Pismo Święte - Biblia.

Pismo Święte, chrześcijańska nazwa Biblii. Zbiór ksiąg uznanych za święte przez judaizm, w chrześcijaństwie za natchnione przez Boga. Składa się ze Starego Testamentu i Nowego Testamentu. Obejmują one łącznie 66 (zgodnie z kanonem katolickim - 73) ksiąg kanonicznych (zawierających objawienie Boże) różnych autorów.
Obecnie obowiązujący kanon Pisma Świętego jest wyborem obszernej literatury starohebrajskiej i wczesnochrześcijańskiej, powstałym po długim okresie kompilacji, redagowania i uzupełniania przy pomocy różnych źródeł.
Nowe tłumaczenia Pisma Świętego na języki nowożytne powstawały zwłaszcza w epoce reformacji, służąc ówczesnym ruchom religijnym, np. luteranizmowi. Pismo Święte jest dziełem o wielkich walorach literacko-artystycznych i historycznych, przynosi informację o historii starożytnego Izraela oraz powstaniu chrześcijaństwa. Do czasów oświecenia służyło jako główny i bezdyskusyjny autorytet w sprawach nie tylko wiary i moralności, ale również nauki.
Najstarszymi polskimi przekładami Pisma Świętego były psałterze, których pierwsze pełne tłumaczenia powstały w XV w. dla żon króla Władysława Jagiełły: królowej Jadwigi (nie zachował się) i Zofii (tzw. Biblia królowej Zofii lub Biblia szaroszpatacka, od miasta Srospatak na Węgrzech, gdzie odnaleziono uszkodzony rękopis). Nowy Testament w wersji luterańskiej opracowanej przez J. Murzynowskiego ukazał się 1551-1553, a w wersji katolickiej w opracowaniu M. Bielskiego w 1556.
Pełne przekłady Pisma Świętego to: tzw. Biblia Szarffenbergowska (1561) dla katolików i tzw. Biblia brzeska albo Biblia Radziwiłłowska dla kalwinów (1563), Biblia nieświeska dla arian (1571-1572), a także ceniony przekład J. Wujka (1593, całość zredagowana po jego śmierci 1599). W XX w. pojawiły się nowe przekłady Pisma Świętego, np. Biblia Tysiąclecia (1965) pod redakcją oo. benedyktynów.

Znaczenie Biblii dla kultury europejskiej, wpływ na język potoczny i literaturę
- Biblia, obok mitologii i reszty antyku stanowi podstawę kultury europejskiej, na niej bowiem opiera się większość motywów, archetypów i toposów przytoczonych w literaturze późniejszej; praktycznie cały światopogląd naszej cywilizacji, jest w dużym stopniu oparty na zawartych tam treściach;
- ma wiec wpływ na literaturę, język potoczny, ponieważ z Biblii przeniknęło do zwykłego języka wielu narodów wiele sformułowañ: Sodoma i Gomora; Salomonowa mądrość; wdowi grosz; Wieża Babel; Manna z nieba; także na kształt naszych wartości moralnych;

Biblia a sens cierpienia
- Cierpienie i jego sens zostały opisane przede wszystkim w ksiêdze Hioba
- ukazuje ona życiorys Hioba, który był człowiekiem szlachetnym, sprawiedliwym i bogatym, a także szczęśliwym ojcem siedmiu synów (magiczna liczba), i który został wystawiony przez Boga na ciężką próbę, jaką było pozbawienie go całej rodziny, majątku, jakim były jego stada; sam Hiob zachorował na trąd; mimo wszystko nie odwrócił się od Boga, zachował wiarę; narzekał co prawda na swój los, przeklinał dzieñ swoich narodzin, ale wiary nie utracił; poza tym przeczuwał, że nie jest to karą za grzechy, gdyż nie zawinił niczym w swoim życiu, ani nie poczuwał się też do winy; za swoja stałość w uczuciu do Boga został sowicie wynagrodzony: odzyskał majątek, doczekał się potomstwa i dożył późnej starości
- Hiob jest więc symbolem cierpliwości w cierpieniu, uważania wiary za nadrzędna sprawę w życiu człowieka; trzeba pamiętać jednak, iż cierpienie nie musi wcale być karą za grzechy, mogą doznawać go również ludzie prawi, szlachetni i uczciwi; ma czynić ono człowieka bardziej ludzkim, wyrozumiałym i lepszym; jeżeli cierpienie jest niezawinione, to nie dręczą go wyrzuty sumienia i ze spokojem może znosić swój los i mieć nadzieję na lepsze jutro;

