PochodzenieHistoria bursztynu spowita jest nimbem tajemnicy. Do dziś nie wyjaśniono bowiem kilku faktów związanych z jego powstawaniem. Zacznijmy jednak od początku. Bursztyn bałtycki zwany sukcynitem, to kopalna żywica powstała ok. 37-42 milionów lat temu. Od tego czasu uległa ona procesom twardnienia i wietrzenia, które złożyły się na wyjątkowy jej urok. Nie do końca wiadomo jednak, jaki gatunek drzew wydzielał ten specyficzny rodzaj żywicy. Nie wyjaśniono dotąd także, dlaczego drzewa tak intensywnie żywicowały.Starożytni byli przekonani, że drzewami bursztynodajnymi były wierzby (czy topole) z cytowanego w Ciekawostkach mitu o Faetonie lub według innych podań cedry bądź sosny. Badania niemieckich botaników z XIX wieku doprowadziły do odkrycia, że "matkami" bursztynu były dawno wymarłe tzw. sosny bursztynodajne (Pinus succinifera). Nazwa ta obejmuje prawdopodobnie kilka, do końca niezidentyfikowanych gatunków. Bursztyn powstawał w klimacie subtropikalnym, w którym (jak wiadomo) sosny raczej nie występują. Dlatego powstały przypuszczenia, że rośliną bursztynodajną mogło być drzewo podobne do akacji.Jeśli zaś chodzi o żywicowanie owych drzew, to istnieje co najmniej kilka hipotez. Mogło być ono spowodowane nagłym ociepleniem klimatu, procesami wulkanicznymi, chorobami drzew lub też obecnością szkodników. Mogło być także naturalnym procesem w ich życiowym rozwoju.W okresie tworzenia się bursztynu, na obszarze współczesnej Skandynawii rozpościerał się ląd zwany Fenno-Sarmacją. Na miejscu obecnej Europy falowały zaś wody Morza Tetydy (in. morza górnoeoceńskiego). Z terenów Fenno-Sarmacji żywica transportowana była przez rzekę Eridan i osadzała się w jej delcie - tam gdzie dziś znajduje się Zatoka Gdańska. To właśnie w tych okolicach znajdują się największe złoża bursztynu. Pokłady te zostały odkryte i wypłukane przez rzeki płynące pod lodowcem około miliona lat temu. Tereny Fennosarmacji porastał eoceński las bursztynowy. Był to las mieszany, prawdopodobnie sosnowo-dębowy z dominującą żywicodajną sosną Pinus succinifera (prawdopodobnie). Gdzieniegdzie rosły magnolie, sekwoje i drzewa cynamonowe. Liczne były również tuje i cyprysy, a w poszyciu trawy, mchy i paprocie. Podłoże było prawdopodobnie silnie przesiąknięte wodą, inaczej płynna żywica spływająca z drzew wsiąkałaby w ziemię.PoczątkiNajstarsze oszlifowane i wygładzone płytki bursztynowe znalezione zostały na Wysoczyźnie Leszczyńskiej. Datowane są na epokę paleolitu (40000 - 10000 r p.n.e.), czyli schyłek epoki lodowcowej. Jantar towarzyszył więc człowiekowi od prapoczątków jego obecności na kuli ziemskiej.W Polsce najwięcej pracowni bursztynowych znajdowało się na terenie Gdańska i Kurpii. Z bursztynu wykonywano sekretarzyki, pudła, figurki, mozaiki. Bursztyn był modny w całej Europie. We Włoszech już w II wieku p.n.e. pracowały słynne pracownie bursztynnicze. Sercem włoskich rzemieślników była Aquilea, skąd dostarczano wyroby na dwór cesarski do Rzymu. Kopalnie bursztynuW XVII wieku zaczęto bursztyn znajdować nad brzegami Wisły. Zdarzało się też, że podczas pożaru lasu, gdy ogień doszedł do ziemi zarośniętej wrzosem, rozchodził się balsamiczny zapach, podobny do bursztynowego. Bryłki jantaru chętnie kupowali kupcy żydowscy, co motywowało ludzi do dalszych poszukiwań. W 1796 roku niejaki pan de Voza, chcąc się finansowo wydźwignąć z majątkowych niepowodzeń, rozpoczął próbne kopanie bursztynu we wschodniej części Płockiego. Kopać trzeba było niezbyt głęboko, bo od pół do paru łokci głębokości. Zaczęto zakładać liczne kopalnie. Znajdowano bursztyn po lasach i polach wsi prywatnych Zabiele, Maminie, Wyszki Średnickie oraz przy kopaniu wałów koło Modlina. W 1809 roku uruchomiono też dużą kopalnię w Ostrołęce.W XIX wieku wprowadzono do obróbki bursztynu tokarki. Tylko Kurpie nadal obrabiali bursztyn ręcznie, wyczarowując w swych prostych małych warsztacikach piękne jantarowe cacka. I to właśnie ich wyroby wywołały prawdziwą sensację na wystawie paryskiej w roku 1878, gdzie drobiazgi te zostały wprost rozchwytane przez wybredną publiczność ówczesnej "stolicy świata". Poza biżuterią oraz wyrobem szkatułek, ustników do fajek i różnych innych przedmiotów, złomu bursztynowego używano do fabrykacji lakierów oraz leków.Niemcy kochali bursztyn. Niestety, ich pasja przynosiła krzywdę innym. Rzemiosło bursztyniarskie na Kurpiach zostało doszczętnie zniszczone w okresie I wojny światowej. Kiedy na ziemie te weszli Niemcy, gwałtownie poszukiwali bursztynu. Kazali płacić sobie podatki i kary bryłkami bursztynu, przemocą zabierali jantarowe paciorki Kurpiankom. Najpiękniejsze okazy sztuki bursztyniarskiej i bryły jantaru zabrali do muzeum w Królewcu, z którego byli niezwykle dumni.
pilne potrzebuje referat o bursztynie (nie kopiuj wklej)
Odpowiedź
Dodaj swoją odpowiedź