Dwa ujęcia motywu pracy. Porównaj fragmenty. Zwróć uwagę na przedstawienie postaci.

Praca jest pojęciem względnym, każdy inaczej postrzega obraz pracy. Dla jednych jest symbolem spełnienia dającą satysfakcję, dla innych jest tylko potrzebne by przetrwać, nie daje poczucia spełnienia. W każdej epoce dostrzegamy inne spojrzenie na pracę, są odmienne poglądy filozoficzne co zmienia nasze podejście do pracy. W fragmetach, które zamierzam przedstawić mamy różne spojrzenie na pracę. Dwie epoki sąsiadujące ze sobą, a jednak życie ludzi i ich podejście do pracy są różne. W obu fragmetach mamy przedstawiony inny obraz pracy, który różni się sposobem wykonywaniem i wpływu na zdrowie oraz życie. Powieść ?Ludzie bezdomni? Stefana Żeromskiego powstała w okresie Młodej Polski. W tej epoce możemy dostrzec powrót do tradycji z czasów romantyzmu, zepchnięcia filozofii pozytywistycznej na drugi plan. Dominuje nastrój dekadencki, melancholijny, poczucie bezsensu. Narrator opisuje świat oczami bohatera. Akcja dzieje się w Warszawie, w fabryce w której pracuje jego bratowa. Judym chciał odwiedzić bratową w jej miejscu pracy.
?Nad Niemnem? Elizy Orzeszkowej jest powieścią pozytywistyczną, nafaszerowaną cechami tej epoki jak praca u podstaw. Ludzie tej epoki byli zmotywowani, pełni nadziei na lepsze jutro. Praca była ich tradycją. Akcja fragmentu rozgrywa się na Litwie, nad Niemnem w okolicach Grodna, fragment ukazuje ludzi pracujących, w porze żniw na polu. Opisuje ich podejście do pracy, ich zachowania.
We fragmencie ?Ludzie bezdomni? praca przedstawiona jako niewolnicza, monotonna, wyniszczająca i w nie ludzkich warunkach. Ludzie w fabryce mają bezuczuciowy wyraz twarzy. Ludzie pracujący w fabryce są skazani na wykończenie organizmu.
Ten fragment ukazuje nam miejsce, w którym pracowała Judymowa, jak negatywnie wpływało na zdrowie ludzi. Judym wchodząc do fabryki od razu przyśpiesza swój oddech, poczuł tabakę w środku organizmu, a pracownicy przebywali tam po kilkanaście godzin. Przyzwyczaili się do zapachów panujących tam. Obserwowane osoby przez Judyma są zniszczone, ich twarze są szare lub blade, co wskazuje na okropne warunki i nie przejmowaniem się swoim życiem.
W ?Nad Niemnem? praca dla człowieka to najważniejsza wartość, miara jego duszy. Pracochłonne żniwa są jak święto bądź tradycja. Praca daje społeczeństwu radość, robią to wspólnie ciesząc się i rozmawiają. To coś z czego czerpią satysfakcję i radość. Traktują ją jako coś ważnego, wyjątkowego. Wierzą, że wykonywana praca wyznacza im drogę i ma ogromny wpływ na ich życie. Praca jest wesoła, motywująca i jednocząca ludzi. Zaś opis pracy w ?Ludziach Bezdomnych? ukazuje ich dramatyczną sytuację, wyniszczony wygląd i smutek ma twarzach. Opis ludzi pracujących w fabryce wzbudza smutek, żal, zapewne dlatego bo jest ukazany z punktu widzenia Judyma. Ludzie tam pracujący są przedstawieni jako pracujące maszyny. Ich praca jest automatyczna, nie rozmawiają ze sobą, wykonują tylko pracę im powierzoną. Robią co do nich należy by zarobić grosz na życie. Nie zwracają uwagi na własne zdrowie a tym bardziej na ludzi pracujących obok.
W ?Nad Niemnem? ludzie którzy pracują przy żniwach są weseli, radośni i nie są wyniszczeni. Każdy pracujący jest otwarty do innych ludzi i pamięta o osobie obok. Każdy z nich ma swoje obowiązki, które wykonuje dokładnie i rzetelnie.
Można stwierdzić iż praca w przedstawionych fragmentach nie jest w niczym do siebie podobna. W ?Ludziach Bezdomnych? praca to obowiązek wykonywana tylko po to aby przetrwać. W ?Nad Niemnem? praca to przyjemność, ludzie wykonują ją chętnie i z uśmiechem na twarzy.