Sposoby zdobienia pisanek w różnych regionach Polski.

Piękne, kolorowe i przeróżnie zdobione. Pisanki na świątecznym stole są symbolem życia. Ale ciekawostką jest, że na przykład dawniej to właśnie z nich sobie wróżono i przepowiadano przyszłość.
Historia dekorowania jajek jest bardzo długa. Najstarsze znaleziono podczas prowadzenia wykopalisk na terenie dawnej Mezopotamii, Cesarstwa Rzymskiego, w Egipcie i w Chinach. O polskich pierwsze wzmianki pochodzą z X wieku. Odkryto je w czasie prac archeologicznych w Opolu.

SPOSOBY WYTWORU PISANEK W RÓŻNYCH REGIONACH POLSKI

Pierwotna forma zdobienia pisanek przetrwała na Podhalu, ziemiach lubelskich, rzeszowskich, rawsko ? opoczyńskich, radomskich, krakowskich i na Śląsku.
Znajdziemy na nich powtarzające się elementy, które ukształtowały się przez wieki trwania zwyczaju. Wzory najczęściej wywodziły się z przyrody, która podsuwała pomysły, czym udekorować skorupkę. Uzupełnieniem rysunków, o których można powiedzieć, że są arcydziełami sztuki ludowej, była po prostu ludzka fantazja.

W województwie Krakowskiem i w okolicach Łowicza popularne są zwłaszcza nalepianki. Powstają przez ozdabianie skorupki jajka różnobarwnymi wycinankami z papieru

Na Mazowszu występuje kilka typów pisanek. Najpopularniejsze w okolicach Warszawy są tzw. pisanki opoczyńskie robione techniką batiku. Na skorupkę nanosi się specjalnym pisakiem rozgrzany wosk. Gdy zastygnie, jajo zanurza się w barwniku. Tradycja nakazuje zamiast kupionych w sklepie syntetyków wykorzystać "farby" naturalne.
Na czarno barwi wywar z kory dębu, na zielono - młode zboże, na różowo - burak ćwikłowy. Różne odmiany brązu i żółtego możemy uzyskać, zanurzając jajka w wywarze z łusek cebuli.
Później jajko polerujemy i uzyskujemy biały wzorek. Można wiele razy zanurzać ufarbowaną pisankę w różnych barwnikach. Dzięki temu uzyskamy najbardziej charakterystyczne na Mazowszu "świąteczne jajo" - kolorowe motywy wyrysowane na czarnym tle. Na batikowej pisance
najczęściej pojawiają się motywy solarne: słońce, wirująca rozeta oraz swastyka (to nie pomyłka, swastyka jest prastarym motywem indyjskim, zawłaszczonym później przez Hitlera). Dziś umieszcza się tam też inne wzory. To wynik wzajemnych wpływów tradycji różnych regionów.

Bardzo znane są również pisanki łowickie, czyli oklejanki. Jajko okleja się kolorowym papierem, na którym najczęściej widnieją motywy łowickie - charakterystyczne kwiaty lub kogut.

Na Kaszubach jajka tradycyjnie są farbowane w cebuli bądź w łupinach orzecha, jednolite.
Oklejanka to metoda ozdabiania spotykana tylko w okolicach Łowicza. Na wydmuszce wykleja się miniatury wycinanek z kolorowego papieru.

Pisanka jednobarwna jest najczęściej spotykana na ziemiach opoczyńskich, Kurpiach, Białostocczyźnie i Lubelszczyźnie.
Na skorupce rysuje się specjalnymi piórkami woskowy wzór i wkłada jajko do farby. Po ufarbowaniu wosk trzeba zdjąć, odkrywając niezabarwiony rysunek.

Pisanka wielobarwna to metoda podobna do poprzedniej. Wosk zdejmuje się stopniowo, farbując jajko kilkakrotnie, na różne kolory. Kreski podobne do przecinka (kropla przechodzi w coraz cieńszą linię) rysuje się pisakiem; jest to maleńki lejek z blaszki, osadzony na patyku. Ten sposób zdobienia wywodzi się z Białostocczyzny.

Pisanka wytrawiana kwasem to jajko pochodzące z Kurpiów, ale metoda nie jest ściśle związana z żadnym regionem Polski.
Skorupkę farbuje się na jeden kolor, potem wytrawia wzór kwasem. Dawniej uzyskiwanym z kiszonej kapusty, dziś kwasem solnym.