określenie szybkiego tempa przyrostu rzeczywistego liczby ludności w danym regionie. Przyjmuje się, że o eksplozji demograficznej możemy mówić, gdy przyrost rzeczywisty przekracza 3%, oznacza to podwojenie liczby ludności w ciągu 24 lat, czyli w ciągu jednej generacji. Zasadniczą przyczyną tego zjawiska jest spadek liczby zgonów (wydłużenie czasu trwania życia) ludności, co jest wynikiem poprawy warunków życia, zwłaszcza rozwoju medycyny, przy zachowaniu dotychczasowego wysokiego współczynnika urodzeń.
Skutki eksplozji demograficznej: - stagnacja stopy życiowej społeczeństw - przeludnienie - wzrost bezrobocia - wzrost analfabetyzmu - szerzenie się chorób - wzrost patologii społecznej - polityczne i społeczne napięcia - powstanie tzw. „Trzeciego Świata” - trudności przy znalezieniu pracy - produkcja odpadów - zanieczyszczenie środowiska. Przyczyny eksplozji: - mała ilość wojen - wzrost higieny - przeżywanie większej ilości ludzi - stosowanie nowych osiągnięć medycyny - duża prężność rozrodcza - brak dostępu do środków antykoncepcyjnych.