Koncepcja człowieka w Biblii
- koncepcji jest wiele, zależą od tematyki fragmentu oraz tego, co miało być podkreślone
- Księga rodzaju opisuje człowieka stworzonego na wzór Boga i postawionego w roli korony stworzenia i władcy ziemi; dostał on także wolna wolę, ale ograniczoną pewnymi zasadami, zawartymi m.in. w 10 przykazaniach; ponieważ bycie i śmierć zależą od Boga człowiek powinien być mu oddany;
- druga koncepcja jest zawarta w ksiedze eklezjastów (kaznodziei) zwanej też księgą Koheleta; tu pokazany jest bardzo pesymistyczny obraz człowieka, jako małej, słabej, bezsilnej istoty, która nie jest wstanie pojąć wielu spraw, a jego działania nie maja żadnego znaczenia dla świata i nie mają nañ żadnego wpływu; wszystko jest dla Koheleta marnością nad marnościami;
- w Nowym Testamencie pojawia się pierwszy raz rozdzielenie i określenie duszy i ciała w człowieku, zaczerpnięte przez św. Pawła z wierzeñ starożytnych greków; pojawia się także stwierdzenie, iż człowiek jest też najukochañszym dzieckiem Boga i w związku z tym powinien głosić chwałę boską; niektórzy jednak, o twardym sercu odrzucali wiarę i oddawali się rozpuście i próżności; Bóg zasmucony tą sytuacja wysyła na ziemię swego syna, który ma nawracać, wzywać do pokuty i służeniu Bogu, a także odkupiæ grzechy wszystkich ludzi;
- jest jeszcze inna przyczyna przybycia Jezusa na Ziemię: człowiek nie uznając Boga, przechodzi pod kontrolę kosmosu, czyli nicości, bo tym świat jest po względem duchowym, dlatego człowiek zaczyna żyć docześnie nie interesując się jego losem po œmierci jednoczeœnie wychwalając siebie ponad wszystko; Bóg wysyła Jezusa, aby przez jego stracenie pokazaæ ludziom swoja miłość i zainteresowanie ludźmi; życie Jezusa jest metaforą historii wiary (narodziny -> œmieræ Jezusa ~ upadek wiary -> zmartwychwstanie);

- ostatnie koncepcja oparta jest na Genezis, a opisał ją św. Jan: w człowieku, o jego duszę walkę prowadzą dwie siły: dobro ~ Bóg i zło ~ demony; aby zwyciężył o dobro, człowiek musi zapomnieæ o wszystkim co złe; św. Jan zauważa także w człowieku nieokreśloną tęsknotę za światłem i winem, a więc za Bogiem, tak więc jedynym sposobem na życie jest wybór wiary głoszonej przez Chrystusa;
- czyli wszystkie te koncepcje mają za zadanie uporządkowanie stosunku Bóg - człowiek - świat



