Wpływ metanolu, etanolu, glikolu i gliceryny na organizm czlowieka.

Alkohole to związki organiczne, zawierające w swych cząsteczkach przynajmniej jedną grupę hydroksylową -OH. Alkohole powszechnie występują w przyrodzie i mają one bardzo wiele zastosowań farmaceutycznych i przemysłowych. Na przykład alkohol etylowy (etanol o wzorze C2H5OH), który znalazł zastosowanie jako dodatek do paliw, jako rozpuszczalnik stosowany w przemyśle i jako napój konsumpcyjny, jest jednym z najprostszych i w dodatku najlepiej poznanych ze wszystkich związków organicznych. Mentol, który jest alkoholem wydzielonym z olejku miętowego, znalazł zastosowanie jako składnik perfum oraz przyprawa. Inny alkohol, cholesterol, który jest alkoholem steroidowym mającym bardzo złożoną budowę odgrywa bardzo istotną rolę w etiologii chorób serca (przyczynach powstawania).
Metanol i etanol są to dwa najważniejsze ze wszystkich związki chemiczne, które mają znaczenie przemysłowe. Przed rozwinięciem się nowoczesnego przemysłu chemicznego, metanol był otrzymywany przez ogrzewanie drewna bez dostępu powietrza i stąd pochodzi jego nazwa tradycyjna: alkohol drzewny. W obecnych czasach co roku w Stanach Zjednoczonych produkowane jest około 6 mld litrów alkoholu metylowego. Do tego celu wykorzystywana jest reakcja redukcji katalitycznej tlenku węgla za pomocą gazowego wodoru.
Jedną z ważniejszych reakcji alkoholi jest ich utlenianie, które prowadzi do otrzymania związków karbonylowych. Alkohole pierwszorzędowe utleniają się albo do aldehydów, albo do kwasów karboksylowych, w zależności od wyboru utleniacza i zastosowanych warunków reakcji. Natomiast alkohole drugorzędowe utleniają się dosyć łatwo i z dużą wydajnością, tworząc ketony.
Metanol jest to substancja trująca dla ludzi, która wywołuje ślepotę (przy niewielkich dawkach), a nawet śmierć (przy dawkach dużych). Substancja ta powoduje uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego i nerwu wzrokowego. W organizmie człowieka alkohol metylowy ulega rozkładowi do formaldehydu i kwasu mrówkowego. Formaldehyd stanowi silną neurotoksynę. Opary alkoholu metylowego działają drażniąco na błony śluzowe. Do zatruć metanolem bardzo często zachodzi przypadkowo, ponieważ właściwości fizyczne i chemiczne metanolu i alkoholu etylowego są do siebie bardzo podobne.
Alkohol metylowy jest to bezbarwna, palna substancja, która posiada charakterystyczny zapach. Jego temperatura wrzenia ma wartość 64,7°C.
Alkohol metylowy znalazł zastosowanie jako rozpuszczalnik stosowany w przemyśle. Metanol jest również substratem w produkcji kwasu octowego i acetonu.
Alkohol etylowy to jeden z pierwszych otrzymanych i oczyszczonych związków organicznych. Produkowany jest na drodze fermentacji cukru (sacharozy) lub skrobi (zawartej m.in. w zbożu, ziemniakach) już od tysiącleci, natomiast oczyszczanie tego związku na drodze destylacji sięga przynajmniej XII wieku. Fermentacja zachodzi na skutek dodania drożdży do wodnego roztworu cukru, gdzie enzymy przekształcają węglowodany w dwutlenek węgla i alkohol etylowy.
Jedynie około 5% alkoholu etylowego jest otrzymywane przez fermentację. Największe ilości tego związku otrzymywane są w reakcji hydratacji etylenu, która jest katalizowana za pomocą kwasów.
