takie cuś Jest to religia Żydów, zespół wartości etycznych i postaw wynikający z tradycji i obyczajów narodu żydowskiego. Judaizm jest jedną z najstarszych i zarazem ciągle żywych religii świata. Opiera się na 2 podstawowych założeniach: na monoteizmie etycznym, czyli wierze w jednego, jedynego Boga, Stwórcę i Pana Wszechświata, który oczekuje od ludzi moralnego postępowania oraz na przekonaniu o posłannictwie Żydów z racji przymierza, które Bóg zawarł z nimi, jako narodem przez Siebie wybranym na świadka. Bóg oczekuje od Żydów takiego sposobu życia, który utrzymuje pamięć objawień Boga i czyni z narodu żydowskiego „królestwo kapłańskie”. Z judaizmu wywodzi się m. in. Islam. Wpływ judaizmu na gospodarkę dotyczy głównie postępowania z najważniejszym w tej religii kodeksem etycznym. Nakazuje on m. in.: - pełną uczciwość i sumienne wypełnianie obowiązków zarówno przez sprzedających, jak i kupujących. - pełne wykonywanie powierzonej pracy przez robotników, jako że zaniedbanie pracy jest grzechem przeciwko Bogu i bliźniemu - równe traktowanie wszystkich włącznie z podwładnymi i (dawniej) niewolnikami. Nie można ich zmuszać do naruszania prawa, ani ich własnej godności. Pracodawca nie może działać wbrew woli podwładnego - nie ustalanie przez pracodawców warunków pracy bez zgody pracownika - właściwe traktowanie ludzi, zwierząt i roślin, oraz przedmiotów, które mogą przydać się innym (np. jedzenie) - daje każdemu prawo do posiadania środków do życia, zabraniając tym samym kradzieży, lichwy i innych nieuczciwych form zdobywania pieniędzy, wiążących się z naruszaniem mienia bliźnich Tradycyjna dieta, nakazywana przez religię, wymaga dużej produkcji jęczmienia, pszenicy, winogron, oraz ograniczenia spożywania krwi (zwierzęta „koszerne”) ISLAM Jest to monoteistyczna religia wyznawana przez ok. 20% ludności świata (około 900 mln), Koran –według muzułmanów to ostateczne uzupełnienie uznawanej przez nich (z zastrzeżeniami) Biblii, został „objawiony” w języku arabskim, ale islam („poddanie się woli Boga”) jest religią uniwersalistyczną, przeznaczoną dla całej ludzkości. W Islamie często struktury władzy państwowej były utożsamiane z religijnymi. - Islam zabrania spożywania wieprzowiny, co niesie za sobą brak hodowli trzody chlewnej - Religia ta głosi życie w umiarze, bez zbytku, bez marnotrawstwa - Każdy muzułmanin ma obowiązek „szukać” przez całe życie, powoduje to wysoki poziom intelektualny wyznawców tej religii (oraz kiedyś było przyczyną wielu epokowych odkryć we wszystkich dziedzinach nauki) - Charakterystyczna architektura sakralna ma spory wpływ na rozwój turystyki - Fanatyzm religijny i wiążące się z nim konflikty (często międzynarodowe), osłabiają kraj i jego gospodarkę HINDUIZM Jest to zespół bliskich sobie religii politeistycznych, które ukształtowały się w indyjskim kręgu kulturowym od około V wieku p.n.e. W odróżnieniu od buddyzmu i dźinizmu bazę społeczną hinduizmu stanowiły głównie osiadłe społeczności rolnicze, związane z ustrojem warnowo – kastowym i jego typem intensywnej gospodarki. Hinduizm w I tysiącleciu n.e. stał się ideologią tego ustroju, sankcjonował bowiem sprzyjające utrzymaniu cywilizacji formy życia wspólnotowego, których podstawą była kasta i rodzina. Oznaczało to ingerencję doktryny religijnej w sferę stosunków społeczno – ekonomicznych i prowadziło do rytualizacji większości przejawów życia. Podłożem formowania się hinduizmu był – związany z rdzennymi ludami Indii – archaiczny kompleks wierzeń animistycznych, praktyk szamanistycznych, kultów płodności i kultu Bogini – Matki. Ortodoksyjne odłamy hinduizmu uznają za podstawę naukę o moralnym ładzie świata i obowiązku kastowym (dharma), o odpłacie za czyny (karman) i kole egzystencji (sansara) W społeczeństwie bardzo dużą rolę odgrywa (połączony z religią) podział na kasty, związane z wykonywanym zawodem, który podobnie jak przynależność kastowa jest dziedziczny: - „sztywność” kast (brak transferów z niższej do wyższej), wymusza rolniczy charakter państwa - mała waga wykształcenia, w porównaniu do „dobrego pochodzenia” - ograniczenia i ścisłe powiązania kasty z wykonywaną profesją (rodzinne tradycje), w sporym stopniu hamuje to rozwój gospodarki - narzucany przez podział kastowy i religię model rodziny, uniemożliwiający w wielu przypadkach przeniesienie się ludności z wsi do miast (silna tradycja) - zjawisko „świętych żebraków” Dla hindusów nie zabijanie zwierząt stało się cnotą – jest to wyrażane m. in. w kulcie świętych krów, tj. zwierząt, które dostarczają pożywienie, bez potrzeby przelewania ich krwi (oczywistym więc jest, że religia narzuca wyznawcom wegetarianizm, jednak w życiu codziennym nie przestrzega się tego nakazu spożywając jagnięcinę czy baraninę) Z narzuconego wegetarianizmu, naturalnie wynika duża rola rolnictwa, głównie upraw roślin strączkowych, gdyż białko w nich zawarte, uzupełnia niedobory spowodowane brakiem mięsa w jadłospisie Architektura (głównie sakralna) pozytywnie wpływa na rozwój gospodark
