to proces koncentracji ludności w punktach przestrzeni geograficznej, głównie na obszarach miejskich, określający także wzrost liczby ludności miejskiej i jej udziału w liczbie ludności danego obszaru
Urbanizacja to proces, który coraz intensywniej zachodzi na świecie, a jego skutki zaznaczają się w bardzo wielu dziedzinach naszego życia. Istnieje przynajmniej kilka definicji urbanizacji; najogólniej można powiedzieć, że jest to cały szereg zmian jakie dokonują się w sieci osadniczej. Zaznaczają się one poprzez zwiększanie się roli miast w stosunku do jednostek osadniczych, które nie są miastami. Proces ten może następować na wiele sposobów, m. in. poprzez rozbudowę istniejących miast, zakładanie nowych, nadawanie praw miejskich ośrodkom, które do tej pory były wsiami, a także poprzez upowszechnianie tzw. miejskiego stylu życia. Wskaźnikiem świadczącym o postępującej urbanizacji jest wzrost udziału ludności miejskiej w ogólnej liczbie ludności danego obszaru. Obecnie wydaje się, że proces urbanizacji będzie postępował nadal, powodując, że coraz większe obszary przypominać będą miasta zarówno pod względem fizjonomii, pełnionych funkcji, jak i sposobu życia mieszkańców. W warunkach polskich omawiane zjawisko najlepiej widoczne jest w strefach podmiejskich. Ludność zamieszkująca w bezpośrednim zasięgu oddziaływania miasta bardzo często czerpie z wzorców oferowanych przez miasto dotyczących choćby sposobu spędzania wolnego czasu, wyglądu zabudowy mieszkaniowej. Dzieje się tak dlatego, że osoby mieszkające w tej strefie oddziaływania miasta mają z nim kontakt np. poprzez codzienne dojazdy do pracy. Trudno niejednokrotnie wyznaczyć granice pomiędzy dużym miastem a otaczającymi go wsiami, jako że strefa pośrednia jest bardzo szeroka, obejmująca rozległe obszary. Urbanizacja dotyczy zarówno wzrostu znaczenia miast małych i średnich, jak i największych metropolii światowych, które w samych tylko granicach miasta skupiają miliony osób. Obecnie na świecie funkcjonuje ponad 20 zespołów miejskich o liczbie ludności przekraczającej 8 mln mieszkańców. Co ważne, liczba tego typu skupisk będzie systematycznie wzrastać, szczególnie zaś silnie w krajach rozwijających się. Obecnie na obszarze tych krajów znajduje się większość z 10 najludniejszych miast świata. W kontekście omawianego zagadnienia ważne jest także tempo przyrostu liczby mieszkańców miast; jest ono obecnie 2,5 razy większe niż tempo przyrostu ludności na obszarach wiejskich. Według prognoz, w 2010 roku za mieszkańców miast będzie podawało się aż 5 mld osób. Urbanizacja to proces wieloaspektowy, bardzo złożony. Pociąga za sobą całą masę różnorodnych zjawisk społecznych, przyrodniczych i innych. Mogą mieć one wydźwięk pozytywny, ale również negatywny. Spośród tych skutków urbanizacji, które wywierają ujemny wpływ przede wszystkim należy wymienić negatywne oddziaływanie na środowisko. Miasto jako duże skupisko ludzi na stosunkowo niewielkim obszarze wywiera ogromny wpływ na wszystkie elementy środowiska przyrodniczego, a zatem na budowę geologiczną, rzeźbę terenu, wody, gleby, klimat oraz szatę rośliną i zwierzęcą. Można byłoby określać wpływ miasta, jego struktury funkcjonalnej, zabudowy, infrastruktury, na wszystkie wymienione elementy. W większości przypadków najbardziej negatywnie wpływ ten przejawia się poprzez zanieczyszczenie powietrza oraz wód.