Scharakteryzuj ustrój dowolnego państwa demokratycznego uwzględnaijąc: ustrój państwa, podział administracyjny, organy państwa (sposób wyboru, liczebność), konstytucję, partie polityczne.
NIEMCY
1.Ustrój Polityczny
Ustrój polityczny Republiki Federalnej Niemiec to demokratyczna republika federalna z jedynym w swoim rodzaju systemem kanclersko-parlamentarnym. Podstawowymi konstytucyjnymi zasadami ustrojowymi Republiki Federalnej Niemiec są: federalizm, demokratyzm, zasada państwa socjalnego i zasada podziału władz oraz samorządności.Stolicą federalną Niemiec jest Berlin, mieszczą się tam organy ustawodawcze oraz większość ministerstw (pozostałe są w Bonn, mieście o statusie miasta federalnego). Najwyższe organy sądownicze mają siedzibę poza Berlinem (w Karlsruhe i Lipsku), co odpowiada decentralistycznemu modelowi państwa niemieckiego oraz obrazuje niezawisłość trzeciej władzy.
2.Podział Administracyjny Niemiec
Niemcy dzielą się na 16 krajów związkowych (Land):
Baden-Wrttemberg (Badenia-Wirtembergia),Bayern (Bawaria), Berlin (Berlin), Brandenburg (Brandenburgia), Bremen(Brema), Hamburg (Hamburg), Hessen (Hesja),
Mecklenburg-Vorpommern (Meklemburgia-Przednie Pomorze),
Niedersachsen (Dolna Saksonia), Nordrhein-Westfalen (Północna Nadrenia- Westfalia), Rheinland-Pfalz (Nadrenia-Palantynat), Saarland (Saara), Sachsen (Saksonia),
Sachsen-Anhalt (Saksonia-Anhalt), Schleswig-Holstein (Szlezwik-Holsztyn),
Thringen (Turyngia); Bawaria, Saksonia i Turyngia określają się jako wolne państwa (Freistaat).
3.Organy Państwa
Niemcy to państwo, które jest republiką związkową o systemie parlamentarno-gabinetowym. Głową państwa niemieckiego jest prezydent federalny, wybierany raz na 5 lat, z możliwością jednorazowego ponownego wyboru przez Zgromadzenie Federalne (Bundesversammlung). Zgromadzenie Federalne składa się z posłów do parlamentu (Bundestag) i z takiej samej liczby członków wybieranych przez parlamenty krajowe.
Prezydent nie ma istotnych władczych kompetencji oraz nie ponosi odpowiedzialności politycznej. Akty prawne wydawane przez niego wymagają kontrasygnaty szefa rządu lub właściwego ministra.
Prezydent Niemiec w ściśle określonych sytuacjach ma prawo rozwiązania Bundestagu oraz odmowy nominacji kanclerza. Władzę ustawodawcza sprawuje 2-izbowy parlament:
- Pierwsza izba Bundestag o 4-letniej kadencji liczący 656 posłów wybieranych w głosowaniu powszechnym według podwójnego systemu. Połowa posłów jest wybierana osobowo na zasadzie większościowej. Druga połowa zostaje wybierana na zasadzie proporcjonalności z list partyjnych (warunkiem jest uzyskanie przez partię określonego minimum wyborczego),
- druga izba Rada Federalna (Bundesrat), odpowiednik senatu składa się z 69 przedstawicieli rządów krajowych , wybieranych proporcjonalnie do liczby mieszkańców kraju.
Władzę wykonawczą sprawuje kanclerz federalny (Bundeskanzler), odpowiednik premiera oraz kierowany przez niego rząd.
Kanclerza wybiera Bundestag bezwzględną większością głosów na wniosek prezydenta federalnego lub jeśli wniosku tego nie przyjmie z własnej inicjatywy zwykłą większością głosów. Prezydent federalny powołuje wybranego kanclerza oraz zaproponowanych przez niego ministrów. Kanclerz ustala wytyczne polityki i ponosi jednoosobową odpowiedzialność.
Uchwalenie przez Bundestag wotum nieufności dla kanclerza musi być konstruktywne tzn. połączone z jednoczesnym wyborem nowego kanclerza Rząd jest odpowiedzialny przed parlamentem. Do naczelnych organów państwa należą Federalna Izba Obrachunkowa - niezależny organ sprawujący kontrolę działalności finansowo-gospodarczych i administracyjnych państwa. Izbą kieruje przewodniczący i wiceprzewodniczący, którzy powoływaniu są przez prezydenta federalnego na wniosek rządu. Wyniki kontroli są przedstawiane rządowi, parlamentowi i Radzie Federalnej.
