Archanioł Gabriel
Imię Gabriel znaczy tyle, co "mąż Boży" albo "wojownik Boży". Po raz pierwszy pojawia się on w Księdze Daniela . W pierwszym wypadku wyjaśnia Danielowi znaczenie tajemniczej wizji Barana i Kozła, ilustrującej podbój przez Grecję potężnych państw Medów i Persów; w drugim wypadku archanioł Gabriel wyjaśnia prorokowi Danielowi przepowiednię Jeremiasza o 70 tygodniach lat. Nie jest wykluczone, że św. Gabriel jest także ową tajemniczą osobą: "ubraną w lniane szaty", o obliczu podobnym "do blasku błyskawicy", która pojawiła się Danielowi
W Nowym Testamencie to właśnie archanioł Gabriel ukazuje się Zachariaszowi zapowiadając mu narodziny syna - Jana Chrzciciela, a 6 miesięcy później przyjdzie do Maryi zwiastując Jej, że zostanie Matką Syna Bożego.
Przynajmniej trzykrotnie anioł wkroczył także w życie św. Józefa, małżonka Maryi. Za każdym razem anielska interwencja nadawała biegowi zdarzeń właściwy kierunek, zgodny z planem Bożym. Po raz pierwszy niebieski posłaniec przybył do Józefa, gdy ten dowiedział się, że Maryja stała się brzemienna. Józef bardzo przeżył ten fakt i postanowił potajemnie oddalić Maryję, by oszczędzić Jej przykrości i uniknąć skandalu. Wtedy anioł - a był to najprawdopodobniej Gabriel - ukazał się Józefowi we śnie, wyjawił mu niezwykłą tajemnicę Maryi i polecił mu, by zaopiekował się swoją małżonką. Po narodzeniu Pana Jezusa nad głową Dziecięcia zawisło śmiertelne niebezpieczeństwo - król Herod wydał rozkaz zabicia wszystkich chłopców z Betlejem i okolicy, którzy nie ukończyli drugiego roku życia. Gabriel odpowiednio wcześnie ostrzegł Józefa i polecił mu wraz z Nowonarodzonym i Maryją uciec do Egiptu. A kiedy okrutny król zakończył życie, Archanioł ponownie przyszedł do Józefa we śnie i powiedział, że mogą bezpiecznie wracać do Nazaretu.
Dziś trudno sobie wyobrazić scenę Bożego Narodzenia bez pokłonu pastuszków. Przybyli oni do stajenki betlejemskiej powiadomieni o narodzinach Zbawiciela przez anioła. Ewangelista Łukasz, który opisuje to wydarzenie, nie podaje imienia zwiastuna z Niebios. Niektórzy Ojcowie Kościoła przypuszczają, że owym wysłannikiem Boga był Archanioł Gabriel.
Niemal wszystkie obrządki w Kościele uroczystość św. Gabriela mają w swojej liturgii tuż przed lub tuż po uroczystości Zwiastowania. Tak było również w liturgii rzymskiej do roku 1969; czczono go wówczas 24 marca, w przeddzień uroczystości Zwiastowania. Na Zachodzie osobne święto św. Gabriela przyjęło się dopiero w wieku X. Papież Benedykt XV w roku 1921 rozszerzył je z lokalnego na ogólnokościelne. Pius XII 1 kwietnia 1951 r. ogłosił św. Gabriela patronem telegrafu, telefonu, radia i telewizji. Św. Gabriel jest ponadto czczony jako patron dyplomatów, filatelistów, posłańców i pocztowców. W 1705 roku św. Ludwik Grignion de Montfort założył rodzinę zakonną pod nazwą Braci św. Gabriela. Zajmują się oni głównie opieką nad głuchymi i niewidomymi.
W ikonografii św. Gabriel Archanioł występuje niekiedy jako młodzieniec, przeważnie uskrzydlony i z nimbem. Odziany w tunikę i paliusz, czasami nosi szaty liturgiczne. Na włosach ma przepaskę lub diadem. Jego skrzydła bywają z pawich piór. Szczególnie ulubioną sceną, w której jest przedstawiany w ciągu wieków, jest Zwiastowanie. Niekiedy przekazuje Maryi jako herold Boży zapieczętowany list lub zwój. Za atrybut służy mu berło, lilia, gałązka palmy lub oliwki.