Zdania złożone - zdanie ktore ma 2 orzeczenia lub więcej. Zdania współrzędne Zdania współrzędne łączne (spójniki: i, oraz, a, ani, to - to, tudzież) _______ _ _ _ _ _______ Zdania współrzędne rozłączne (spójniki: albo, czy, lub, bądź) ______<___>______ Zdania współrzędnie przeciwstawne (spójniki: ale, a, bez, jednak, zaś, natomiast, czyli, to jest) _____>____<_____ Zdania współrzędne wynikowe (spójniki: więc, toteż, dlatego, zatem, dlatego też, tedy) ______>___>_____ Zdania podrzędne Zdania podrzędne podmiotowe (odpowiadają na pytania: kto? co?) Zdania podrzędne orzecznikowe (odpowiadają na pytania: czym jest? jaki jest?) Zdania podrzędne dopełnieniowe (odpowiadają na pytania przypadków zależnych: kogo? czego? komu? czemu? kogo? co? kim? czym? o kim? o czym?) Zdania podrzędne przydawkowe (odpowiadają na pytania: jaki? który? czyj? ile?) Zdania podrzędne okolicznikowe: Zdania okolicznikowe miejsca Wskazują miejsce i kierunek. (odpowiadają na pytania: gdzie? skąd? dokąd?) Zdania okolicznikowe czasu Wskazują na czas dokonania czynności zdania nadrzędnego. (odpowiadają na pytania: kiedy? odkąd? jak długo? dopóki? jak często?) Zdania okolicznikowe celu Wskazują, w jakim celu wykonana jest czynność. (odpowiadają na pytania: po co? na co? w jakim celu?) Zdania okolicznikowe przyczyny Wyrażają przyczynę tego, o czym się mówi w zdaniu. (odpowiadają na pytania: dlaczego? czemu? przez co? za co? wskutek czego? z jakiego powodu?) Zdania okolicznikowe sposobu Wskazują, w jaki sposób odbywa się czynność. (odpowiadają na pytania: jak? w jaki sposób?) Zdania okolicznikowe przyzwolenia Zawierają myśl sprzeczną z tym, o czym się mówi w zdaniu nadrzędnym. (odpowiadają na pytania: mimo czego?) Zdania okolicznikowe stopnia i miary Wskazuje na stopień lub miarę ujawnienia czynności. (odpowiadają na pytania: jak? jak bardzo? o ile? jakim sposobem?) Zdania okolicznikowe warunku Wskazują warunki, przy których czynność zdania nadrzędnego może być wykonana. (odpowiadają na pytania: pod jakim warunkiem? w jakim wypadku?) 1N to znaczy ze pierwsze orzeczenie w zdaniu jest nadrzedne(takie ktore jest ważniejsze od tej drugiej czynności w zdaniu) 1P to ze jest ono podrzedne 1.a. i 1.b. to jest używane we wtraceniach, Np. Mama, słuchając radia, zmywała naczynia. Zdaniem nadrzędnym jest tutaj: "Mama zmywała naczynia" Zdanie podrzędne zostało wtrącone. Można to rozpoznać po przecinkach. Jeśli nie ma w pierwszej części zdania składowego orzeczenia (czasownika) wtedy można mieć pewność, że ma się do czynienia z wtrąceniem. Bardzo często zdania z wtrąceniami przybierają schemat: podmiot (1a), zdanie podrzędne (2), czynność wykonywana przez podmiot, nadrzędna (1b) Wykres zdania będzie taki: 1a...1b . . . 2
