Władza Ustawodawcza
Parlament- naczelny organ ustawodawczy władzy państwowej, wybierany z reguły w wyborach powszechnych.
Sejm- składa się z 460 posłów wybieranych w wyborach pięcioprzymiotnikowych: powszechnych, równych, bezpośrednich, proporcjonalnych i przeprowadzonych w głosowaniu tajnym.
Mandat- pełnomocnictwo do sprawowania urzędu obywatelskiego.
Zasady prawa wyborczego:
? powszechności- oznacza zakaz stosowania cenzusów wyborowych.
? Równości- oznacza, że każdy wyborca dysponuje jednakową ilością głosów, a więc każdy głos ma równą wagę i znaczenie
? Bezpośredniości- oznacza, że wyboru posła czy senatora dokonuje bezpośrednio sam wyborca
? Proporcjonalności- oznacza, iż każda z partii zgłaszających listy kandydatów otrzymuje mandaty w stosunku proporcjonalnym do liczby uzyskanych głosów
? Tajności- umożliwia nam swobodne podejmowanie decyzji o wyborze.
Senat- składa się ze 100 senatorów, wybranych w wyborach powszechnych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym. Senatorem może zostać obywatel polski, który ukończył 30 lat i ma prawo wybierania.
Sejm i senat wybierane są na czteroletnie kadencje. Kadencja rozpoczyna się z dniem pierwszego po wyborach posiedzenia nowo wybranego sejmu.
Kadencja- przewidziany ustawowo czas pełnienia urzędu lub funkcji pochodzących z wyboru.
Posłowie i senatorowie są przedstawicielami całego narodu. Mandat przedstawicielski jest:
- generalny (poseł wyraża wolę narodu, czyli w swojej działalności w parlamencie ma się kierować interesami ogółu narodu)
- niezależny ( posła nie obowiązują instrukcje wyborcze)
- nieodwołalny (wyborcy nie mogą odwołać posła lub senatora)
Immunitet parlamentarny- polega na nietykalności osobistej członków parlamentu.
Organami sejmu są:
- marszałek sejmu
- prezydium sejmu
- Konwent seniorów
- Komisje sejmowe
Funkcje parlamentu:
- ustrojodawcza
- ustawodawcza
- kontrolna
Inicjatywa ustawodawcza przysługuje:
- posłom
- senatowi
- prezydentowi
- Radzie Ministrów
- Grupie co najmniej 100 tys. obywateli
Wotum zaufania- uchwała parlamentu wyrażająca poparcie dla polityki lub programu działania rządu.
Wotum nieufności- jest to odmowa poparcia dla dotychczasowego rządu lub konkretnego ministra, prowadząca do dymisji rządu.
Expos- wypowiedź szefa innego członka rządu na temat programu rządu.
Absolutorium- zatwierdzenie działalności finansowej rządu.
Zapytania i interpelacje poselskie- żądanie urzędowych wyjaśnień od członków Rady Ministrów.
Funkcja kreacyjna- możliwość tworzenia przez sejm i senat różnych organów państwowych.
Wakat- nieobsadzone stanowisko, urząd, funkcja.
Konstruktywne wotum nieufności- wyrażone rządowi, wskazujące jednocześnie kandydata na nowego premiera.
Do zadań rady ministrów należy:
- zapewnienie wykonania ustaw
- wydanie rozporządzeń
- kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie
- ochrona interesów skarbu państwa
Organy odpowiedzialne za porządek i bezpieczeństwo wewnętrzne państwa:
? policja- zapewnienie bezpieczeństwa ludzi i utrzymanie porządku publicznego
? Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu- zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego i porządku konstytucyjnego
? Władza sądownicza- rozstrzyganie sporów na podstawie ustawy.
Apelacja- odwołanie się do wyroku sądu pierwszej instancji do sądu odwoławczego, najczęściej w wypadku naruszenia przepisów proceduralnych.