Przedstaw koncepcję i proces kształtowania się granic II RP w latach 1918-1921.

Polska mimo tego, że 11 XI 1918r. odzyskała niepodległość, a 20 II 1919r. uchwaliła juz tymczasową ,,małą" konstytucje, to była państwem bez określonych granic, w który bezustannie toczyły się spory i walki zbrojne z państwami ościennymi o każdy skrawek ziemi. Konferencja pokojowa w Wersalu rozstrzygała kwestię Warmii, Mazur i Górnego Śląska (miały się tam odbyć plebiscyty i ludzie sami mieli decydować o przynależności tych terenów do Niemiec lub Polski). Wielkopolskę i Pas Pomorza wzdłuż Wisły Niemcy musiały oddać Polsce. Gdańsk ogłoszono miastem wolnym. O reszcie musiało decydować i walczyć młode Państwo Polskie.
Ustalenie granicy zachodniej i południowej było trudne gdyż linia graniczna dzielona była z kilkoma państwami. Po odzyskaniu niepodległości Wielkopolska i Pomorze powinny były wrócić w granice Państwa Polskiego, jednak Niemcy nie zamierzały tak łatwo rezygnować. Nie ustępowali oni z administracji, prowokowali i znieważali Polków ( do niepoprawnych zachowań lub agresji), co w ostateczności doprowadziło do powstania wielkopolskiego (I- VIII 1919r., II- VIII 1920r., III-V 1921r.) . Polskimi wojskami dowodził gen. Dowbór-Muścicki. Walki były zacięte, a powstania ustały dopiero po zawarciu postanowień wersalskich- Wielkopolska wracała do Polski tak jak i Pomorze. Stopniowo tereny te włączano w administrację i ustrój Polski. Ostatecznym aktem przysposobienia tych terenów były, zaślubiny z Bałtykiem", dokonane z inicjatywy gen.Hallera 10 II 1920r. O terenach, na których prawnie miały odbyć sie plebiscyty decydował impuls chwili lub decyzja Rady Ambasadorów zwycięskiej ententy. Impuls chwili to działania na Warmii i Mazurach, gdzie w plebiscycie z VIIII 1920r. ludność opowiedziała się za przynależnością do Niemiec. Było to spowodowane tym, że do granicy Polski zbliżały się wojska bolszewickie i dni jej niepodległości zdawały się być policzone. W VIII 1920r. Rada Ambasadorów zwycięskiej ententy na swym posiedzeniu potwierdziła granice Prus Wschodnich, przyłączając je do Niemiec. Uchwalono tylko nie weilką korektę na rzecz Polski. Rada Ambasadorów zwycięskiej ententy zdecydowała natomiast o granicy z Czechosłowacją. Sprzecznie z wcześniejszymi zapowiedziami odwołano plebiscyt na terenie Śląska Cieszyńskiego i arbitralnie podzielono te tereny na konferencji w Spa w VIII 1920r. Podział był niekorzystny dla Polski (otrzymała mniejsze terytorium od Czechosłowacji, duża część ludności polskiej została tez po tamtej stronie). Najwięcej uwagi pochłonęło jednak podzielenie Górnego Śląska. Decyzja konferencji wersalskiej nie zadowoliła ani Polaków ani Niemców. Ci drudzy zaczęli nawet represjonować Polaków w nadziei, że wycofają się z tych terenów.. Ci jednak nie chcieli poddać się tak łatwo i już 17 VIII 1919r. wszczęli I powstanie Śląskie (szybko jednak zakończone z uwagi na dużą przewagę Niemców). W odpowiedzi na nie, decyzją międzynarodowych sojuszników, wycofano wojska niemieckie z tych terenów. Pozostawiono jednakże,, ich” policje i administracje. Nad przygotowaniami do plebiscytu miały czuwać przybyłe na teren Górnego Śląska wojska brytyjsko- włosko- francuskie. W lutym tego roku powołano Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową, która zorganizowała polski (w Bytomiu) i niemiecki ( w Katowicach) Komitet Plebiscytowy. Ani wojska ani Międzysojusznicza Komisja nie spełniały swoich zadań: nie reagowały na niepoprawne zachowania Niemców, np. zdewastowanie przez nich polskiego lokalu wyborczego ( 27 V 1920r.), na organizowane demonstracje antypolskie itp. W tej sytuacji Wojciech Korfanty, przewodniczący polskiej komisji plebiscytowej, w odezwie do Polaków wzywa do samoobrony, skoro Polscy nie mogą liczyć na sprawiedliwość międzysojuszniczą. W nocy z 19 na 20 VIII 1920r. wybucha II powstanie zakończone 24 VII, 1920r., gdy Komisja Międzysojusznicza zatwierdza utworzenie polskio-niemieckiej policji.
