Organelle w komórkach zwięrzęcych (podstawowe informacje)

Aparat Golgiego - część komórki składająca się z ułożonych jeden pod drugim okrągłych, spłaszczonych woreczków. Każdy z nich ma zamkniętą błoną plazmatyczną przestrzeń wewnętrzną, w której znajdują się różne substancje chemiczne. Aparat Golgiego służy do modyfikowania, pakowania oraz kierowania białek do ostatecznego przeznaczenia.

Lizosom - pęcherzyk utworzony z pojedynczej błony, powstającym z uwypuklenia błony aparatu Golgiego lub siateczki śródplazmatycznej. Zawiera enzymy rozkładające substancje pokarmowe. Lizosomy niszczą też obcą materię wchłoniętą przez komórkę.

Por w otoczce jądrowej - otwór, przez który wnętrze jądra kontaktuje się z cytoplazmą, tzn. do jądra wnikają nukleotydy i niektóre białka, a wydostają się rybosomy oraz cząsteczki kwasów nukleinowych przenoszące informacje genetyczne do cytoplazmy.

Jąderko - zbita, gęsta struktura złożona z kwasu nukleinowego i białek. W jąderku powstają rybosomy.

Rybosomy - niewielkie ziarnistości znajdujące się bezpośrednio w cytoplazmie lub na siateczce śródplazmatycznej. Są utworzone z dwóch podjednostek zbudowanych z RNA i białek. Rybosomy znajdują się również w mitochondriach i chloroplastach. Na rybosomach zachodzi częściowa synteza białek.

Siateczka śródplazmatyczna (reticulum endoplazmatyczne) - system błon połączonych z zewnętrzną błoną otoczki jądrowej. Ta część siateczki, na której znajdują się rybosomy, nazywa się siateczką śródplazmatyczną szorstką. Część siateczki bez rybosomów to siateczka śródplazmatyczna gładka. Jest ona miejscem metabolizmu tłuszczów i węglowodanów.

Wakuole - pęcherzyki wypełnione płynem otoczone pojedynczą błoną komórkową (występują jedynie w niektórych komórkach zwierzęcych). Wyróżnia się wakuole pokarmowe (w nich odbywa się trawienie pokarmu) oraz wakuole tętniące (usuwają nadmiar wody z komórki). Wakuole obu tych rodzajów są dużo mniejsze niż wakuole komórek roślinnych i są rozmieszczone w różnych częściach komórki.

Jądro - organella o kulistym kształcie, rzadziej owalna lub wrzecionowata. W jądrze znajduje się materiał genetyczny, który w trakcie podziału komórki zostaje podwojony i przekazany komórkom potomnym. Jądro nadzoruje przebieg większości procesów życiowych w komórce.

Otoczka jądrowa - część jądra komórkowego zbudowana z dwóch błon plazmatycznych. Otoczka kontroluje przepływ substancji między jądrem a cytoplazmą.

Centrosom - składa się z dwóch centrioli, zbudowanych z rurkowatych struktur białkowych (mikrotubul), które biorą udział w podziale jądra.

Cytoplazma - wypełnia wnętrze komórki.

Błona komórkowa - elastyczna powłoka okrywająca wnętrze komórki.

Mitochondrium - organella wyposażona w otoczkę zbudowaną z dwóch błon W procesie oddychania komórkowego energia zostaje przekształcona w mitochondriach tak, aby mogła być wykorzystana przez komórkę w procesach metabolicznych. Liczba mitochondriów znajdujących się w komórce zależy od jej aktywności metabolicznej.