Jedność i różnorodność organizmów Poniższy test składa się z 18 zadań. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą Imię i nazwisko do uzyskania za prawidłowe odpowiedzi. Za rozwiązanie całego sprawdzianu możesz uzyskać maksymalnie 35 punktów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Klasa 1. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1) Organizmy samożywne nazywamy A. heterotrofami. B. saprofitami. C. autotrofami. D. pasożytami. 2. Podkreśl definicję fotosyntezy. (0–1) A. Proces wytwarzania energii. B. Proces powstawania glukozy z udziałem światła. C. Proces rozkładu cukrów pod wpływem światła. D. Proces odżywiania się zwierząt. 3. Wymień 5 czynników wpływających na intensywność fotosyntezy. (0–2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1) Do organizmów samożywnych należą A. rośliny zielone. B. organizmy same zdobywające pokarm. C. grzyby i bakterie. D. zwierzęta. 5. Na ilustracji komórki roślinnej dorysuj (0–3) po dwie strzałki skierowane w stronę chloroplastu i odchodzące od niego. Przy odpowiednich strzałkach wpisz nazwy związków, które są potrzebne, aby mogła zajść fotosynteza oraz nazwy związków, które powstają w wyniku tego procesu. 6. Na podstawie wykresu odpowiedz na pytania. (0–2) a) Jak zmienia się intensywność fotosyntezy wraz ze wzrostem temperatury? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Jaka temperatura jest optymalna do przeprowadzania procesu fotosyntezy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Zaznacz zestaw zawierający tylko nazwy zwierząt roślinożernych. (0–1) A. Żyrafa, krowa, koń, jeleń, antylopa. B. Żyrafa, sowa, koń, krowa, żaba, sarna. C. Stonka, sowa, orzeł, jaszczurka, krokodyl, mucha. D. Stułbia, komar, żaba, bocian, sowa, stonka. 8. Porównaj trawienie heterotrofów – pieczarki i wiewiórki. (0–2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Podkreśl nazwy organizmów, u których występuje trawienie zewnętrzne. (0–3) żyrafa, skorpion, muchomor, rak, orzeł, pająk, sosna 10. Na podstawie opisów rozpoznaj grupę organizmów cudzożywnych. (0–2) Są to organizmy, które żywią się martwymi zwierzętami. Należą do nich sępy i hieny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Są to organizmy, które polują na zdobycz. Mają ostre pazury, zęby, są szybkie i zwinne. Należą do nich lwy, gepardy i krokodyle. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Porównaj proces fotosyntezy i oddychania (0–3) tlenowego u roślin oraz uzupełnij tabelę. Cecha Fotosynteza Oddychanie tlenowe Cel dostarczenie organizmowi związków organicznych Potrzebne składniki glukoza i tlen Powstające produkty glukoza i tlen Miejsce zachodzenia w komórce Czas zachodzenia procesu w ciągu doby dzień i noc 12. Wyjaśnij, na czym polega oddychanie (0–2) wewnątrzkomórkowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1) Proces oddychania beztlenowego nazywamy A. fotosyntezą. B. pączkowaniem. C. fermentacją. D. fragmentacją. 14. Rośliny są producentami tlenu. Wyjaśnij, dlaczego mimo to w sypialni nie powinno być zbyt wielu roślin. (0–1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1) Dymorfizm płciowy to A. samozapłodnienie. B. różnica w wyglądzie samca i samicy należących do tego samego gatunku. C. występowanie komórek rozrodczych męskich i żeńskich. D. zapłodnienie wewnętrzne. 16. Połącz pojęcia z odpowiadającymi im wyjaśnieniami. (0–3) 1 – fermentacja . . . . . 2 – oddychanie tlenowe . . . . . 3 – wymiana gazowa . . . . . 4 – trawienie . . . . . 5 – pączkowanie . . . . . 6 – fragmentacja . . . . . A – Powstawanie nowego osobnika przez rozwój uwypuklenia na organizmie rodzicielskim. B – Uwalnianie energii z pokarmu, z udziałem tlenu. C – Wytwarzanie związków organicznych bez udziału światła. D – Wymiana tlenu i dwutlenku węgla między organizmem a otoczeniem. E – Uwalnianie energii z pokarmu bez udziału tlenu. F – Rozkład pokarmu na substancje proste za pomocą enzymów. G – Powstawanie nowego osobnika z oddzielonej części organizmu macierzystego. 17. Poniżej przedstawiono dwa sposoby rozmnażania bezpłciowego. Rozpoznaj je i podpisz. (0–2) A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18. Obok nazw organizmów wpisz do tabeli sposoby wykonywania przez nie czynności życiowych. (0–4) Organizmy Odżywianie Oddychanie Rozmnażanie Słowik Muchomor Drożdże Świerk grupa b Jedność i różnorodność organizmów Poniższy test składa się z 18 zadań. