Procesy zewnętrzne

* Działalność wiatru
Moze byc niszczaca, transportowa i akumulacyjna. Z powodu drobnistosci materiału skalnego, oraz nikłej roslinnosc doskonale obserwuje sie ja na pustyniach.
erg - pustynia piaszczysta
serir - pustynia zwirowa
hamada - pustynia skalista

na pustyniach skalistych
^ deflacja - wywiewanie materiału skalnego przez wiatr, powstaja rozgalezienia, misy deflacyjne
^ erazja - szlifowanie, polerowanie i scieranie materialu skalnego przez inny drobny, materiał skalisy przyniesiony przez wiatr - grzyby skalne

na pustyniach piaszczystych
^ transport
^ akumulacja
- na pustyniach z nikła roslinnoscia, klimat suchy tworza sie wydmy paraboliczne
- na pustyniach bez roslinosci, klimat skrajnie suchy powstaja wydmy barchany

* Działalność wód płynących

^ bieg górny rzeki
tworza sie doliny V-kształtne
erozja wgłębna (materiał skalny przesuwany po dnie reki)
erozja wsteczna - (wodospady, cofniecie sie proguu skalnego rzeki)
transport

^ bieg środkowy rzeki
transport
akumulacja
erozja boczna (meandry - zakola boczne powstałe w wyniku podmywanie brzegow i przemieszczaniu sie podmytego materialu skalnego )

^ bieg dolny rzeki
akumulacja ( powstaja delty - lady utworzone przez ujscie rzeki w zbiorkikach płytkich, wykorzystywane rolniczo)

lejkowate - lad zbudowany z ujscia rzeki w glegokim zborniku, wykorzystywany do budow portów
erozja - zjawisko złobinia powierzchni ziemi przez wody płynące

* Działalność lodowców i lądolodów
Lądolód
^ jeziora polodowcowe (powstały na skutek wypełnienia się wodą wgłębień po lądolodzie)
- morenowe (Mamry)
- rynnowe (Gopło)
^ moreny - wzgorza usypane przez przesuwajacy sie ladolód, skladaja sie glownie z gliny i głazów
- denna - na dnie lodowca, falista równina
- czołowa - wzdłuż czoła lodowca, kształt garby, wzgórza
^ sandry - równiny piaszczyste, powstałe przez wypłukanie materiału skalnego z opniejacego lodowca
^ pradoliny - kotliny polodowceoe, powstałe w wyniku działania wod z topniejacego lodowca, niegdys wypelnione woda
^ less - bardzo rozdrobniony materiał skalny, niegdys dalego wyrzucony od lodowca
^ ozy - podłuzne waly piaszczysto zwirowe powstale w szczelinach pod lodem
^ kemy - II - na lodzie, wypelnione woda
Lodowiec
^ cyrki lodowcowe - zaglebienia na polach firmowych
^ doliny U-ksztaltne

* Zjawiska krasowe
Rodzaj wietzenia chemicznego, zjawisko rozpuszczania przez wode skał weglanoych, moze miec rozny przebieg ze wzgledu na rodzaj skal, temperature, cisnienie, siłę wody itd.

^ kras powierzchniowy
złóbki i żebra (wgłębienia)
lejki
mogoty (ostance) - pojedyncze wzgórza
ponor - miejsce gdzie rzeka wpada w szczeline skalna
doliny
wywierzysko - źródło
polje - kotlinowe zaglebienie, powstałe w wynikuzapadniecia sie stropu jaskini

^ kras podziemny
jaskinie
formy naciekowe
- stalaktyty (z góry)
- stalagmity (z dołu)
- stalagnaty (połączenie)
draperie - zmarszczki na scianach
kolumny
studnie

wystepowanie - wyzyna krakowsko - czestochowska, gory swietokrzyskie, kotlina klodka, zachodnie tatry; gory dunarskie, slowenia, gory południowo chinskie, jaskinia jura w alpach

* Działalność mórz
wyrozniamy wybrzeza niskie (szerokie plaze) oraz wysokie (strome urwiska nadbrzezne - klif)

