Żywotność motywu „non omnis moriar” w literaturze polskiej poświadczają między innymi utwory „Ku Muzom” Jana Kochanowskiego i „Do Losu” Juliana Tuwima. Na podstawie tych tekstów zaprezentuj różnice w sposobie ujęcia mot

Fraszka Jana Kochanowskiego „Ku Muzom” oraz wiersz Juliana Tuwima „Do Losu” są podobne, gdyż wiąże je motyw „non omnis moriar” (nie wszystek umrę). W obydwóch utworach podmiotami lirycznymi są autorzy. Poeci w obu wierszach nawiązują do Horacego i jego „Ody XXX” („Wybudowałem pomnik...”). Znajdują się w tej samej sytuacji, chcą, by ich utwory zyskały nieśmiertelność i wiedzą, że umrą bo śmierć jest nieunikniona.

Podmiotem lirycznym w wierszu „Do Losu” Juliana Tuwima jest autor, a adresatem Los. Utwór zaczyna się od apostrofy do Losu. W pierwszej strofie poeta ukazuje swój stosunek do sukcesów, bogactwa, chwały i talentu, które powinny uczynić go szczęśliwym. Jest to refleksja na temat całego jego życia i twórczości poetyckiej. Apostrofa podmiotu lirycznego przepełniona jest goryczą, rozczarowaniem i ironią. Autor najbardziej ze wszystkich darów, które otrzymał od Losu, ceni sobie dar twórczy, natchnienie artystyczne, które wyróżniają go spośród innych ludzi i sprawia, że zwykły szary świat jawi się jako bogactwo kolorów i muzyka. Podmiot liryczny w trzeciej strofie wydaje się być zadowolony, pełen życia i wigoru. Cieszy się, że udało mu się być szczęśliwym. Dzięki swojemu talentowi poeta może w chaosie rzeczywistości i natłoku codziennych zdarzeń szukać jakiegoś ładu i sensu. Autor nawiązuje do antyku, a mianowicie do Apolla – patrona sztuki i rzemiosła. Podmiot liryczny przekonany jest o nieśmiertelności własnej poezji, wspomina Horacego i jego „Ode XXX” („Wybudowałem pomnik...”), ale w utworze budzi smutek i gorzki śmiech.

I smutnie brzmi: „Dun Capoitolum...”
I smutne jest „non omnis moriar”

Poeta wie, że umrze, więc wyraża się z ironią o sławnej horacjańskiej maksymie „non omnis moriar” (nie wszystek umrę). Użycie tego stwierdzenia to przekonanie o wielkiej roli poezji i poety w życiu wszystkich ludzi. Blask sławy, jaki może osiągnąć poeta, okazuje się być blaskiem zimnym i okrutnym, nie dającym poczucia bezpieczeństwa ani spełnienia. Podmiot liryczny uważa, że sława nie jest prawdziwą wartością, którą trzeba cenić, a podstawą dla sławy jest życie, które niestety kończy się śmiercią, a jest ona nieunikniona. Dla autora śmierć jest źródłem smutku, ale w utworze wyraża się o niej z ironią.

Podmiot liryczny w utworze Jana Kochanowskiego „Ku Muzom” to autor, a adresatem są Muzy (Panny). Jest to fraszka autotematyczna, czyli opowiadająca o poezji autora. Utwór zaczyna się od apostrofy do Muz. Występują nawiązania do antyku. Muzy mieszkały na Parnezie, a ich opiekunem był Apollo – patron sztuki i rzemiosła. Innym nawiązaniem do mitologii greckiej jest ippokreńska rosa. Według mitu od uderzenia kopyta Pegaza – skrzydlatego konia Zeusa, powstało źródło Hippokrene. Ippokreńska rosa, czyli woda z tego źródła, dawała poetom natchnienie. Poeta nie pisze utworów dla celów materialnych, jego poezja zawiera wartości duchowe. Wychwala cnotę, nie chce pieniędzy, złota, pereł i nie zazdrości ich królom. Cnota była ceniona najbardziej przez antycznych stoików, którzy chcieli żyć w harmonii i spokoju. Autor nie chce rozłączać się z Muzami, lecz musi, bo wie, że śmierć jest nieunikniona. Jan Kochanowski prosi, by jego twórczość nie zginęła, lecz przetrwała. Talent wynosi ponad tłum i zapewnia sławę oraz nieśmiertelność. Śmierć poeta traktuje bez lęku, bo dzieła, jakie stworzył, zapewnią mu obecność w pamięci potomnych. Autor zwraca się do Muz z prośbą o zapewnienie mu sławy, jest to typowa cecha epoki starożytności i renesansu. Poeta zdaje sobie sprawę z tego, że wszystko przemija – nawet ludzkie życie, a dzieła zostają po autorze i w ten sposób go unieśmiertelniają. Do Muz „czuje” szacunek i ufność, gdyż są opiekunkami sztuki, dlatego właśnie je prosi o zachowanie jego utworów dla potomnych. Jan Kochanowski własną pracą zdobywa sławę i nieśmiertelność. Nawiązuje do Horacego i do motywu „non omnis moriar” – co znaczy „nie wszystek umrę”. Poeta chce uzyskać nieśmiertelność dzięki swoim dziełom.

Oba utwory ukazują motyw „non omnis moriar” w innym świetle. Autorzy „pokazują” tak swoje prace, gdyż żyją w innych epokach, obaj mają zupełnie inny pogląd na śmierć, ale chcą być zapamiętani. Utwór Juliana Tuwima napisany jest energicznie i żywiołowo, a Jan Kochanowski pisze poważnie i z rozmysłem. Różni ich także sposób patrzenia na świat i postrzeganie go.