DNA
DNA - kwas dezoksyrybonukleinowy
Genetyka – przekazywanie cech z pokolenia na pokolenie. Jest to nauka która w ostatnich czasach rozwijała się bardzo gwałtownie. Wiedza z zakresu genetyki jest wykorzystywana w naukach np. medycynie (poradnie genetyczne), biotechnologii, kryminalistyce. W 1953 roku Wotson i Crick dokonali odkrycia budowy DNA (budowa DNA jest taka sama w całym świecie)
Kwasy nukleinowe są polimerami to znaczy, że zbudowane są z mniejszych podjednostek zwanych nukleotydami.
W skład takiego nukleotydu wchodzi;
P- reszta kwasu fosforowego
C- cukier (pentoaz, 5 atomów węgla),
Z- zasada azotowa.
Budowa DNA – jest ono zbudowane z dwóch nici spiralnie wokół siebie skręconych ( - helisa). Zasady azotowe biorą udział w budowie DNA; Adenina (A), Guanina (G), tymina (T), cytozyna (C). Zasadą komplementarności - określone zasady zawsze będą tworzył określone pary; A i T (2 wiązanie), G i C (3 wiązanie).
DNA występuje w
- jądrze komórkowym
- w mitochondrium
- w chloroplastach komórek roślinnych
Funkcje DNA; służy przekazywaniu informacji genetycznej (genów) komórka i organizmom potomnym, kieruje synteza białek w organizmie miedzy innymi białek enzymatycznych a dzięki temu
kieruje wszystkimi procesami zachodzącymi w organizmie (metabolizm). Gen jest to fragment DNA zawierający informacje dotyczącą syntezy jednego białka.
DNA w jądrze jest rozdzielone na poszczególne chromosomy, mitochondrialne DNA (mit DNA) stanowi od 1% do 2% ogólnej ilości DNA tworzy cząsteczki koliste, Chloroplastowy DNA
(chl DNA) stanowi 1%- 5% ogólnej ilości DNA, tworzy koliste cząsteczki. Np. chromosom bakterii Eserechi Coli to cząsteczka 2 niciowej helisy DNA zawierająca 3-4 miliony par zasad (zasady azotowe)
RNA – kwas rybonukleinowy Cechy; to długa nie rozgałęziona makro cząsteczka, jednoniciowa. Zasady azotowe G- Guanina, C- cytozyna, A- adenina, U – uracyl zamiast tyminy. Cukier to ryboza. RNA to pośrednik miedzy DNA a rybosomami (biosynteza białka). RNA może mieć różną długość od kilku dziesięciu do wielu tysięcy nukleotydów, komórki zawierają trzy rodzaje RNA ; rRNA – rybosomalny- jest to główny składnik rybosomów,
tRNA – transportujący- przenosi zaktywowany aminokwas na rybosom,
mRNA (informacyjny)matryca dla syntezy białek.
Występowanie RNA- jądro komórkowe, cytoplazma, rybosomy,
Cechy kodu genetycznego; trójkowy, uniwersalny, jednoznaczny, nie zachodzący ( koniec jednego kodonu nie może być początkiem drugiego), bezprzecinkowy.