17 września 1939 Armia Czerwona wkroczyła na tereny polskie. Wówczas rozpoczęły się liczne represje wobec polskiej inteligencji, działaczy społecznych, urzędników oraz oficerów. Wielu z oficerów zostało zamordowanych w Katyniu. Formą represji były też przysumowe przesiedlenia ludności ze wschodnich rejonów ziem polskich.
Historia / Liceum Sytuacja Polaków pod okupacją radziecką i niemiecką drukujsatysfakcja56 % 188 głosówTreśćObrazyWideoKomentarze Podział ziem polskich. 28 IX 1939 r. Niemcy dokonały korekty paktu Ribbentrop- Mołotow. Granica miała przebiegać teraz wzdłuż linii rzek Pisa- Narew- Bug- San. Po stronie niemieckiej znajdowało się 48,5% terytorium Polski z 20,4 mln ludności. Po stronie radzieckiej 50% terytorium z 14,5 mln ludności (6 mln Polaków, reszta to Ukraińcy, Białorusini i in.) Okupacja radziecka. ZSRR na zagarniętych terenach (tzw. Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi) przeprowadził pseudowybory a nowo wybrane, komunistyczne zgromadzenia zwróciły się do władz radzieckich z prośbą o przyłączenie do ZSRR, co też uczyniono oficjalnie na początku listopada. Wszystkim nadano oficjalnie obywatelstwo radzieckie, co m.in. pociągnęło za sobą obowiązek służby w Armii Czerwonej. Tuż po wkroczeniu Armii Czerwonej zaczęły się aresztowania elit- często wg wcześniej przygotowanych list przez miejscowych komunistów. Aresztowania objęły członków polskich partii politycznych, byłych żołnierzy, urzędników państwowych, członków towarzystw kulturalnych, gimnastycznych, śpiewaczych, kół i organizacji parafialnych a także ziemian, kupców i przemysłowców (słowem osób zatrudniających siłę najemną jako wyzyskiwaczy?). Większość z nich trafiła do lagrów, ale niewiele lepsza była sytuacja tzw. ?specprzesiedleńców? i wolnych zesłańców- nie byli zmuszani do pracy, lecz pozbawieni środków do życia, głównie były to rodziny aresztowanych. Przeprowadzono 4 fale deportacji obejmujące 1,5 mln ludzi, głównie Polaków, z czego zmarło ok. 50 %. Polacy znaleźli się w ok. 130 łagrach, gdzie pracowali w fatalnych warunkach (brak żywności, opieki medycznej, praca przy -40 st. C, np. na Syberii, płw. Czukotka?). Wzięci do niewoli jeńcy trafili w ręce NKWD a następnie do obozów pracy. Oprócz tego były trzy obozy specjalne: Ostaszków, Kozielsk, Starobielsk, w których było ok. 15 tys. głównie oficerów, z których większość została zamordowana, np. z Kozielska w lasku koło Katynia. Jednocześnie podjęto decyzję o nacjonalizacji banków i fabryk, konfiskacie majątków ziemskich, wymianie pieniędzy, blokadzie kont bankowych oraz świadczeń emerytalnych i rentowych. Masowe rabunki, rekwizycje, także własności prywatnej, pogłębiły nędzę Polaków. Zamykano polskie szkoły, biblioteki, teatry, kina, kościoły (często zamieniane na magazyny), niszczono pomniki i symbole narodowe. Kiedy w 1944 roku otwarto część instytucji kulturalnych, były już pod pełną kontrolą radziecką i przesiąknięte indoktrynacją sowiecką. NKWD przenikało do różnych środowisk, nasilając terror i inwigilację społeczeństwa, szczególnie zaś szukając rodzącej się konspiracji, co czyniono w ścisłej współpracy z hitlerowskim Gestapo. Okupacja niemiecka.
