Podkarpacie
Podkarpacie
1.Położenie;
Region położony jest w południowo-wschodniej części kraju, graniczy od wschodu z Ukrainą, od południa ze Słowacją oraz z województwami: od północnego wschodu z lubelskim, od północnego zachodu z świętokrzyskim i od zachodu z małopolskim. Stolicą i najważniejszym miastem województwa podkarpackiego jest Rzeszów.
2.Krainy geograficzne
W tej części kraju leży wschodnia część pogórza Karpackiego, także Beskidu Niski, oraz część Beskidu wschodniego. Podkarpacie leży gł. w obszarze wyżyn młodych gór fałdowych.
3. Klimat
Umiarkowany ciepły. Okres wegetacyjny trfa 220 dni w roku . Najwyższe opady na Podkarpaciu ok. 1700mm zanotowano w Bieszczadach, średnia opadów w całym Podkarpaciu wynosi ok. 700-800mm. Podkarpacie należy do najcieplejszych regionów w Polsce. Lato jest tutaj ciepłe, ze średnią temperaturą lipca sięgającą 19C. Zimy nie trwają długo, a temperatury w styczniu wahają się od -3C do -5C.
4.Sieć hydrograficzna
Podkarpacie nie posiada żadnych jezior naturalnych.
Jeziora sztuczne;;
Jezioro Myczkowieckie – San (1960)
Jezioro Solińskie – San (1968)
Jeziorka Duszatyńskie
Zalew sztuczny;
Zalew Soliński 472,0 hm3 Podkarpacie
Rzeki;
Wisłok , San , Lubaczów , Wisłoka , Ropa , Jesionka , Biar , Wetlinka , wołowaty , Soczewka ,
5. Potencjalna roślinność
Na Podkarpaciu występują głównie lasy liściaste i mieszane. Występują także lasy bukowo-jodłowe Jest także Park narodowy mazurski. Na terenach górzystych Podkarpacia można wyodrębnić kilka pas roślinnych, piętro pogórza, piętro lasów liściastych, oraz piętro połonin.
6. Gleby
Na tym terenie występują taki gleby;
-brunatne
-opadowe-glejowe
-czarnoziemy
-mady rzeczne
-gleby górskie
-gleby płowe
7.Surowce mineralne
Surowce energetyczne; ropa naftowa i gaz ziemny
Surowce chemiczne;; siarka
Surowce skalne;; piaskowce
8. Ludność Podział Administracyjny
Województwo podkarpackie jest jednostką podziału administracyjnego Polski, jednym z 16 województw utworzonych w 1999 roku. Powstało z województw przemyskiego, rzeszowskiego, krośnieńskiego oraz części tarnobrzeskiego i tarnowskiego. Siedziba województwa – Rzeszów, Ludność - ponad 2,1 mln.
Powierzchnia - 17,9 tys. km2. Obszar województwa zamieszkuje 5,5% ludności kraju w 45 miastach, 2 164 miejscowościach wiejskich tworzących 1 530 sołectw, 159 gmin i 25 powiatów Podkarpacia. Najważniejsze miasta to:
• Rzeszów (164 tys.),
• Przemyśl (68 tys.),
• Stalowa Wola (68 tys.),
• Mielec (62 tys.),
• Tarnobrzeg (51 tys.),
• Dębica (49 tys.),
• Krosno (48 tys.),
• Jarosław (42 tys.),
• Sanok (41 tys.),
• Jasło (40 tys.),
• Ropczyce (18 tys.),
• Łańcut (18 tys.),
• Przeworsk (16 tys.),
• Leżajsk (16 tys.),
• Nisko (15 tys.),
• Lubaczów (14 tys.),
• Nowa Dęba (12 tys.),
• Kolbuszowa (10 tys.),
• Ustrzyki Dolne (10 tys.),
• Strzyżów (10 tys.),
Największe powiaty to: rzeszowski--ziemski (168 tys.), mielecki (136 tys.), dębicki (134 tys.), jasielski (125 tys.), jarosławski (124 tys.) i stalowowolski (116 tys.)
9.Rolnictwo
Słabo rozwinięte rolnictwo. W górach znajdują się niewielkie hodowle owiec. Główną uprawą rolną jest pszenica.
10. Przemysł
Przemysł elektro-maszynowy;
-maszynowy; Łańcut
-sprzęt AGD; Rzeszów
-samochodowy; Sanok
-lotniczy; Rzeszów
Przemysł chemiczny;
-rafineryjny; Jasło, jedlice,
-farbowy i lakierowy; Dębica
-farmaceutyczny; Rzeszów
-gumowy; Dębica
Przemysł spożywczy;
-mięsny; Dębica
-owoce, warzywa; Rzeszów
11.Transport.
Region dysponuje międzynarodowym portem lotniczym (Rzeszów - Jasionka),
Droga ekspresowa S19 – planowana droga szybkiego ruchu we wschodniej części kraju pomiędzy przejściem granicznym z Białorusią w Kuźnicy Białostockiej a przejściem granicznym ze Słowacją w Barwinku. Łączna długość ok. 570 km.