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą Imię i nazwisko do uzyskania za prawidłowe odpowiedzi. Za rozwiązanie całego sprawdzianu możesz uzyskać maksymalnie 35 punktów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Klasa 1. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1) Organizmy samożywne nazywamy A. saprofitami. B. autotrofami. C. heterotrofami. D. pasożytami. 2. Podkreśl definicję fotosyntezy. (0–1) A. Proces powstawania glukozy z udziałem światła. B. Proces odżywiania się zwierząt. C. Proces wytwarzania energii. D. Proces rozkładu cukrów pod wpływem światła. 3. Wymień 5 czynników wpływających na intensywność fotosyntezy. (0–2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1) Do organizmów samożywnych należą A. grzyby i bakterie. B. organizmy same zdobywające pokarm. C. zwierzęta. D. rośliny zielone. 5. Na ilustracji komórki roślinnej dorysuj (0–3) po dwie strzałki skierowane w stronę chloroplastu i odchodzące od niego. Przy odpowiednich strzałkach wpisz nazwy związków, które są potrzebne, aby mogła zajść fotosynteza oraz nazwy związków, które powstają w wyniku tego procesu. 6. Na podstawie wykresu odpowiedz na pytania. (0–2) a) Jaka temperatura jest optymalna do przeprowadzania procesu fotosyntezy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Jak zmienia się intensywność fotosyntezy wraz ze wzrostem temperatury? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Zaznacz zestaw zawierający tylko nazwy zwierząt roślinożernych. (0–1) A. Żyrafa, sowa, koń, krowa, żaba, sarna. B. Żyrafa, krowa, koń, jeleń, antylopa. C. Stonka, sowa, orzeł, jaszczurka, krokodyl. D. Stułbia, komar, żaba, bocian, sowa, stonka, mucha. 8. Porównaj trawienie heterotrofów – lisa i muchomora . (0–2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Podkreśl nazwy organizmów, u których występuje trawienie zewnętrzne. (0–3) słoń, skorpion, pieczarka, sowa, orzeł, pająk, kasztanowiec 10. Na podstawie opisów rozpoznaj grupę organizmów cudzożywnych. (0–2) Są to organizmy, które żywią się roślinami. Zjadają dużą ilość pokarmu. W ich przewodach pokarmowych żyją bakterie i pierwotniaki, które pomagają w trawieniu. Należą do nich słonie, krowy i żyrafy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Są to organizmy, które żywią się zarówno pokarmem roślinnym, jak i zwierzęcym. Należą do nich niedźwiedzie, dziki i wróble. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Porównaj proces fotosyntezy i oddychania (0–3) tlenowego u roślin oraz uzupełnij tabelę. Cecha Fotosynteza Oddychanie tlenowe Cel dostarczenie organizmowi związków organicznych Potrzebne składniki woda i dwutlenek węgla Powstające produkty Miejsce zachodzenia w komórce mitochondria Czas zachodzenia procesu w ciągu doby dzień i noc 12. Wyjaśnij, na czym polega oddychanie (0–2) wewnątrzkomórkowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1) Proces oddychania beztlenowego nazywamy A. fragmentacją. B. fermentacją. C. pączkowaniem. D. fotosyntezą. 14. Rośliny są producentami tlenu. Wyjaśnij, dlaczego mimo to w sypialni nie powinno być zbyt wielu roślin. (0–1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1) Dymorfizm płciowy to A. różnica w wyglądzie samca i samicy tego samego gatunku. B. występowanie komórek rozrodczych męskich i żeńskich. C. zapłodnienie wewnętrzne. D. samozapłodnienie. 16. Połącz pojęcia z odpowiadającymi im wyjaśnieniami. (0–3) 1 – fermentacja . . . . . 2 – trawienie . . . . . 3 – fragmentacja . . . . . 4 – oddychanie tlenowe . . . . . 5 – pączkowanie . . . . . 6 – wymiana gazowa . . . . . A – Powstawanie nowego osobnika z oddzielonej części organizmu macierzystego. B – Wytwarzanie związków organicznych bez udziału światła. C – Rozkład pokarmu na substancje proste za pomocą enzymów. D – Wymiana tlenu i dwutlenku węgla między organizmem a otoczeniem. E – Uwalnianie energii z pokarmu bez udziału tlenu. F – Uwalnianie energii z pokarmu przy udziale tlenu. G – Powstawanie nowego osobnika, przez rozwój uwypuklenia na organizmie rodzicielskim. 17. Poniżej przedstawiono dwa sposoby rozmnażania bezpłciowego. Rozpoznaj je i podpisz. (0–2) A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18. Obok nazw organizmów wpisz do tabeli sposoby wykonywania przez nie czynności życiowych. (0–4) Organizmy Odżywianie Oddychanie Rozmnażanie Pies Borowik Drożdże Lipa