Jesienią rząd polski mógł intensywniej zaangażować się w kampanie plebiscytowa, gdyż zakończyła się wówczas wojna polsko- bolszewicka.
Komisja Międzysojusznicza nie zareagowała także na przywożenie na tereny Śląska urodzonych tutaj Niemców, po to, aby oddali oni głos w plebiscycie. Przez to wynik plebiscytu był niekorzystny dla Polaków. 200 Tys. przywiezionych na głosowanie Niemców i ich głosy zadecydowały o przyłączeniu Górnego Śląska do Niemiec. Jednak informacje o tym, że po podziale Polsce mają przypaść niewielkie obszary Górnego Śląska, a w dodatku miały to być ziemie niekorzystne doprowadziły do wybuchu w nocy z 2 na 3 V 1921r. III powstania śląskiego. Tym razem oddziałom niemieckim Polacy mogli zadać zdecydowaną kontrę złożoną z oddziałów POW i żołnierzy przerzuconych ze wschodu. Jednak Niemcy tez byli silni. W tej sytuacji Komisja Międzysojusznicza również zareagowała dopiero, gdy Niemcy zdobyli Górę Św. Anny. Przy udziale alianckich mediatorów Polacy i Niemcy 5 VIII, 1921r. podpisali zawieszenie broni. Ostatecznie Górny Śląsk podzieliła Rada Ligii Narodów w X 1921r., przyznając Polsce 29% terytorium plebiscytowego i 46% jego zaludnienia. Polskę w tej nieco krzywdzącej sytuacji ratowało to, że na jej terenie znalazło się większość hut, kopalń, stalowni, czy przemysłu górnośląskiego.
Tak, więc zachodnia i południowa granica, mimo iż miała być ustalona przez samych mieszkańców pobliskich terenów, uczestniczących w plebiscytach, została narzucona, z góry”, przeprowadzona zgodnie z zamysłem Rady Ambasadorów zwycięskiej ententy lub Rady Ligii Narodów.
Granica na wschodzie była to granica z jednym państwem- Rosją Radziecką. Mimo to jej ustalenie trudniejsze, okupione większa liczbą bitew, a tym samym rannych i poległych. Najszybciej została rozwiązana kwestie granicy Galicji Wschodniej. W walkach z Ukraińcami, w których Polakom dowodził gen. Rydz-Śmigły, od I do V 1919r. opanowali Polacy tereny na Zach. Od rzeki Zbrucz. Rada Najwyższa konferencji pokojowej z 21 X 1919r. przyznała jednak Galicji Wschodniej autonomię, choć pod 25 letnim zarządem polskim. Problem Polski dotyczący wschodniej granicy polegał na tym, że nie mieliśmy jednolitej koncepcji dotyczącej tamtych terenów. Polityka wschodnia rozdzielała się na 2 kierunki- Narodowa Demokracja opowiadała się za bezpośrednią inkorporacją w granice Polski terenów, na których mniejszości narodowe były tak nieliczne, iż dałoby się je zasymilować z Polakami. Piłsudski i jego poplecznicy byli jednak zdania, że należy stworzyć ,,przedmurze bolszewizmu” we współpracy z Litwą, Ukrainą i Białorusią. Pomysł ten jednak nie doszedł do skutku z wielu względów, np. zaważyły urazy i pamięć historyczna, brak elit politycznych w sąsiednich narodowościach itp. Stanowisko państw ententy w kwestii polskich granic było niejasne, zmienne i niekonsekwentne. Nie zajęto zdecydowanego stanowiska wobec koncepcji Piłsudskiego, wobec walk polsko- bolszewickich. Z jednej strony liczono na pokonanie Bolszewików przez Polaków, a tym samym odbudowe dawnej Rosji sojuszniczki i dłużniczki aliantów, z drugiej jednak obawiano się oderwania od niej Litwy, Białorusi czy Ukrainy, co zmniejszałoby jej potencjał gospodarczy. W późniejszym czasie ententa dostarczając Polskim oddziałom broni, amunicji i innego sprzętu niezbędnego do prowadzenia wojny i pokonania bolszewików, dopuściła oddziały polskie tylko do linii Bug- Kuźnica- Duńsk, czyniąc to zadanie niewykonalnym. Nie wszystkie państwa Europy popierały te działanie Polaków (tak jak król brytyjski, Francja), np. premier Wielkiej Brytanii czy neutralne Niemcy Piłsudski jednak dowiedziawszy się o tajnych planach bolszewickich ataku na Polskę Podjął konkretne działania. 