Rzeki i jeziora na kuli ziemskiej

1. Jezioro - to naturalne zagłębienie lądu wypełnione wodą, które nie mają połączenie z morzem.

2. Typy genetyczne jezior

a) polodowcowe - powstałe na skutek akumulacyjnej i erozyjnej działalności lądolodów i lodowców górskich.

b) morenowe - powstałe na skutek wypełnienia wodą zagłębień na obszarach zarówno moreny dennej, jak i moren czołowych w wyniku nierównomiernej akumulacji osadów morenowych; mają one rozwiniętą linię brzegową oraz dużą powierzchnię, np. Śniardwy, Mamry.

c) jeziora tektoniczno-polodowcowe - powstałe w wyniku ruchów skorupy ziemskiej tworzących wielkie zagłębienia i obniżenia, przemodelowane przez lądolód, wypełnione następnie wodą z topniejącego lądolodu.

d) tektoniczne - powstałe w wyniku ruchów skorupy ziemskiej, w zapadliskach i rowach tektonicznych, np. Tanganika, Bajkał.

e) reliktowe - powstałe w wyniku ruchów tektonicznych powodujących odcięcie dawnych mórz od oceanów, np. Morze Kaspijskie.

f) wulkaniczne - powstałe w kraterach wygasłych wulkanów, wypełnione wodą pochodzenia atmosferycznego, np. Albano we Włoszech, jeziora na Jawie.

g) kosmiczne - powstałe w wyniku wypełnienia wodą kraterów powstałych po uderzeniach meteorytów, np. Crater Lake.

h) krasowe - powstałe w zagłębieniach utworzonych wskutek rozpuszczenia węglanu wapnia w skałach.

i) nadbrzeżne - powstałe przez odcięcie mierzejami zatok. Do tej grupy zalicza się również jeziora powstałe wskutek podnoszenia się poziomu wód gruntowych, związanego z podnoszeniem się poziomu morza.

j) przyrzeczne (starorzecza) - powstałe w opuszczonych meandrach będących częścią dawnego koryta rzeki.





Rzeka - osady pochodzące z opadów atmosferycznych, topniejących lodowców, spływające w dół pod wpływem ciężkości noszą nazwę cieków. Cieki łączą się ze sobą w strugi potoku i strumienie, tworzą rzeki.

Reżim rzeki - jest to normalny ustalony na podstawie wieloletnich obserwacji przebieg zasilenia rzeki stanów wód, przepływów i zwodzenia w ciągu roku.

Rzeka główna - uchodzi bezpośrednio do morza lub innego zbiornika wodnego.

Dorzecze - to obszar, na którym znajduje się system rzeczny.

System rzeczny - to rzeka główna wraz z jej dopływem.

Zlewisko - to miejsce do którego uchodzi rzeka.







3. Podział rzek w zależności od tego jak płyną

- stałe

- okresowe (tylko w porze deszczowej)

- epizodyczne (chwilowe)

4. Rodzaje ujść rzecznych

- lejkowe

- deltowe

5. Podział jezior ze względu na rozwój życia

- eutroficzne (żyzne, wody zielonkawe)

- oligotroficzne (ubogie w życie, wody niebieskie)

- dystroficzne (bardzo ubogie w życiem wody brunatne)

6. Procesy zanikania jezior

- tworzenie się delt i roznoszenie materiału po całej misie jeziornej

- rytmiczna sedymentacja

- organiczne wypełnienie się mis jeziornych

7. Podział jezior ze względu na czas trwania

- stałe

- okresowe













LODOWCE



1. Pokrywy lodowe na Ziemie obejmują 10% powierzchni kontynentów oraz 23% powierzchni mórz

2. Lody występują poniżej granicy wiecznego śniegu

3. Rodzaje lodowców

a) lądolody - lodowce kontynentalne - są to pokrywy lodowe o wypukłym kształcie poruszające się we wszystkich kierunkach

b) lodowce górskie - składają się z pola firnowego wypełniającego cyrk lodowcowy oraz jądra lodowcowego spływającego w doliny.