Sole kwasów organicznych. Zapewne chodzi tu o sole kwasów karboksylowych. Wzór ogólny kwasów karboksylowych: CnH(2n+1)COOH gdzie: n - liczba atomów węgli 2n+1 - liczba atomów wodoru składają się z łańcucha węglowodorowego i grupy funkcyjnej -COOH zwanej grupą karboksylową rozrysuję ją jeszcze: O // -C OH Nazwa danego kwasu jest uwarunkowana tym, od jakiego alkanu "pochodzi", czyli jak długi ma łańcuch alkilowy (ile atomów węgla), np. CH₃CH₂CH₂COOH ten kwas zawiera 4 atomy węgla wśród węglowodorów, 4 atomy węgla posiada butan, czyli nazwa tego kwasu to: kwas butanowy (inna nazwa to kwas masłowy) inne przykłady: CH₃COOH kwas etanowy (inaczej: kwas octowy) HCOOH kwas metanowy (inaczej: kwas mrówkowy) CH₃CH₂CH₂CH₂COOH kwas pentanowy itd... ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Jeżeli chodzi o sole tych kwasów, to najczęściej (na poziomie gimnazjum) mamy do czynienia z solami metali alkalicznych, czyli z solami metali grupy I i II ukłądu okresowego, czyli: (CnH(2n+2)COO)xM gdzie: M - metal x - wartościowość danego metalu Należy pamiętać, że wszystkie kwasy monokarboksylowe (zawierające 1 grupę -COOH) są I-wartościowe! A to dlatego, że w reakcjach "odchodzi" od nich 1 atom wodoru, dokładniej ten wodór z grupy -COOH. Sole kwasów organicznych można otrzymać na kilka sposobów: ***reakcja kwasu karboksylowego z metalem alkalicznym, np kwas octowy + sód → sól + wodór 2CH₃COOH + 2Na → 2CH₃COONa + H₂↑ (pamiętamy o uzupełnieniu współczynników) kwas mrówkowy + magnez → sól + wodór 2HCOOH + Mg → (HCOO)₂Mg + H₂↑ *** reakcja kwasu karboksylowego z tlenkami metali, np kwas octowy + tlenek potasu → sól + woda 2CH₃COOH + K₂O → 2CH₃COOK + H₂O kwas octowy + tlenek wapnia → sól + woda 2CH₃COOH + CaO → (CH₃COO)₂Ca + H₂O kwas mrówkowy + tlenek glinu → sól + woda 6HCOOH + Al₂O₃ → 2(HCOO)₃Al + 3H₂O ***reakcja kwasu karboksylowego z wodorotlenkiem metalu, np: kwas butanowy + wodorotlenek sodu → sól + woda CH₃CH₂CH₂COOH + NaOH → CH₃CH₂CH₂COONa + H₂O kwas propanowy + wodorotlenek wapnia → sól + woda 2CH₃CH₂COOH + Ca(OH)₂ → (CH₃CH₂COO)₂Ca + 2H₂O ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Nazewnictwo tych soli: Nazwę tworzymy zaczynając od nazwy kwasu a kończąc na nazwie metalu z jakim tworzy dany kwas sól, np. CH₃COONa >> sól tworzona przez kwas etanowy i sód nazwa soli: etanian sodu (posługując się nazwą zwyczajową kwasu, będzie to octan sodu) inne przykłady: (HCOO)₂Mg >> metanian magnezu (mrówczan magnezu) (CH₃COO)₂Ca >> etanian wapnia (octan wapnia) CH₃CH₂CH₂COONa >> butanian sodu (maślan sodu) (CH₃CH₂COO)₂Ca >> propionian wapnia ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Wzory: Powyżej (w nazewnictwie) przedstawiono wzory półstrukturalne, tzw. grupowe Wzór strukturalny, np. kwasu octowego wygląda tak: H O | // H-C-C | H O-H Aby utworzyć wzór soli kwasu karboksylowego, podstawiamy atom wodoru z grupy funkcyjnej -COOH atomem danego metalu, np. ***octan sodu CH₃COONa H O | // H-C-C | H O-Na *** mrówczan magnezu (HCOO)₂Mg O || H-C-O Mg magnez łączy się z