ODMIENNE: I. Czasownik 1. Odmiana czasowników to koniugacja. 2. Odpowiada na pytania: co robi? co się dzieje? 3. Odmienia się przez: - osoby (ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one) - liczby (pojedyncza i mnoga) - czasy (przyszły, przeszły, teraźniejszy) - rodzaje (w l. poj. męski, żeński, nijaki; w l. mn. męskoosobowy i niemęskoosobowy) - tryby (oznajmujący, przypuszczający, rozkazujący) 4. Aspekty: dokonany, niedokonany II. Rzeczownik 1. Odmiana rzeczownika to deklinacja. 2. Odpowiadają na pytania: kto? co? 3. Odmienia się przez: - przypadki (mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik, wołacz) - liczby (pojedyncza, mnoga) III. Przymiotnik 1. Jest określeniem rzeczownika. 2. Odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? który? która/które? czyj? czyja? czyje? 3. Odmienia się przez: - przypadki (mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik, wołacz) - liczby (pojedyncza, mnoga) - rodzaje (męski, żeński, nijaki) - stopniowanie (równy, wyższy, najwyższy) IV. Liczebnik 1. Wyraża liczbę lub kolejność. 2. Odmienia się przez: - przypadki (mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik, wołacz) - liczby (pojedyncza, mnoga) - rodzaje (męski, żeński, nijaki) 3. Klasyfikacja liczebników: - główne (jeden, dwa, dziesięć) - porządkowe (drugi, trzeci, piąty) - zbiorowe (dwoje, troje, czworo) - ułamkowe (półtora) V. Zaimek 1. Wskazuje przedmiot lub sytuację. 2. Zaimki dzielimy na: - osobowe (ja, my, ci, tamci, owi) - dzierżawcze (mój, twój, jego, ich) - wskazujące (ten, tamten, ów, taki) - pytające (kto, co, kogo, gdzie) NIEODMIENNE: I. Przysłówek 1. Odpowiada na pytania: jak? gdzie? kiedy? 2. Przykłady: gorzko, z daleka II. Przyimek 1. Łączy się z wyrazem i nadaje mu inny sens. 2. Przyimek z rzeczownikiem, przymiotnikiem, liczebnikiem to wyrażenie przyimkowe. III. Partykuła Przykłady: -li, -czy, -no, -że, -niech, -by, -nie, -tak IV. Wykrzyknik Przykłady: ach, och, oj, brr, hop, halo V. Spójnik Łączy wyrazy w zdaniu. Przykłady: i, oraz, ale, lecz, albo, lub.
ODMIENNE: rzeczownik - kto? co?, odmienia się przez liczby i przypadki przykłady:stół talerz słoń przymiotnik - jaki? jaka? jakie?, odmienia się przez: liczby rodzaje przypadki i stopniuje się przykłady:pomarańczowy drewniany kwadratowy czasownik - co robi? co się z nim dzieje?, odmienia się przez liczby rodzaje osoby czasy strony tryby przykłady:leży siedzi stoi liczebnik - ile? który?, odmienia się przez liczby rodzaje przypadki przykłady:piąty dziesiąty osiem zaimek - kto? jaki? ile? jak? odmiana zaimka zależy od tego, którą część mowy zastępuje przykłady:ich on ona NIEODMIENNE: przysłówek - jak? gdzie? kiedy? stopniuje się przykłady:szybko daleko wolno spójnik - łączy wyrazy i zdania przykłady: a, i, oraz, przyimek - używa się jej w połączeniu z rzeczownikiem i zaimkiem przykłady:z, do, na
