Charakterystyka świata pogańskiego w "Quo Vadis.".
Autorem powieści Quo Vadis jest Henryk Sienkiewicz. Urodził się on 5.05.1846r. w Woli Okrzeskiej na Podlasiu. Pisał powieści, nowele, listy.
Powieść Quo Vadis była drukowana w odcinkach dwóch czasopism, szybko rozeszła się po całym świecie. Została przetłumaczona na wiele języków, wszędzie zdobyła sobie ogromne powodzenie i przyniosła pisarzowi sławę nie tylko w kraju, ale i za granicą. W 1905r. Sienkiewicz otrzymał za nią nagrodę Nobla. Quo Vadis stała się jedną z pierwszych powieści polskich, które weszły w skład arcydzieł literatury światowej. Książka ta doczekała się również niezliczonych przeróbek teatralnych, operowych, baletowych i filmowych oraz stała się inspiracją malarską. W najbliższym czasie sfilmować powieść zamierza polski reżyser Jerzy Kawalerowicz.
Quo Vadis to po łacinie: dokąd idziesz? Pytanie to odnosi się do wszystkich bohaterów tej niezwykłej powieści. Przed każdym z nich pojawia się kwestia: Dokąd zmierzam? Ku czemu idę? Jaką drogę wybieram w życiu? Są to pytania zasadnicze dla każdego człowieka i w każdej epoce. Henryk Sienkiewicz wybiera czasy starożytnego Rzymu za panowania okrutnego cazara Nerona. Akcja powieści toczy się w latach 63-66.
W utworze występują dwa wątki- historyczny i miłosny, które przeplatają się ze sobą. Widzimy też obraz dwóch światów- upadającego pogańskiego Rzymu i rodzącego się chrześcijaństwa.
Reprezentantami pogaństwa są tutaj Neron, Petroniusz, Chilion, Tigellin, Poppea oraz do czasu nawrócenia Winicjusz. Przedstawicielami chrześcijaństwa: Ursus, Pomponia Grecyna, Ligia, apostołowie Piotr i Paweł.
Do wielkiego zetknięcia się tych dwóch przeciwnych światów dochodzi wtedy, gdy młody pogański patrycjusz- Marek Winicjusz zakochuje się w chrześcijance- Ligii, zwanej też Kaliną.
Początkowo Marek próbuje pozyskać sobie jej miłość siłą. Wykrada dziewczynę, ala ona ucieka, on szuka jej po całym Rzymie. Obcując z chrześcijanami zaczyna powoli rozumieć ich naukę, poznaje jej prawdy, przyjmuje chrzest. Wątpliwości rodzące się w jego sercu rozpraszają słowa Piotra apostoła. Po odnalezieniu Ligii młodzi przysięgają sobie miłość. Wtedy wybucha pożar miasta wywołany przez Nerona.
Nerona można by nazwać przywódcą pogan. Jest to młody człowiek, liczący około 31 lat. Piastuje urząd cezara, najwyższą godność w imperium. W pierwszym okresie swoich rządów rządzi rozsądnie i jest cenionym, później staje się krwawym despotą i morduje tych, w których widzi przeszkodę dla siebie. Każe zabić matkę, żonę, brata i syna. Neron otoczony jest gromadą zauszników i tłumem pochlebców, którzy nazywają go nawet zbawicielem świata. On sam uważa, że każdy kto nie wielbi cezara jest wrogiem Rzymu. Neron jest wielkim rozpustnikiem, codziennie organizuje w swoim pałacu wielkie uczty. Jako głowa państwa zaniedbuje swoje obowiązki. Jest bezwzględnym i nieodpowiedzialnym władcą, nie dostrzega istotnych potrzeb państwa. Czuje się wielkim poetą, muzykiem, aktorem i śpiewakiem. Występuje publicznie w Ancjum i w Grecji oraz w teatrach rzymskich, bardzo nudzi się w Rzymie. W rzeczywistości jest komediantem, który zaślepiony swoją sławą nie widzi, że nawet Petroniusz, jego "arbiter elegancji" naśmiewa się z niego. Cezar marzy o zobaczeniu płonącego miasta. Miało by ono być inspiracją do napisania wspaniałego dzieła. W końcu za zgodą Nerona zorganizowaniem pożaru zajmuje się Tigellin- wierny sługa władcy. Tchórzostwo cezara powoduje, że zrzuca on z siebie odpowiedzialność za zbrodnię i nakazuje aresztować chrześcijan pod zarzutem podpalenia miasta. Ich kryjówkę zdradza mu Chilion- szpieg, którego wcześniej wynajmował Winicjusz, aby odnalazł Ligię. Jest to filozofujący błazen z ciemną przeszłością rzezimieszka, który przed przybyciem do Rzymu zaprzedał swego przyjaciela Glauka rozbójnikom, pozbawiając go rodziny i mienia, a spotkawszy go później powtórnie nastawał na jego życie. Za wiadomości o wyznawcach Chrystusa zostaje przyjęty na dwór cezara i staje się bogaczem.