Ogólne informacje o Biblii. Narodziny świata i człowieka na podstawie "Księgi rodzaju".
Biblia - księgi (gr.) - uważana jest przez chrześcijaństwo a także judaizm w części dotyczącej Starego Testamentu za księgi święte. Pismo Święte składa się z 45 ksiąg Starego Testamentu i 27 ksiąg Nowego Testamentu. Stary Testament powstał między XIII a I w.p.n.e. , Nowy zaś w drugiej połowie I w.n.e. Biblia była pisana w kilku językach: hebrajskim, aramejskim i greckim.
Stary Testament dla judaizmu, a całe Pismo Święte dla chrześcijan jest zbiorem zasad wiary i kodeksem moralnym. Dla całego świata jest zaś wspaniałym dziełem literackim oraz kopalnią wiedzy o dawnych czasach i ludziach.
Biblia stała się bardziej dostępna po przetłumaczeniu jej przez św. Hieronima w IV w.n.e. Przekład ten nosi nazwę Vulgaty. W późnym średniowieczu pojawiły się przekłady Biblii na języki narodowe. Do najstarszych polskich przekładów Biblii należą: Psałterz Floriański z XIV w., Psałterz Puławski z XV w., Biblia królowej Zofii z XV w., Biblia Leopolity z XVI w., "Psałterz Dawidów" J. Kochanowskiego z 1579 r., tłumaczenie Jakuba Wujka z 1593 r. Współczesne tłumaczenia to Biblia Tysiąclecia z 1965 r. oraz tłumaczenie psalmów przez Czesława Miłosza z 1979 r.

Porównanie wersji mitologicznej i biblijnej narodzin świata i człowieka.
Według mitologii, w której opisane są wierzenia starożytnych Greków, narodziny świata wyglądały następująco.
Z wielkiego Chaosu wyłoniły się dwa bóstwa: Uranos - Niebo i Gaja - Ziemia. Z ich związku narodzili się tytani, cyklopi i sturęcy hekatonchejrowie. Niezadowolony ze szkaradnego i okrutnego potomstwa ojciec strącił je w czeluście Tartaru. Gaja zgorszona poczynaniami męża uknuła przeciwko niemu spisek z najmłodszym z tytanów, Kronosem, który wkrótce po zrzuceniu ojca z tronu stał się władcą świata. Ale i na niego spadł cios przeznaczenia. Jedyny z jego ocalałych synów, Zeus, upomniał się o tron niebieski. Rozpętała się straszliwa wojna, w której zmagały się dwie siły nieśmiertelne. Z jednej strony Zeus wraz z uwolnionymi z wnętrzności ojca braćmi, zaś z drugiej Kronos ze swoimi sprzymierzeńcami. W wyniku walk, w czasie których ziemia drżała pod nogami tytanów, a niebo było zasnute nieprzeniknionymi chmurami, zwycięski, gromowładny Zeus zasiadł na tronie niebieskim.
Jednak ludzie istnieli już dużo wcześniej niż władzę nad światem objął Zeus. O powstaniu rodu ludzkiego zachowało się wiele odmiennych podań. Jedne mówiły o tym, że człowiek wyszedł wprost z ziemi wraz z innymi stworzeniami, inne, że lasy i góry wydały ludzi na podobieństwo drzew i skał, a jeszcze inne, uznawane w szczególności przez rody królewskie i szlachtę, że ludzie pochodzą od bogów. Jednak najczęściej przyjmowano baśń o czterech wiekach ludzkości: złotym - za panowania Kronosa, srebrnym - po jego upadku, brązowym - okresie dominacji herosów oraz żelaznym, który trwa do dziś. Według jeszcze innych podań człowiek był stworzony przez Prometeusza, który ulepił go z gliny i nauczył wielu sztuk oraz rzemiosł. Ludzkość była do tego stopnia zafascynowana i żądna życia i poznania świata, że nawet potop nie był w stanie jej zgładzić.
Natomiast według Biblii świat i człowiek są stworzone przez jednego Boga, który kolejno przez sześć dni tworzy Ziemię, Niebo oraz Dzień i Noc, następnie Morze, z którego wyszły pierwsze istoty żyjące. Na jego rozkaz ziemia rodziła drzewa, zioła i krzewy dające owoce. Na koniec Bóg stworzył człowieka, któremu podporządkował wszystko, co chodzi po ziemi, fruwa w powietrzu i ukrywa się w głębinach morskich.
Porównując obydwie wersje powstania świata i człowieka, można wskazać elementy wspólne:
* niewiedza ludzi o ewolucji przyrody i podstawach astronomii powoduje, że zaczynają oni wierzyć w bogów, którzy dali początek światu,
* podobna jest także kolejność narodzin świata.
Jedyna różnica dotyczy samej natury bytu, filozofii oraz tego, że w Biblii wszystko jest tworzone przez jednego tylko Boga.