Gałęzie prawa
gałęzie prawa – zespół norm prawnych, wyróżnionych ze względu na przedmiot lub metodę regulacji. Każda gałąź prawa reguluje odmienny zakres stosunków społecznych. Odmienne gałęzie prawa regulują więc stosunki pracy, stosunki rodzinne, stosunki na tle dokonywanych przestępstw itp.
Prawo konstytucyjne (państwowe)– normuje podstawy ustroju politycznego, gospodarczego i społecznego państwa. Strukturę i kompetencje jego organów, podstawowe wolności, prawa i obowiązki obywatelskie, system źródeł prawa oraz zasady prawa wyborczego. Źródłem prawa państwowego jest konstytucja.
Prawo administracyjne – reguluje organizacje administracji oraz proces wykonywania przez ograny państwowe i samorządowe funkcji administrowania, a także pomocniczą działalność organów administracji np.:prowadzenie archiwów, statystyk. Przepisy prawa administracyjnego tworzą ramy, w których organy administracji publicznej, wyposażone w uprawnienia władcze, mogą prowadzić swą działalność.
Prawo finansowe – zawiera normy prawne regulując zasady i tryb gromadzenia dochodów przez państwo oraz zasady i tryb działania i wydatkowania tych środków. Problematyką tą zajmuje się podstawowy dział prawa finansowego – prawo budżetowe. 2 dział prawa finansowego – prawo bankowe – reguluje organizację banków oraz stosunki finansowe związane z działalnością bankową. 3 działem jest prawo ubezpieczeniowe określające organizację i działalność instytucji ubezpieczeniowych. 4 jest prawo finansowe przedsiębiorstw.
Prawo cywilne – normuje stosunki majątkowe, osobiste między osobami fizycznymi i prawnymi. Cechą stosunków cywilno prawnych jest to, że podmioty tych stosunków są równorzędnymi partnerami, nie moją wobec siebie uprawnień władczych.
Prawo gospodarcze – jest gałęzią prawa wyodrębnioną w celach dydaktycznych. Jego podmiotem jest regulacja prawna stosunków gospodarczych, a więc określenie podmiotów prowadzących działalności gospodarczą oraz regulacja stosunków powstających w toku prowadzenia działalności gospodarczej.
Prawo rodzinne – reguluje osobiste i majątkowe stosunki wynikające z zawarcia małżeństwa, stosunki powstające między rodzicami a dziećmi, a także stosunki dotyczące przysposobienia (adopcji) oraz opieki nad osobami małoletnimi.
Prawo pracy – normuje stosunki pracy między pracodawcami a pracownikami oraz inne zagadnienia ściśle związane z pracą. W zakres prawa pracy wchodzą normy regulujące powstanie i ustanie pracy, urlopy, ochronę pracy, bezpieczeństwo i higienę pracy, a także rozstrzyganie sporów ze stosunku pracy.
Prawo karne – określa jakie czyny są przestępstwami, ustala zasady odpowiedzialności za takie czyny oraz kary, jakie grożą za ich popełnienie . Zadaniem norm prawa karnego jest ochrona obywateli i ich dóbr przed zamachami, a także ochrona interesów politycznych i gospodarczych państwa i jego instytucji. Oprócz pełnienia funkcji ochronnych, zadaniem prawa karnego jest oddziaływanie wychowawcze zarówno na sprawcę, jak i społeczeństwo.
Praco procesowe – jest niejednolitą gałęzią prawa. W jego zakres wchodzą 3 podstawowe działy:
1. prawo o ustroju sądów i prokuratury – określają strukturę i organizację sądów poszczególnych szczebli,
przepisy o prokuraturze zaś – organizację, zadania i obowiązki prokuratury
2. prawo procesowe cywilne – określa tryb postępowania przed sądami w sprawach cywilnych, a także w sprawach gospodarczych, w sprawach z zakresu prawa rodzinnego oraz prawa pracy, określa również prawa stron i innych osób uczestniczących w postępowaniu.
3. prawo procesowe karne - ustala tryb działania sądów w sprawach karnych, a także uprawnienia prokuratora, oskarżonego i obrońców w poszczególnych stadiach procesu.
Prawo międzynarodowe – (ma odmienny charakter od wymienionych poprzednio gałęzi prawa) Stanowi ono zespół norm regulujący przede wszystkim prawa i obowiązki poszczególnych państw w ich stosunkach wzajemnych, nie może być traktowane jako część składowa wewnętrznego prawa polskiego. Określa również status organizacji międzynarodowych takich jak organizacja Narodów Zjednoczonych, czyli Unia Europejska. Normy tego prawa nie są poparte przymusem państwowym, a jedynie specyficznymi sankcjami stosowanymi przez organizacje międzynarodowe. Z reguły podstawą przestrzegania norm prawa międzynarodowego jest przekonanie o ich słuszności.