Zawiera on obok nazwy kont ich symbole cyfrowe oraz komentarz, określający zasady funkcjonowania kont i ich korespondencję.
Żeby ułatwić firmom tworzenie zakładowych planów kont, Ministerstwo Finansów opracowało wzorcowy plan kont, którego podstawową częścią jest wykaz kont księgowych oznaczonych dwucyfrowymi symbolami.
Zakładowy plan kont powinien zawierać:
- wykaz kont głównych i zasady ich funkcjonowania,
- zasady tworzenia i funkcjonowania kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami głównymi, - zasada wyceny aktywów i kapitałów,
- stosowane metody amortyzacji aktywów trwałych,
- wykaz ksiąg (zbiorów) w wypadku wykorzystania komputera do ewidencji.
Plan kont obowiązuje jednostkę gospodarczą przez cały rok obrachunkowy. W zakładowym planie kont (ZPK) konta zgrupowane są w zespoły. Każdy zespól ma swój numer, który daje początek numeracji każdego konta zawartego w danym zespole. Konta więc mają nazwę słowną oraz symbol cyfrowy (np. trzycyfrowy), gdzie pierwsza cyfra jest wspólna dla numeracji w całym kraju, a dwie następne zależą od numeracji przyjętej w danej firmie

Początkiem prac księgowych jest bilans początkowy. Na jego podstawie otwiera się konta księgowe, na których księguje się operacje gospodarcze, występujące w danym okresie obrachunkowym.
Zasada otwierania kont nakazuje:
- wypełnić nagłówek konta (wpisać nazwę i symbol cyfrowy konta);
-wpisać stan początkowy przyjęty z bilansu:
na konta aktywów po stronie debetowej,
na konta pasywów po stronie kredytowej;
- w przypadku braku stanu początkowego, wpisać pierwszą operację gospodarczą dla której konto otworzono.
Naniesione na konta stany składników bilansowych ulegają zmianom na skutek dokonywanych przez firmę operacji gospodarczych. Operacje te księgowane kontach zgodnie z regułą podwójnego zapisu, która polega na:
- księgowaniu operacji na co najmniej dwóch kontach,
- księgowaniu operacji po przeciwnych stronach tych kont (jeżeli na jednym cię po stronie Dt, to na drugim po stronie Ct),
- księgowaniu na dwóch kontach tej samej kwoty zgodnie z dokumentem (dowodem księgowym), który był podstawą ewidencji.
Korespondencją kont związek zachodzący pomiędzy kontami, na których jest księgowana dana operacja gospodarcza

Zestawienie obrotów i sald pozwala na wykrycie tych błędów, które naruszają zasadę podwójnego zapisu i wpływają na zachwianie równowagi bilansowej, a mianowicie:
- błędów polegających na zaksięgowaniu salda początkowego po niewłaściwej stronie konta lub błędnej kwoty salda oraz na zaksięgowaniu operacji niezgodnie z zasadą podwójnego zapisu,
- błędy arytmetycznych, które powstały przy obliczeniu sum obrotowych na kontach lub sum ogółem w zestawieniu obrotów i sald.
Zestawienie obrotów i sald nie wykryje takich błędów księgowych, które nie naruszają zasady podwójnego zapisu, tj.:
- błędów polegających na pominięciu operacji,
- błędów polegających na zaksięgowaniu operacji na niewłaściwych kontach lub stronach kont,
- błędów polegających na zaksięgowaniu niewłaściwej kwoty operacji.

Na koniec okresu obrachunkowego (sprawozdawczego) na podstawie zestawienia obrotów i sald sporządza się bilans końcowy.
Sporządzenie bilansu końcowego jest realizacją zasady określonej w rachunkowość jako zasada ciągłości bilansowej. Zgodnie z tą zasadą podmioty gospodarcze, kontynuujące działalność, rozpoczynają rok obrotowy od otwarcia kont księgowych stanami aktywów i pasywów bilansu początkowego. Na otwartych kontach rejestrują operacje gospodarcze, a w dniu kończącym rok obrotowy, tj. 31 grudnia, wyceniają aktywa i pasywa oraz po ich potwierdzeniu inwentaryzacją ustalają salda końcowe. Te z kolei są podstawą do sporządzenia bilansu końcowego, który jest jednocześnie bilansem początkowym roku następnego.
Po sporządzeniu bilansu końcowego zamyka się konta. Procedura zamknięcia i na:
- zsumowaniu obrotów debetowych i kredytowych konta;
- wpisaniu salda końcowego po tej stronie, która wykazuje mniejszy obrót (zazwyczaj na kontach aktywów po stronie Ct, a na kontach pasywów po stronie powoduje wyrównanie obrotu obu stron do sum kontrolnych, równych obrotowi konta;
- podkreśleniu (na znak zamknięcia) kont podwójną kreską.
Należy pamiętać, że o charakterze salda końcowego konta decyduje wielkość obrotów a nie zapis salda końcowego po stronie Dt lub Ct. Saldo przyjmuje nazwę od strony z większą wartością obrotów.
Storno jest to zapis zgodny z zasadą podwójnego księgowania, mający na celu poprawienie błędów.