Konstytucja kwietniowa – ustawa zasadnicza Rzeczypospolitej Polskiej z okresu międzywojennego podpisana przez prezydenta Ignacego Mościckiego 23 kwietnia 1935 roku. Weszła w życie następnego dnia. Na mocy Konstytucji kwietniowej w Polsce wprowadzono system prezydencki o charakterze autorytarnym. Ustawa konstytucyjna została w opinii opozycji uchwalona z naruszeniem przepisów konstytucji marcowej dotyczących zmiany konstytucji i zwierzchnictwa narodu, co było wyrazem autorytarnych tendencji obozu rządzącego. Rozdział I – "Rzeczpospolita Polska"Składa się z 10 artykułów, nazywanych "dekalogiem" – zawierającym ogólne założenia ideowo-organizacyjne, na których opierała się konstrukcja życia państwowego. "Dekalog" był manifestem odejścia od głównych zasad konstytucji marcowej. Rozdział II – "Prezydent"Prezydent otrzymał władzę zwierzchnią względem parlamentu i rządu – jednolitą i niepodzielną, był "odpowiedzialny przed Bogiem i historią". Konstytucja nadała mu prerogatywy niewymagające kontrasygnaty odpowiednich ministrów. Mógł mianować premiera i ministrów, zwoływać i rozwiązywać Sejm i Senat, wyznaczać terminy ich sesji, powoływać 1/3 senatorów. Posiadał także prawo wskazania następcy na czas wojny, kandydata na prezydenta, mianowania lub odwołania Naczelnego Wodza. Rozdział III – "Rząd"Rząd (mianowany przez prezydenta) posiadał tzw. domniemanie kompetencji, czyli kierował sprawami niezastrzeżonymi dla innych organów władzy. Konstytucja przewidywała wzmocnienie pozycji premiera, który miał reprezentować rząd na zewnątrz, kierować jego pracami i ustalać ogólne zasady polityki państwowej. Rozdział IV – "Sejm" Rozdział tak zredagowany, aby jak najmocniej ograniczyć uprawnienia Sejmu. Kompetencje izby: Funkcja ustawodawcza,Kontrola nad działalnością rządu: możliwość wystosowania żądania ustąpienia gabinetu lub ministra, możność pociągnięcia ich do odpowiedzialności konstytucyjnej, składanie interpelacji, zatwierdzanie corocznych rachunków państwowych, udzielanie rządowi absolutorium, udział w kontroli nad długami państwa;Ustalanie budżetu,Nakładanie podatków na obywateli. Rozdział V – "Senat"Konstytucja przyznała nowe uprawnienia Senatowi – udział (jednak bez prawa do zapoczątkowania) w uchwalaniu wotum nieufności rządowi lub ministrowi, uchylanie zarządzeń wprowadzających stan wyjątkowy. Rozdział VI – "Ustawodawstwo"Konstytucja kwietniowa ograniczała uprawnienia obu izb parlamentu w dziedzinie ustawodawstwa, m.in. przez wprowadzenie dekretów prezydenta o mocy ustawy: dotyczące organizacji rządu, dekrety w trybie pełnomocnictw (z wyjątkiem zmiany konstytucji), dekrety wydawane w czasie, gdy Sejm był rozwiązany. Rozdział VII – "Budżet"Utrzymano postanowienia noweli sierpniowej, z tym, że terminy zostały skrócone do 4 miesięcy. Rozdział VIII – "Siły zbrojne"Sytuacja uregulowana zgodnie z postulatami Piłsudskiego. Prezydent wydawał dekrety o organizacji dowództwa sił wojskowych i decydował o użyciu wojska do obrony kraju. Prezydent mógł jednak wyznaczyć Naczelnego Wodza, który w takim przypadku przejmował te uprawnienia. Rozdział IX – "Wymiar sprawiedliwości"Władzę sądowniczą sprawować miały niezawisłe sądy, złożone z nieusuwalnych sędziów, których mianował prezydent. Rozdział X – "Administracja państwowa"Określenie struktury samorządu terytorialnego – trójszczeblowość: poziom wojewódzki, powiatowy i gminny. Rozdział XI – "Kontrola państwowa"Najwyższa Izba Kontroli została podporządkowana prezydentowi, który mianował jej prezesa, a na jego wniosek i z jego kontrasygnatą także pozostałych członków kolegium NIK-u. Rozdział XII – "Stan zagrożenia państwa"Rozróżnienie stanu wyjątkowego od stanu wojennego. W czasie tego drugiego prezydent mógł wydawać dekrety, których przedmiotem mogły być wszystkie dziedziny z wyjątkiem zmiany konstytucji. Rozdział XIII – "Zmiana konstytucji"Zmiana konstytucji mogła być dokonywana z inicjatywy: Prezydenta – wymagana wówczas większość zwykła w obu izbach parlamentu,Rządu lub 1/4 ustawowej liczby posłów – wymagana wówczas większość ustawowej liczby posłów i senatorów. Prezydent mógł zastosować weto zawieszające o wyjątkowo długim okresie, ponowne rozpatrzenie wniosku musiało nastąpić dopiero w następnej kadencji parlamentu. Rozdział XIV – "Postanowienia końcowe"Konstytucja wchodziła w życie w dniu jej ogłoszenia. Autorytaryzm – system rządów bezpartyjnych, opartych na autorytecie charyzmatycznego przywódcy, a często także na armii. Szczególnie rozpowszechniony w Europie w pierwszej połowie XX wieku, powstawał najczęściej wskutek nieefektywnego funkcjonowania systemów demokratycznych lub ich kompromitacji w oczach społeczeństwa.