Abrazja - niszczenie wysokiego wybrzeza przez wode morska np. Trzesacz

typy wybrzezy

- fiordowe - Norwegia, Chile, zalane doliny U-kształtne, tworzone przez lodowce w górach, woda z , rozgaleziona połwyspy w lad, wysokie
- riasowe - Irlandia - pasma gorskieleza prostopadle do wybrzezy, woda z wyzyn przypływa i tworzone sa ujascia lejkowate, liczne zatok, połyspy rozgalęzione
- Mierzejowe i klifowe - Polska
- Szkierowe - Finlandia - liczne skaliste wysepki pochodzenia polodowcowego
- Dalmatyńskie -Chorwacja, pasma gorskei roznolegle ułozone do wybrzezy, woda je zalewa, wyspy to zalane wierzchołki
- limanowe - Morze Czarne, rzeka wplywajacado morza slabnie, tworzy naturalna tame, jeziora limanowe
- lagunowe - Zatoka Wenecka tworza sie połwyspy w wyrzuconego i osadzonego na dnie osadu

SKAŁY I MINERALY
Minerał - pierwiastek lub zwiazk chemiczny powstały w naturalnych procesach, o okreslonych wlasciwosciach chemicznych i fizyznych
Skała - zbiór minerałów, powstały w naturalnych procesach,

Podział skał:
^ magmowe
- głębinowe (jawnokrystaliczne) pod wpływem cisneinia lawa powoli przemieszcza sie ku gorze, krystalizuje sie, nie przebija skorupy, minerały sie krystalizuja np. granit, dioryt, sjenit
- wylewne -(skrytokrystaliczne) magma szybko przemiszcza sie ku gorze, przebija skorupe, minerały nie zdaza sie calkowicie wykrystalizowac : bazalt, pumeks
^ osadowe
- okruchowe - powstae z naniesienia drobin: piasek, piaskowiec, zwir, less, glina
- organiczne - powstale w wyniku osadzania sie zw.organicznych : wegiel, kreda, torf, wapienie, ropa naftowa, gaz ziemny*(produkt bitumizacji ropy naftowej)
- chemiczne - powstaja z osadzania wytraconych zwiazkow chemicznych: sdol, siarka,
^ metamorficzne (przeobrazone) powstałe po metamorfozie innych skał: marmur, kwarcyt, gnejs

Dodaj swoją odpowiedź
Geografia

Niech ktoś napisze ściągi z geografii dla klasy 1 gimnazjum z działu V. Procesy zewnętrzne zewnętrzne kształtujące powierzchnie Ziemi

Niech ktoś napisze ściągi z geografii dla klasy 1 gimnazjum z działu V. Procesy zewnętrzne zewnętrzne kształtujące powierzchnie Ziemi...

Geografia

Które to procesy zewnętrzne kształtujące powierzchnię ziemi, a które to wewnętrzne? Procesy krasowe Trzęsienia ziemi Działalność rzek Działalność morza Wulkanizm Ruchy górotwórcze Wietrzenie

Które to procesy zewnętrzne kształtujące powierzchnię ziemi, a które to wewnętrzne? Procesy krasowe Trzęsienia ziemi Działalność rzek Działalność morza Wulkanizm Ruchy górotwórcze Wietrzenie...

Geografia

Wymień : 1. Procesy zewnętrzne ( egzogeniczne ) 2. Procesy wewnętrzne (endogeniczne )

Wymień : 1. Procesy zewnętrzne ( egzogeniczne ) 2. Procesy wewnętrzne (endogeniczne )...

Geografia

Litosfera procesy zewnętrzne zadanie 4i5

Litosfera procesy zewnętrzne zadanie 4i5...

Geografia

Opisz krótko Działanosc morza Ambrazja Procesy zewnętrzne Strefy roślinne Makia Daje Naj !!!

Opisz krótko Działanosc morza Ambrazja Procesy zewnętrzne Strefy roślinne Makia Daje Naj !!!...

Geografia

Wymień procesy zewnętrzne i wewnętrzne kształtujące powierzchnię Polski.

Wymień procesy zewnętrzne i wewnętrzne kształtujące powierzchnię Polski....