Mapa, skala, rodzaje odwzorowań, metody odwzorowań
1. Mapa jest to obraz powierzchni Ziemii lub innego ciała niebieskiego przedstawiony na płaszczyźnie według zasad przyjętego odwzorowania, za pomocą znaków umownych w zmniejszeniu czyli skali
2. Elementy mapy :
- obraz kartograficzny ( inf. o obiektach i zjawiskach)
- składniki geograficzne ( skala, rodzaj odwzorowania)
- elementy pomocnicze ( legenda)
-opis pozaramkowy
3. Skala – stosunek odległości na mapie do odległości w rzeczywistości
4. Klasyfikacja map :
-treść ogólnograficzna – przedstawia ukształtowanie , sieć wodną i komunikacyjną miasta ( fizyczne, polityczna )
tematyczna – wybrane cechy środowiska ( klimatyczne, ludnościowe)
-skala topograficzna szczegółowe
przeglądowe większe obszary
-przeznaczenie
5. Siatka geograficzna – układ południków południków równoleżników na globusie, jest wolna od zniekształceń
6. Siatka kartograficzna – mapa, układ równoleżników i południków przedstawiony na mapie
7. Odwzorowanie – sposób przeniesienia siatki geograficznej na płaszczyznę w jej wyniku otrzymujemy mapę
a) azymutalne – powstaje w wyniku rzytowania siatki geograficznej na płaszczyzne styczną do bieguna. W wyniku tego odwzorowania otrzymujemy siatkę której południki są liniami prostymi wychodzącymi z punktu styczności a równoleżniki okręgami współśrodkowymi
b) walcowe normalne – powstaje w wyniku rzutowania siatki geografi. Na powierzchnie boczną walca stycznego do globusa wzdłuż równika. Otrzymujemy siatkę w której południki i równoleżniki SA liniami prostymi przecinającymi się pod kątem 90 stopnii
c) stożkowe – powstaje przez rzutowanie siatki geograficznej na powierzchnie boczną stożka stycznego do globusa wzdłuż równoleżnika. Otrzymujemy równoleżniki są liniami prostymi a południki łukami okręgów współśrodkowych
8. Odwzorowanie umowne – modyfikacja odwzorowań powstała na podstawie matematycznych wyliczeń elementów konstrukcji np. odwzorowanie Molweidego
9. Metody przedstawiania cech jakościowych
1) metoda sygnaturowa – polega na pokryciu mapy znakami
a) punktowe -figury geometryczne ( surowce)
- obrazkowe – wyglądem nawiązują do występujących zjawisk
- literowe - symbole chemiczne
b) liniowe rzęki granice , linie kolejowe, nie są w skali mapy!
2) Metoda zasięgów – zasięg występowania danego zjawiska np. obszary upraw
3) metody ilościowe
a) metoda izoliniowa – przesdatwia się zjawiska z zakresu geografii fizycznej ( mapy klimatyczne)
izolinie - linie na mapie łączące punkty o takich samych wartościach ( izobar, izohiety, poziomice)
b) kropkowa - polega na pokryciu mapy kropkami ( znakami punktowymi) rozmieszcza się je w miejscu występowania, kazda kropka oznacza określoną liczbę jednostek jednostek zagęszczenie ilustruje natężenie danego zjawiska ( ludnościowe )
c) kartodiagramu - polega na przedstawieniu danego zjawiska na diagramach kołowych i wykresach
wykresach) kartogramu - przedstawienie za pomocą barwnego wykresu lub szafru ( deseń) zjawiska na danym terenie . obowiązuje dwie zasady : logiczności, zraz ze wzrostem natężenia wzrasta intensywność szafru oraz jednorodności, jednorodne środki graficzne
10. Poziomice – linie łączące punkty o takiej samej wysokości bezwzględnej
11. Profil terenu – przedstawia ukształtowanie terenu wzdłuż linii prostej lub łamanej
12. Przewyższenie terenu – stosunek skali pionowej do poziomej