dwiema resztami kwasowymi / H-C- O || O *** octan wapnia (CH₃COO)₂Ca H O | || H-C-C-O | H Ca (wiązania od tlenu oczywiście idą do Ca) H | / H-C-C-O | || H O ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Istnieją również sole wyższych kwasów karboksylowych (mianowicie kwasów: stearynowego, pamitynowego i oleinowego), gdzie z tymi dwoma pierwszymi metale alkaliczne tworzą mydła kwas stearynowy C₁₇H₃₅COOH kwas palmitynowy C₁₅H₃₁COOH kwas oleinowy C₁₇H₃₃COOH np. kwas stearynowy + wodorotlenek magnezu → stearynian magnezu + woda 2C₁₇H₃₅COOH + Mg(OH)₂ → (C₁₇H₃₅COO)₂Mg + 2H₂O kwas palmitynowy + wodorotlenek sodu → palmitynian sodu + woda C₁₅H₃₁COOH + NaOH → C₁₅H₃₁COONa + H₂O ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Estry Związki organiczne powstające w reakcji estryfikacji, tj reakcji przebiegającej między kwasem karboksylowym a alkoholem wzór ogólny kwasów karboksylowych: CnH(2n+1)COOH gdzie: n - liczba atomów węgli 2n+1 - liczba atomów wodoru wzór ogólny alkoholi: CnH(2n+1)OH gdzie: n - liczba atomów węgli 2n+1 - liczba atomów wodoru Nazewnictwo dla alkoholi: zasada taka sama jak przy kwasach karboksylowych, tyle że końcówka dla nazwy alkoholu to "-ol" "za sprawą" grupy funkcyjnej -OH, tzw. grupa hydroksylowa np. CH₃OH >> alkohol metylowy (metanol) C₂H₅OH >> alkohol etylowy (etanol) itd... wzór ogólny estrów: CnH(2n+1)COOCnH(2n+1) ta część pochodzi od alkoholu wzór "strukturalny": O // Cn-H(2n+1)-C O-Cn-H(2n+1) ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Otrzymywanie estrów: tak jak wspomniałam wyżej, otrzymuje się je w reakcji estryfikacji, która przebiega w środowisku kwaśnym (najczęściej kwasu siarkowego(VI)), więc nad strzałką należy napisać jeszcze H⁺, np. ***kwas etanowy + alkohol etylowy → ester + woda H⁺ CH₃COOH + C₂H₅OH → CH₃COOC₂H₅ + H₂O ***kwas metanowy + alkohol metylowy → ester + woda H⁺ HCOOH + CH₃OH → HCOOCH₃ + H₂O reakcja estryfikacji jest reakcją odwracalną, więc w zapisie reakcji piszemy strzałeczki w obie strony ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Nazewnictwo estrów: nazwę zaczynamy od nazwy kwasu jaki go tworzy a kończymy na nazwie alkoholu jaki wchodzi w "skład" danego estru np. CH₃COOCH₃ >> ester zbudowany z reszty kwasowej kwasu etanowego i części pochodzącej od alkoholu metylowego nazwa estru: etanian metylu (inaczej: octan metylu) HCOOC₂H₅ >> metanian etylu (inaczej: mrówczan etylu) CH₃CH₂CH₂COOCH₃ >> butanian metylu (inaczej: maślan metylu) ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ wzory strukturalne, np HCOOC₂H₅ mrówczan etylu O // H-C H H | | O-C-C-H | | H H CH₃CH₂CH₂COOCH₃ maślan metylu H H H O | | | // H-C-C-C-C H | | | | H H H O-C-H | H ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ To chyba tyle na ten temat, gdyby coś było nie zrozumiałe lub też odp nie jest wyczerpująca, proszę pisać.
Mógłby mi ktoś podać: Sole kwasów organicznych, otrzymywanie tych soli, wzory, nazwy i równania reakcji otrzymywania.
Estry : wzory, nazwy i otrzymywanie.
Odpowiedź
Dodaj swoją odpowiedź