12.Turystyka
Województwo Podkarpackie jest terenem o łagodnych wzniesieniach - Beskidy Wschodnie ( Bieszczady i Beskid Niski ) oraz Pogórze Beskidzkie. Na północy Roztocze, a na wschodzie Pogórze Przemyskie. Bogactwem turystycznym województwa są góry, a wśród nich najbardziej znane, wspomniane wcześniej Bieszczady, na terenie, którym znajduje się Bieszczadzki Park Narodowy. Jedną z głównych atrakcji wypoczynkowych jest Jezioro Solińskie otoczone wieloma ośrodkami wypoczynkowymi. W Beskidzie Niskim od Komańczy po Magurski Park Narodowy można wędrować po dzikiej okolicy - bez schronisk, hoteli, sklepów i ludzkich osad.
Różnorodność krajobrazowa oraz kulturowa sprawia, że podkarpackie jest jednym z najciekawszych regionów kraju.
Można tu organizować spływy kajakowe na wodach Wisły, Sanu i Wisłoku. Na turystów czekają znane uzdrowiska takie jak Iwonicz Zdrój, Rymanów czy Horynicz Zdrój.
Na terenie województwa utworzono szereg szlaków turystycznych dla celów wypraw pieszych, w tym najciekawsze: szlak architektury drewnianej, szlak ikon (cerkwie z terenu bojkowsko-łemkowskiego pogranicza kulturowego) oraz szlak forteczny (na trasie obiekty militarne Przemyśla).
Uwagę zwraca Zalew Soliński zwany "morzem Bieszczad" z największą w kraju (82m wysokości) zaporą wodną. Spośród pięknych, porośniętych lasami gór wyłania się malownicze jezioro, na którym możliwy jest aktywny wypoczynek na jachtach i żaglówkach. Tereny wokół zalewu obfitują w ośrodki wypoczynkowe oraz gospodarstwa agroturystyczne.
W Sanoku znajduje się jeden z największych w Europie skansen przedstawiający życie i kulturę rdzennych mieszkańców tych ziem. Będąc w Cisnej możesz przejechać się słynną, historyczną bieszczadzką kolejką wąskotorową, której historia sięga XIXw.
Bieszczady słyną ze stadnin koni (np. największa w kraju stadnina koni huculskich w Gładyszowie) i innych miejsc umożliwiających jazdę konną. Szereg gospodarstw agroturystycznych para się nauczaniem jazdy konnej i jest to jeden z ich głównych atutów.
Na wczasowiczów czekają liczne wyciągi narciarskie w okolicy Ustrzyk Dolnych, Górnych, Cisnej, Kalnicy, na stokach Huzeli, Stefkowej, na Małym Królu.
W Trzcinicy usytuowany jest jako część Muzeum Podkarpackiego w Krośnie skansen archeologiczny - drugi Biskupin przedstawiający silnie ufortyfikowane osady z początków epoki brązu.
W Bezmiechowej można zaliczyć start na szybowcu przy użyciu gumowej wyrzutni.
W Stępinie znajduje się unikatowy na skalę europejską, wybudowany przez Niemców w czasie II wojny światowej, zespół schronów kolejowych. 27 Lipca 1941 roku odbyło się w podległym Wermachtowi "Obiekcie Południowym Fhrera" spotkanie Hitlera z Mussolinim. Do dziś wiele pomieszczeń, zalanych wodą, jest niezbadanych.
Do zabytkowych miast Podkarpacia zalicza się: Przemyśl - jedno z najpiękniejszych miast w Polsce, Biecz ze średniowiecznym układem urbanistycznym i legendarną szkołą katów, Krosno z zabytkowym zespołem architektonicznym, Jarosław, Przeworsk. Również wartym odwiedzenia jest Łańcut gdzie można zobaczyć Muzeum Powozów oraz zespół pałacowo-parkowy. Pięknym miejscem jest pałac w Krasiczynie, a także ruiny zamku w Odrzykoniu.
Do Leżajska - do grobu czczonego na całym świecie cadyka Elimelecha - co roku przybywają Żydzi z całego świata. Inne ciekawe zabytki kultury Żydowskiej znajdują się m.in. w Lesku (synagoga i cmentarz żydowski).
Atrakcjami Podkarpacia są także Muzeum Gorzelnictwa w Łańcucie, Muzeum Lamp Naftowych w Krośnie, Muzeum Kopalnictwa Naftowego w Bóbrce, Muzeum Archidiecezjalne i Okręgowe w Przemyślu i Muzeum Budownictwa Ludowego w Kolbuszowej.
Na terenie województwa jest wiele zabytkowych obiektów sakralnych, np. największy i najstarszy drewniany kościół gotycki w Haczowie, cerkwie grekokatolickie (pozostałości po ruskich góralach zwanych Łemkami) w Komańczy, Krępnej, Świątkowej Małej i Wielkiej oraz w Kotaniu i Powrożniku. Ważnym elementem wyposażenia cerkwi są ikony, ich największy zbiór znajduje się w Sanoku.