21 IV 1920r. podpisał porozumienie z Dyrektoriatem Ukraińskim reprezentowanym przez Petlurę, które mówiło m.in. o sojuszu wojskowym. Rozpoczęto ofensywę na Ukrainie szybko posuwając się naprzód. 7 V zdobyto Kijów. Takie posunięcia zmobilizowały tylko bolszewików, którzy zarządzili dodatkowy pobór do wojska i w VI rozpoczęli działania zaczepne. Już 10 VI Polacy wycofali się z Kijowa. Rząd Władysława Grabskiego w obliczu zbliżającej się klęski uległ perswazjom premiera Wielkiej Brytanii George. Ten w zamian za pomoc w mediacjach pokojowych z bolszewikami zażądał uznania linii Curzona (Grodno- Bug). Rząd ten jednak uległ zmianie (po niekorzystnych decyzjach konferencji pokojowej w Spa w VII 1920r.). Nowym premierem zostaje Wincenty Witos a jego zastępcą Ignacy Daszysńki. Podjęte mediacje pokojowe z Rosją kończą się fiaskiem ze względu na niekorzystne dla Polski propozycje Rosji. Społeczeństwo polskie mobilizuje się, ale Niemcy i Czechosłowacja starają się odciąć napływające dostawy sprzętu z zachodu. Wszystkie ambasady opuściły Polskę, oprócz ambasady watykańskiej. Polacy maja przewagę liczebną wojska. Decydujące walki rozegrały się na Mazowszu.: w okolicach Warszawy i wzdłuż granicy Prus Wschodnich. Najkrwawsze walki rozegrały się pod Radzyminem, ale Polacy przyjmując uderzenie Armii Czerwonej zdołali utrzymać linie obrony, czyli linię frontu. 4. Armia Bolszewicka nacierając wzdłuż linii granicy Prus Wschodnich zdobyła Mławę i Płock, jednak zdecydowany kontratak gen.Sikorskiego i zwycięstwo pod Sochocinem w dniach 14-20 VIII pozwoliły na odzyskanie tych terenów. Rozstrzygające było uderzenie znad Wieprza 16 VIII, które było tak silne, że zmusiło bolszewików do odwrotu już 18 VIII. Polacy od 20 do 30 VIII tak silnie nacierali, że bolszewicy byli zmuszeni do odwrotu przez tereny Prus Wschodnich. Przełamanie oporu i frontu bolszewickiego nastąpiło w dniach 20-16 IX w bitwie nad Niemnem. Ta bitwa otworzyła Polakom drogę na wschód. Wyczerpane konfliktem obie strony podpisały 12 X 1920r rozejm i rozpoczęły trwające 5 miesięcy rokowania pokojowe w Rydze. Zakończono je 18 III 1921r. podpisaniem traktatu pokojowego pomiędzy: Polską, Rosją Radziecką i Ukrainą. Traktat ten gwarantował swobody religijne i oświatowe mniejszością na terenie tych państw oraz ustalał granice pomiędzy nimi na linii Dzisna- Dokoszyce- Słucz- Ostróg- Zbrucz. Po jego podpisaniu bolszewicy nie tylko nie przestrzegali jego postanowień , ale także zaczęli kwestionować samą linię graniczną.
Widzimy więc, że wszystkie państwa europejskie, tak silnie doświadczone okrucieństwem wojny nie zaniechały zbrojnych walk, jeżeli chodził o naruszenie ich terytoriów. W obliczu zagrożenia osłabione społeczeństwo potrafiło się jeszcze zmobilizować i pomnożyć szeregi wojska. Odważnie stanęło do walki, co zaowocowało ustaleniem granic nowej, nie[podległej Polski, która zaczęła organizować swój demokratyczny ustrój.