Zapobieganie robakom pasożytniczym.

Jak zapobiegać zakażeniom robakami pasożytniczymi.





Najczęstsze robaki pasożytnicze należą do płazińców i obleńców. Obleńce stanowią wyższą gałąź rozwoju organizmów zwierzęcych , natomiast płazińce niższej.
Płazińce mają ciało spłaszczone grzbietobrzusznie , a ich mięśnie wraz z nabłonkiem tworzą wór powłokowo mięśniowy . Nie są zbyt aktywne. Wnętrze wora powłokowo mięśniowego wypełnia parenchyma (zajmuje ona pierwotną jamę ciała).Parenchyma to specyficzna tkanka łączna w której mieszczą się wszystkie narządy wewnętrzne płazińca. Nie mają szkieletu (sztywność nadaje wór powłokowo mięśniowy). Układ wydalniczy protonefridialny zbudowany z komórek płomykowych (u tasiemców musi usuwać nadmiar płynów). Pokarmowy zanika u form pasożytniczych. Nerwowy składa się z parzystego zwoja mózgowego i pni nerwowych.płazińce nie posiadają układu krwionośnego i oddechowego.
Funkcje układu krwionośnego pełni parenchyma , a oddychają całą powierzchnią ciała lub beztlenowo (pasożyty).większość to obojniaki (hermafrodytyzm). U tasiemców dochodzi do zaplemnienia krzyżowego pomiędzy sąsiednimi członami. Tasiemce składają się z główki, szyjki i członów (proglotydów). W członach znajdują się narządy rozrodcze żeńskie i męskie. Ostatnie proglotydy są wypełnione jajami i są nazywane członami macicznymi. Tasiemce pokryte są grubym naskórkiem zapobiegającym ich strawieniu przez soki żołądkowe. Pobierają pokarm całą powierzchnią ciała. Do najważniejszych tasiemców ze względu na zagrożenie dla człowieka należą : bruzdogłowiec szeroki, tasiemiec uzbrojony i nieuzbrojony.
Żywicielem ostatecznym tych tasiemców jest człowiek, natomiast pośrednim : u nieuzbrojonego bydło a uzbrojonego świnia lub człowiek.
Obleńce mają wrzecionowaty kształt ciała. Pokryciem ciała jest wór powłokowo mięśniowy(mający zdolność wytwarzania powłoki chroniącej od strawienia – jest to bezpostaciowy oskórek). Pierwotną jamę ciała wypełnia ciecz (pełni funkcje : szkieletową, transport substancji odżywczych i transport substancji szkodliwych). Występuje układ pokarmowy z otworem gębowym i odbytowym. Układ wydalniczy typu protonefridialnego ale brak jest komórek płomykowych przypomina literę „H”. Brak układu oddechowego i krwionośnego. Jeżeli oddychają tlenem to całą powierzchnią ciała. Obleńce są rozdzielnopłciowe (w większości) występuje dymorfizm płciowy i zapłodnienie wewnętrzne. Glisty maja tę właściwość, że zanim osiągną dojrzałość płciową „wędrują” po niemal całym organizmie człowieka. Jej cykl rozwojowy jest prostym a jej jedynym żywicielem człowiek.
Przykładami obleńców mogą być: glisty ludzkie, włośnie kręte, owsiki, włosogłówki ludzkie, tęgoryjce dwunastnicy oraz węgorki jelitowe.
Najczęstszymi robakami pasożytami jelitowymi są : tasiemce, glisty ludzkie i owsiki
Zapobieganie. Główną cechą wspomnianych pasożytów jest to, że dostają się do organizmu poprzez układ pokarmowy a więc spożywanie zakażonego pokarmu. Więc podstawą w zapobieganiu zakażeniom robakom pasożytniczym jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej i higieny żywienia.
Wywołują choroby określane mianem robaczyc.
Tasiemce. Najczęstsza przyczyną zarażenia się tasiemcem jest spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa (np. tatar, krwiste befsztyki, metka). Tasiemiec nieuzbrojony i uzbrojony wywołują chorobę teniozę a przypadku połknięcia przez człowieka larw inwazyjnych tasiemca uzbrojonego wywołują chorobę cisticerkozę. Choroby te określa się mianem tasiemczyc(cestodoz). Zapobieganie polega na :

