a) Pozytywne : - lepszy standard życia emigrantów - spadek bezrobocia - większy popyt na poszczególne dobra materialne lub usługi - mniejsze wydatki państwa np. na świadczenia socjalne Negatywne : - wzrost cen poszczególnych usług - starzenie się społeczeństwa - coraz częstszy rozpad rodzin w wyniku rozłąki b) Pozytywne : - napływ wykwalifikowanej kadry ( specjalistów ) - wzrost dochodu krajowego - przyrost rzeczywisty coraz większy - zróżnicowanie społeczeństwa np. kulturowe - zapotrzebowanie na usługi lub towary Negatywne : - napięcia na różnym tle między imigrantami a ludnością miejscową - wzrost bezrobocia - większe wydatki państwa - powstawanie dzielnic ludności napływawej
skutki migracji polaków zmniejszenie przyrostu rzeczywistego, drenaż mózgów rozbicie rodzin starzenie się społeczeństwa promocja Polski zagranicą złagodzenie bezrobocia w kraju -ekonomiczne- w celu poprawy warunków materialnych -polityczne- w celu uniknięcia prześladowań politycznych czy religijnych -wyjazdy turystyczne -religijne- pielgrzymki do Rzymu, Ziemi Świętej, Lourdes, Mekki, Świątyni Sziwy -zasiedlania- np. państwa Izrael po roku 1948, Syberii i Dalekiego Wschodu- powstawanie nowych miast, takich jak Brack, Angarsk, Komsomolsk i inne.