W tym czasie wybuchają zamieszki. Ludność Rzymu jest niezadowolona. Straciwszy wszystko nie ma gdzie mieszkać i co jeść. Burzy się na Nerona. Ten obiecuje ludziom otwarcie swoich wspaniałych ogrodów i rozdawanie żywności.
Następują też masowe aresztowania chrześcijan. Zostają oni osadzeni w więzieniach. Nieznośne warunki powodują choroby uwięzionych, wielu z nich nie dożywa igrzysk. Ligia również trafia do więzienia. Winicjusz stara się podstępem wyciągnąć ją stamtąd, ale nie udaje mu się to.
Rozpoczynają się igrzyska, na których chrześcijanie nają ponieść karę za swoją rzekomą zbrodnię. Neron i jego słudzy zajmują się wymyślaniem tortur. Chrześcijanie są poobszywani w skóry zwierząt. Następuje ich straszliwa śmierć. Jednych rozszarpują i pożerają dzikie zwierzęta wpuszczane na arenę cyrkową w zbudowanych pośpiesznie amfiteatrach. Inni są masowo krzyżowani, umierają z uśmiechem na ustach. Tych, którzy pozostali przy życiu czeka los żywych pochodni. Pod ciężarem krwawych widowisk i męczeństwa Glauka dokonuje się w duszy Chiliona przemiana. Nawraca się, odnajduje w sobie odwagę i daje świadectwo prawdzie, wyznając publicznie, że cezar jest podpalaczem Rzymu, a chrześcijanie są niewinni, przyjmuje chrzest i ginie śmiercią męczeńską. Męczeńsko giną też apostołowie- Paweł i Piotr. Karę dla Ligii i Marka wymyśla Poppea- żona Nerona, która chce się zemścić na młodzieńcu. Kalina ma być rozszarpana przez wściekłego tura, a Winicjusz ma się temu przyglądać. Jednak dziewczyna przeżywa- z opresji ratuje ją Ursus. Neron bojąc się złej reakcji ludu daruje życie dziewczynie.
Ludzie odmieniają się. Zabijanie chrześcijan tylko powiększa ich szeregi. Nauka Jezusa z Nazaretu daje coś, czego nie mogą dać kosztowne a krwawe igrzyska. Daje nadzieję. Wiara szerzy się jak pożar, ogarniając biednych i bogatych. Zgładzenie Pawła z Tarsu i Piotra-rybaka umacnia tylko kościół.
Umiera z własnej woli wytworny Petroniusz, postać sympatyczna i bardzo ciekawa. Mimo, iż zdawał sobie sprawę z otaczającego zła i podłości, nie walczył z tym stanem rzeczy za cenę wygodnego życia. Widział zbliżający się upadek Rzymu, zanik rzymskich cnót i cywilizacji. W powieści jest łącznikiem obu światów. Umiera, kiedy znajduje wreszcie wartość swojego życia: miłość Eunice, swej niewolnicy.
Ginie też zbrodniczy Neron.
Mimo, iż poganie z Neronem na czele są silniejsi fizycznie to i tak przegrywają z chrześcijanami, którzy posiadają siłę duchową, tak potrzebną do życia.
Dobro zwycięża zło.
Kończy się jedna epoka w dziejach świata, zaczyna druga, której symbolem jest krzyż.