a) przestrzeganiu zasad higieny osobistej i higieny żywienia
b) dokładnym przebadaniu weterenaryjnym mięsa
c) dokładnym dogotowywaniu lub smażeniu mięsa
d) odkażaniu odchodów ludzkich
e) nie nawożeniu pól ludzkimi fekaliami
f) unikaniu bezpośrednich kontaktów ze zwierzętami (np. psy przenoszą bomblowca, który jest bardzo niebezpieczny dla człowieka)
g) zmiana diety i preferowanych potraw na roślinne
h) higienicznym utrzymywaniu bydła, uniemożliwianiu spożywania pokarmu zanieczyszczonego kałem ludzkim lub picia płynów wydobywających się z ustępu
i) budowie zamkniętych ustępów, uniemożliwiajacych rozprzestrzenianiu się larw tasiemca wraz z kałem ludzkim
j) niszczeniu lub sterylizacji mięsa w którym stwierdzono obecność wągrów
k) likwidacji nosicielstwa tasiemca przez człowieka drogą odrobaczania osób, u których przy okresowym badaniu ludności stwierdzona została obecność pasożyta
l) okresowa kontrola lekarska ludności
m) odrobaczanie żywicieli pośrednich
n) likwidacja lub leczenie chorych zwierząt
o) częste jedzenie pestek dyni lub skoncentrowanego oleju z pestek dyni gdyż pomaga on w zwalczaniu tasiemców i pozwala często wyeliminować natręta w pierwszych fazach jego rozwoju w jelicie cienkim człowieka
p) również czosnek działa podobnie zaleca się więc jego spożywanie
q) stosowanie zapobiegawczych środków na robaki pasożytnicze np. Pyrantellum

Glisty ludzkie. Wywołuje chorobę zw. glistnicą zakażenie następuje najczęściej poprzez spożycie surowych i niedokładnie wymytych jarzyn, hodowanych w ogrodach i nawożonych kalem ludzkim w którym znajdują się jaja glisty.
Zapobieganie polega na:

a) przestrzeganiu zasad higieny osobistej i higieny żywienia i czystości mieszkania
b) nie nawożeniu roślin kałem ludzkim
c) dokładne mycie lub sterylizacja roślin przed spożyciem
d) odkażaniu odchodów ludzkich
e) nie picie nie przegotowanej wody
f) oczyszczanie wody przeznaczonej do picia
r) okresowa kontrola lekarska ludności
s) stosowanie zapobiegawczych środków na robaki pasożytnicze np. Pyrantellum
g) odrobaczanie chorych ludzi
h) częste picie soku marchewkowego
i) częste spożywanie czosnku
j) umiejętnie prowadzone akcje propagandowe i uświadamiające.

Owsiki. Wywołują chorobę owsicę. Pasożyt ten pasożytuje w jelicie grubym zwykle u małych dzieci. Zakażenie następuje najczęściej poprzez spożycie zakażonych owoców i warzyw lub podczas kąpieli na basenie.
Zapobieganie polega na:
a) przestrzeganiu zasad higieny osobistej i higieny żywienia i czystości mieszkania, ustępów szkolnych itp.
b) nie nawożeniu roślin kałem ludzkim
c) dokładne mycie lub sterylizacja roślin przed spożyciem
d) odkażaniu odchodów ludzkich
e) nie picie nie przegotowanej wody
f) ostrożność na basenie
g) kontrola dzieci
h) oczyszczanie wody przeznaczonej do picia
i) okresowa kontrola lekarska ludności
t) stosowanie zapobiegawczych środków na robaki pasożytnicze np. Pyrantellum
j) odrobaczanie chorych ludzi
k) zakładanie bielizny do spania
l) częste picie soku marchewkowego
k) częste spożywanie czosnku
l) umiejętnie prowadzone akcje propagandowe i uświadamiające.

Oprócz wymienionych pasożytów występują też inne np. tęgoryjec dwunastnicy przy zagrożeniu nim trzeba chodzić w obuwiu w pończochach po kolana, nie zrywać ziół i kwiatów ani nie brać do ust źdźbeł roślinnych lub jagód. Natomiast przy innych zapobieganie podobne jest do wymienionych przypadków.


Chyba każdy się ze mną zgodzi, że zapobieganie jest efektywniejsze od leczenia a właściwa akcja propagandowa i uświadamiająca pomaga w znacznym stopniu w leczeniu robaczycy.

Bibliografia:

Zdzisław Teisseyre – Poradnik medyczny kapitana statku
6-cio tomowa Encyklopedia PWN
S. Feliksiak – Zoologia
Ulf Bohmig – Nasze zdrowie Poradnik dla całej rodziny
Waldemar Lewiński - Biologia 2
Mała Encyklopedia Zdrowia PWN
Michał Tombak – Uleczyć Nieuleczalne
Michał Tombak – Droga do Zdrowia
Michał Tombak – Jak Żyć Długo i Zdrowo