Etanol jest to bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu i piekącym smaku. Pali się ona niebieskim płomieniem. Etanol miesza się z wodą w każdym stosunku, apodczas mieszania zachodzi zjawisko kontrakcji.. W reakcji z metalami alkohol etylowy tworzy alkoholany. Temperatura wrzenia alkoholu etylowego wynosi 78,3°C, natomiast temperatura krzepnięcia to -114°C. Otrzymanie bezwodnego, bardzo czystego i często potrzebnego chemikom etanolu nie jest wcale sprawą łatwą. Alkohol tworzy bowiem z wodą mieszaninę azeotropową (zawiera ona 4,5% wody i 95,5% alkoholu etylowego), to jest taką, której nie można zwyczajnie rozdestylować na czyste składniki (procentowy skład pary jest identyczny jak skład wrzącej cieczy). Podobne mieszaniny z wodą tworzy kwas azotowy, kwas siarkowy, octan etylu i wiele innych substancji. Alkohol etylowy powoduje denaturację białka.
Alkohol etylowy, z punktu widzenia medycznego jest środkiem osłabiającym działanie centralnego układu nerwowego. W przypadku odurzenia alkoholowego jego działanie przypomina odpowiedź organizmu na środki znieczulające. Długotrwałe, niekontrolowane spożywanie etanolu prowadzi do uzależnienia (alkoholizmu, choroby alkoholowej). Metabolizm alkoholu etylowego zachodzi głównie w wątrobie i związany jest z utlenianiem zachodzącym w dwóch etapach: najpierw - powstaje acetaldehyd, a następnie tworzy się kwas octowy. Toksyczne działanie acetaldehydu i alkoholu etylowego, w przypadku nałogowych alkoholików, powoduje fizyczną dewastację organizmu i pogorszenie się przemian metabolicznych. Ze względu na to, ze wątroba jest głównym miejscem zachodzenia metabolizmu alkoholu, zwykle właśnie ten narząd ulega najpoważniejszym uszkodzeniom. Alkohol uszkadza także naczynia krwionośne, mięsień sercowy, prowadzi do arytmii, nadciśnienia, niewydolności krążenia. Powoduje również zniszczenie komórek nerwowych w korze mózgowej. Poza tym jest przyczyną nieżytów przełyku, owrzodzenia dwunastnicy i żołądka. Prowadzi także do stanów zapalnych trzustki i powoduje uszkodzenie wchłaniania pokarmów w przewodzie pokarmowym. U osób uzależnionych od alkoholu obserwuje się również zwiększone ryzyko zachorowania na choroby weneryczne, nowotworowe oraz zakażenie wirusem HIV. Alkoholicy mają również obniżoną odporność i są bardziej podatni na choroby. Obserwuje się również u nich niedobór witamin i składników mineralnych.
Gliceryna (propantriol). Jest ona pochodną propanu, w którym trzy z atomów wodoru znajdujących się przy różnych atomach węgla zostały zastąpione grupami hydroksylowymi. Gliceryna jest bezbarwną, bezwonną, gęstą, palną cieczą, dobrze rozpuszczalna w wodzie. Alkohol ten znalazł zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, między innymi w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym, kosmetycznym i włókienniczym. Jest również jednym ze składników płynów hamulcowych oraz płynów chłodniczych. Ze względu na dużą higroskopijność stosuje się często glicerynę jako środek odwadniający. Wykorzystywana jest także do produkcji dynamitu, będącego jednym z najczęściej stosowanych środków wybuchowych.
Glikol etylenowy to składnik płynów do chłodnic, płynów hamulcowych, rozpuszczalników. Jest słodki, przezroczysty, ma zapach etanolu. Do zatruć glikolem dochodzi zwykle u alkoholików w zaawansowanym stadium uzależnienia, zwykle z marginesu społecznego.
Glikol etylenowy wchłania się szybko i jest metabolizowany w wątrobie do śmiertelnie trujących związków (aldehyd i kwas glioksalowy, glikolowy, szczawiowy).
W przebiegu zatrucie dochodzi do kwasicy metabolicznej i uszkodzenia nerek (odkładanie kryształów szczawianu wapnia w cewkach nerek).