Krotka sensowna notatka o Haydynie. Na jutro!; *

Józef Haydn urodził się 31 marca 1732 r. w Rohrau w Austrii, blisko granicy z Węgrami w muzykalnej rodzinie – jego ojciec, Mathias, z zamiłowania był muzykiem samoukiem, nauczył się grać na  harfie. Rodzice szybko zauważyli talent syna. Szansą na muzyczny rozwój była służba na dworze książąt Esterházych, którą Haydn podjął w wieku 29 lat. Miał wielkie szczęście: w zbudowanym na odludziu potężnym pałacu wzorowanym na rezydencji francuskich królów w Wersalu, jako szef dworskiej orkiestry i kompozytor przez kolejne niemal 30 lat dysponował wielkimi możliwościami i stawiał czoła wyzwaniom. „Mogłem eksperymentować, sprawdzać co wzmacnia wrażenie, a co je osłabia, a więc ulepszać, przestawiać, usuwać, rozważać, byłem odcięty od świata, nikt w pobliżu nie mógł mi przeszkadzać i dokuczać, a zatem musiałem być oryginalny” – wspominał później. Pierwszych kilkadziesiąt symfonii Haydna to kilkunastominutowe kompozycje na mały zespół; raz podobne są do efektownej włoskiej  uwertury kiedy indziej tak rozwinięte są w nich partie solowe, że przypominają koncert albo barokowe  concerto grosso. Po kilkunastu latach eksperymentów Haydn zaczął pisać dzieła pełne emocji  w modnym wówczas tzw. stylu „burzy i naporu”. Nie miały one już nic wspólnego z lekkim tonem poprzednich kompozycji. Ostatnie symfonie (zwane. „londyńskimi”) to już czteroczęściowe dzieła na dużą orkiestrę. Ich konstrukcja pozostawała wzorem dla kompozytorów następnego stulecia. Podobnie stało się z kwartetem smyczkowym, którego klasyczna forma (podobna do symfonii) jest w zasadzie dziełem Haydna. To on zaczął traktować wszystkie cztery instrumenty równoprawnie, konsekwentnie stosował tę samą obsadę, konstruował formę muzyczną na nowych zasadach, ale włączając w to polifoniczne techniki barokowe. Siłą swojego talentu w rewolucyjny sposób zmieniał każdy z tych gatunków – a jednak publiczność go kochała i nie bała się tych zmian – być może dlatego, że wprowadzał je stopniowo i zawsze z poczuciem humoru. Sława Haydna w świecie zaczęła rosnąć w latach siedemdziesiątych XVIII wieku. Najpierw uzyskał pozwolenie na publikowanie i wykonywanie swoich utworów poza dworem Esterházych. Wkrótce na zamówienie muzykalnych Francuzów napisał cykl symfonii zwanych „paryskimi”. Dla angielskiej publiczności powstały ostatnie, genialne dzieła Haydna, wśród nich efektowne  oratoria, w których nawiązywał do żywej w Londynie tradycji dzieł oratoryjnych Jerzego Fryderyka Handla Zmarł otoczony wielką sławą i szacunkiem 31 maja 1809 roku.

Urodził się w 1732-1802. Napisał 104 symfonie , w tym 6 Symfonii paryskich oraz 12 Symfonii londyńskich . Koncerty pisał na : fortepian, skrzypce , wiolonczelę, kontrabas , flet , trąbkę i waltornię. Jego pieśń Gott erhalte Franz den Keiser , skomponował na urodziny cesarza austriackiego  , była austriackim hymnem narodowym.. Obecny niemiecki hymn narodowy to Deutschland , Deutschland über alles jest także utworem Haydna.