Mszaki - rośliny ziemno-wodne

Mszakami nazywamy rośliny lądowe u których pokoleniem dominującym jest gametofit. Mszaki mają podstawowe cechy roślin lądowych- skórkę pokrytą kutykulą, sporofit wytwarzający mejospory zabezpieczone przed wyschnięciem dzięki sporopoleninie i wielokomórkowe gametangia. Wielkość gametofitów jest ograniczona nie tylko z powodu braku ligniny w ścianach, ale także z powodu sposobu rozmnażania. Gametofity rozmnażają się płciowo. W rodni powstaje komórka jajowa, a plemniki w plemni. Gametofity mszaków mają formę sprzyjającą zatrzymywaniu wody potrzebnej do rozmnażania. Są płaskie, blaszkowate albo tworzą zwarte darnie wchłaniające wodę jak gąbka. Zwykle występują w miejscach wilgotnych. Po zapłodnieniu z zygoty wyrasta sporofit. Rozwija się on początkowo wewnątrz rodni a następnie rozrywa ją i wyrasta ponad gametofit. Dolna zgrubiała część sporofitu zwana stopą wrasta w gametofit. Sporofit przez całe życie jest zależny od gametofitu. Pobiera od niego wodę z solami mineralnymi. Na szczycie sporofitu wyrasta zarodnia wewnątrz której znajdują się zarodniki.
MCHY tworzą gęste darnie złożone z wielu drobnych roślin. Takie występowanie ułatwia im życie na lądzie ponieważ ułatwia zatrzymywanie wody. Pojedyncza roślina zwana gametoforem ma postać ulistnionej łodyżki, przytwierdzonej do podłoża za pomocą chwytników. Cykl życiowy wszystkich mchów jest podobny. Najpierw jest splątek, z niego wyrasta gametofory, na nich tworzą się rodnie i plemnie. Po zapłodnieniu wyrasta bezlistna łodyżka zwana setą na szczycie której tworzy się zarodnia. Zarodnia zakryta jest wieczkiem i osłonięta czepeczkiem. Wśród mchów wyróżniamy dwie podklasy: mchy właściwe i torfowce. Mchy właściwe maja jedno- lub wielowarstwowe listki, zarodnia wyniesiona na wysokiej secie, w zarodni występuje ozębnia, występują komórki przewodzące: wodonośne (hydroidy) i transportujące asymilaty (leptoidy).
Torfowce nie maja chwytników, gametangia wytwarzane na bocznych łodyżkach gametoforu, sprofity pozbawione sety, brak ozębni,
Gametangia WĄTROBOWCÓW mają postać blaszki lub ulistnionej łodyżki. Nie tworzą darni. Wątrobowce o blaszkowatej budowie mają najbardziej złożone gametofity spośród wszystkich roślin. Są okryte skórką, w której występują specyficzne beczułkowate aparaty szparkowe. Pod skórą znajdują się rozległe komory powietrzne, z których dna wyrastają pionowe sznury komórek asymilacyjnych Pod warstwą miękiszu asymilacyjnego znajdują się tkanka miękiszowa złożona z wielu komórek zawierających niewiele chloroplastów. Komórki te gromadzą substancje zapasowe. Z dolnej części okrywającej wyrastają chwytniki. Rodnie i plemnie wyniesione są ponad gametofit. Sporofity są małe. Zarodnia pęka na cztery części. W zarodniach występują włókienka pomagające wypychać zarodniki. Glewiki mają drobny, płatowaty gametofit. Z zewnatrz są podobne do wątrobowców. Ich sporofit nie zamiera po otworzeniu zarodni. Zarodnia pęka na dwie części.