Alkohole
1.) Co tą są alkohole?
Alkohole są związkami organicznymi, w których cząsteczkach występuje przynajmniej jedna grupa —OH, nazywana grupą wodorotlenową lub grupą hydroksylową. Zatem najbardziej ogólnym wzorem alkoholi będzie R—ON (z wyjątkiem fenoli). Nazwy alkoholi tworzy się przez dodanie nazwy odpowiedniej grupy organicznej do słowa „alkohol”, np. CH3OH — alkohol metylowy, lub przez dodanie do nazwy węglowodoru odpowiednich końcówek, w zależności od liczby grup hydroksylowych (wodorotlenowych): -ol (alkohole monohydroksylowe), -diol (alkohole dihydroksylowe), -triol (alkohole trihydroksylowe). Pochodne alkanów nazywa się alkanolami (alkanodiolami, alkanotriolami), a alkenów — alkenolami. Rozróżnia się alkohole: pierwszorzędowe (mające ugrupowania –CH2OH), drugorzędowe (=CHOH) i trzeciorzędowe (COH). Słowo „alkohol” (podobnie brzmiące w wielu językach) pochodzi z języka arabskiego, prawdopodobnie od słów al.- ghul., co oznacza „zły duch”.
Najbardziej rozpowszechnione alifatyczne alkohole jednowodorotlenowe (monohydroksylowe) tworzą szereg homologiczny o wzorze ogólnym CnH2n+OH. Alkohole należące do tego szeregu homologicznego zmieniają swoje właściwości fizyczne wraz ze wzrostem wielkości cząsteczki. Niższe alkohole mają charakterystyczny alkoholowy zapach i ostry, palący smak. Alkohole o nieco większych cząsteczkach (4-6 atomów węgla w cząsteczce) charakteryzują się słodkawym, duszącym zapachem, który zanika u następnych przedstawicieli szeregu homologicznego. Wraz ze wzrostem wielkości cząsteczki wzrasta temperatura wrzenia alkoholi. Alkohole zawierające w cząsteczce powyżej 12 atomów węgla są ciałami stałymi. Kolejne człony szeregu homologicznego charakteryzują się coraz slabsza rozpuszczalnością w wodzie.
Zdecydowanie największe znaczenie mają dwa pierwsze związki szeregu homologicznego, czyli alkohole o najmniejszych cząsteczkach: metanol CH3OH i etanol CH3CH2OH (C2H5OH).
2.) Rodzaje alkoholi i ich zastosowanie
Jest wiele odmian alkoholi i trudno by było wszystkie teraz wymienić. Najbardziej znane to:
- alkohol metylowy (metanol, spirytus drzewny)
- alkohol etylowy (etanol)
- gliceryna (propanotriol)
ALKOHOL METYLOWY
Alkohol metylowy to najprostszy z alkoholi. Jest cieczą bezbarwną, palną o charakterystycznym zapachu, rozpuszczalna w wodzie oraz jest to SILNA TRUCIZNA. 8-10 gram powoduje ślepotę, większa ilość - śmierć. Wzór sumaryczny tego alkoholu to CH3OH. Alkohol ten znalazł zastosowanie w przemyśle barwników, do produkcji formaliny, tworzyw sztucznych, włókien syntetycznych, w przemyśle farmaceutycznym oraz jako rozpuszczalnik farb i lakierów. Alkohol metylowy jest często kradziony i sprzedawany na różnego rodzaju bazarach jako alkohol etylowy co jest przejawem ludzkiej nie odpowiedzialności i głupoty.
ALKOHOL ETYLOWY
Alkohol etylowy jest bezbarwną, łatwopalną cieczą. Ma charakterystyczny zapach i piekący smak, łatwo miesza się z wodą oraz jest trujący w większych ilościach. Wzór sumaryczny tego alkoholu to C2H5OH . Alkohol ten znalazł zastosowanie do produkcji kosmetyków, w przemyśle farmaceutycznym, do produkcji artykułów przemysłowych oraz zapachów do ciast. 95- procentowy wodny roztwór tego alkoholu to spirytus natomiast 3- procentowy roztwór to jodyna która służy do dezynfekcji ran i skaleczeń. Takie samo zastosowanie jak jodyna ma również spirytus salicylowy. Z alkoholu etylowego produkuje się denaturat czyli etanol skażony barwnikiem i substancjami trującymi. Denaturat wykorzystuje się jako rozpuszczalnik i paliwo.
GLICERYNA
Gliceryna czyli propanotriol jest bezbarwna i bez zapachową palna po podgrzaniu cieczą, rozpuszcza się w wodzie oraz jest nie trująca. Wzór sumaryczny tego alkoholu to C3H5(OH)3 Alkohol ten znalazł zastosowanie w przemyśle skórzanym, materiałów wybuchowych, farmaceutycznym, spożywczym, celulozowo-papierniczym, tytoniowym, włókienniczym, elektrotechnicznym oraz do produkcji barwników. Jest również składnikiem płynów hamulcowych i chłodniczych. Gliceryna służy także do produkcji silnego środka wybuchowego – dynamitu.
3.) ALKOHOLIZM
Alkoholizm jest to uzależnienie od napojów wysoko- i niskoprocentowych,
jest to np. wino, wódka, piwo, szampan. Alkoholizm jest problemem społecznym na całym świecie. Alkohol zabija więcej ludzi na świecie niż wszystkie inne narkotyki (wyłączając nikotynę) razem wzięte. Napoje alkoholowe wpływają na procesy zachodzące w mózgu, powodują zmiany myśli, uczuć i zachowań. Alkohol prowadzi do wielu chorób oraz niszy wiele narządów przede wszystkim wątrobę i mózg, ponieważ alkohol etylowy jak i metylowy ścina białko, a nasz mózg zbudowany jest z białka. Ludzie pod wpływem alkoholu powodują wiele wypadków samochodowych i to najczęściej tragicznych. Alkohol przyczynia się również do rozpadu rodzin i związków jak i do przemocy w rodzinie. To są dowody na to, że etanol jest wielkim wrogiem dla nas, dla naszego organizmu. Ale jest on nam także bardzo potrzebny w życiu codziennym, z czego niektórzy nie zdają sobie nawet sprawy. Stwierdzono bowiem, że picie niewielkich ilości napojów alkoholowych rozszerza naczynia krwionośne, dzięki czemu krew może szybciej krążyć w naszym organizmie, również zwiększa się ilość tzw. dobrego cholesterolu we krwi, co działa przeciw miażdżycowo. Takie przeciw miażdżycowe działanie przypisuje się przede wszystkim czerwonemu winu. Chyba każdemu znane jest piwo, które ma silne właściwości moczopędne, dlatego lekarze zalecają je pacjentom, którzy mają skłonność do tworzenia się piasku i kamieni w nerkach.
4.) Podsumowanie
Widzimy, że alkohole mają negatywny jak i pozytywny wpływ na nasze życie. W niektórych sytuacjach są nam potrzebne pozytywnie, a w niektórych mogą zaszkodzić wywołując uszczerbek na zdrowiu jak i doprowadzić do śmierci. Wynika z tego, że jeśli będziemy wykorzystywać każdy z alkoholi w dobry sposób to będzie to nasz przyjaciel, a jeśli nie to wróg. Czyli alkohol będzie dla nas taki jakim go stworzymy.