Federalny Trybunał Konstytucyjny jest złożony z 16 sędziów. Wybieraniu są oni na 12 lat kadencji (sześciu przez Bundestag i sześciu Bundesrat). Trybunał pilnuje zgodności prawa z konstytucją, Ma on prawo uchylać ustawy lub inne akty normatywne, federalne lub krajowe, uznane przez niego za sprzeczne z konstytucją. Ponadto rozpatruje skargi obywateli dotyczące naruszenia ich praw. Wymiar sprawiedliwości sprawują naczelne federalne organy sprawiedliwości. Trybunał - w zakresie sądownictwa powszechnego oraz sądy szczególne:
administracje socjalne, pracy, finansowe, patentowe i dyscyplinarne. W krajach związkowych działa odpowiednie sądownictwo krajowe. Kraje związkowe posiadają szeroką autonomię (z wyłączeniem obrony i częściowo finansów oraz spraw zagranicznych. Systemu ustrojowe i konstytucyjne krajów związkowych Niemiec muszą odpowiadać podstawowym założeniom konstytucyjnym federacji. Jego kompetencję ustawodawcze i wykonawcze określa generalnie konstytucja Niemiec.
4.Konstytucja Niemiec
Konstytucją Niemiec jest Ustawa Zasadnicza (niem. Grundgesetz, skrót GG). Obwieszczona dnia 23 maja 1949 przez Radę Parlamentarną (Parlamentarischer Rat) weszła w życie dnia 24 maja 1949.
Ustawa Zasadnicza stwierdza, jakie prawa ma każdy obywatel (prawa zasadnicze, niem. Deutschengrundrechte) oraz każdy człowiek (prawa człowieka) wobec przedstawicieli władzy państwowej (Staatsgewalt).
Ustawa Zasadnicza określa również organizację państwa i wyznacza podstawowe zadania państwa oraz jego sposoby działania.
Ustawa Zasadnicza składa się z artykułów, które były zmieniane, jednak fundamentalne zasady struktury państwa (Staatsstruktur) nie podlegają żadnym zmianom (art. 1, 20 i 79 ustęp 3). Nie oznacza to, że parlament (Bundestag i Bundesrat), jako władza ustawodawcza, uprawniona do zmiany konstytucji, nie może wkraczać w całość praw zasadniczych (Grundrechte) każdorazowo większością 2/3 głosów.
Przestrzeganie i wykładnia Ustawy Zasadniczej jest nadzorowane przez Trybunał Konstytucyjny (Bundesverfassungsgericht).
Ażeby podkreślić prowizoryczny charakter tej konstytucji wobec podziału Niemiec po II wojnie światowej, przyjęto określenie Ustawa Zasadnicza, uwarunkowując ostateczną konstytucję ponownym zjednoczeniem (niem. Wiedervereinigung).
5.Partie Polityczne
Niemiecka scena polityczna zdominowana jest przez dwa ugrupowania: koalicję CDU/CSU oraz SPD.
Partie parlamentarne
Poniższa lista prezentuje zestawienie partii, które mają swoją reprezentację w Bundestagu wraz z informacją o aktualnym wyniku wyborczym i ilości mandatów.
• Koalicyjna frakcja parlamentarna:
- Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (Christlich Demokratische Union Deutschlands, CDU): 27,8%; 180 mandatów
- Unia Chrześcijańsko-Społeczna (Christlich- Soziale Union in Bayern, CSU): 7,4%; 46 mandatów
• Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (Sozialdemokratische Partei Deutschlands, SPD): 34,2%; 222 mandatów
• Partia Wolnych Demokratów (Freie Demokratische Partei, FDP): 9,8%; 69 mandatów
• Lewica (Die Linke): 8,7%; 54 mandaty
• Związek 90/Zieloni (Bndnis 90/Die Grnen): 8,1%; 51 mandatów
Pozostałe partie
Partie o poparciu ponad 0,1%
• Narodowodemokratyczna Partia Niemiec (Nationaldemokratische Partei Deutschlands, NPD): 1,6%
• Republikanie (Republikaner - REP): 0,6%
• Szarzy - Szare Pantery (Die Grauen - Graue Panther - GRAUE): 0,4%
• Rodzinna Partia Niemiec (Familien-Partei Deutschlands - FAMILIE): 0,4%
• Partia Ochrony Zwierząt (Tierschutzpartei): 0,2%
• Partia Wiernych Biblii Chrześcijan (Partei bibeltreuer Christen – PBC): 0,2%
Mniejsze partie
• Anarchistychna Niemiecka Partia Pogo (Anarchistische Pogo-Partei Deutschlands – APPD)
• Chrześcijańskie Centrum (Christliche Mitte – CM)
• Marksistowsko-Leninowska Partia Niemiec (Marxistisch-Leninistische Partei Deutschlands – MLPD)
• Niemiecka Partia Centrum (Deutsche Zentrumspartei)
• Niemiecka Partia Komunistyczna (Deutsche Kommunistische Partei – DKP)
• Niemiecka Unia Ludowa (Deutsche Volksunion, DVU)
• Obywatele robią politykę (Brger machen Politik)
• Partia Bawarska (Bayernpartei)
• Partia Ekologiczno-Demokratyczna (kologisch-Demokratische Partei – DP)
• Partia Feministyczna – Kobiety (Feministische Partei - DIE FRAUEN)
• Partia Praworządnej Ofensywy (Partei Rechstaatlicher Offensive, PRO) ("Schill")
• Ruch Społeczny Solidarność (Brgerrechtsbewegung Solidaritt – BSo)
• Wolni Wyborcy (Freie Whler)
• Związek wyborczy Południowego Szlezwiku (Sdschleswigscher Whlerverband – SSW)