Komunizm. Rola Jana Pawła II, Ronalda Reagana i Lecha Wałęsy w obaleniu komunizmu.

Geneza powstania komunizmu
Ta ideologia w odróżnieniu od faszyzmu powstała na gruncie dużego rozczarowania proletariatu z panującego porządku społecznego. Geneza powstania komunizmu wywodzi się z XIX - wiecznej rewolucji przemysłowej, która zmieniła całkowicie strukturę ludnościową w krajach Europy. W wyniku tych przemian powstały dwie nowe grupy społeczne:
- robotnicy (inaczej proletariat)
- kapitaliści (burżuazja). Wraz z tymi przemianami pogłębiły się różnice ekonomiczne miedzy różnymi klasami ludności. Wielki przemysł spowodował masową migracje ludności wiejskiej do miast, co spowodowało wytworzenie się wielu metropolii. Zazwyczaj robotnicy byli słabo opłacani i źle traktowani przez co zwiększał się w szybkim tempie niedostatek ich rodzin. Warunki bytowania proletariatu sprawiały, ze stawał się on podatny na nowe ideologie, które zmieniłyby ich rozpaczliwa sytuacje. W takiej zatem atmosferze rozpoczął się rozwój idei komunizmu jako nowego modelu stosunków społecznych.
Karol Marks i Fryderyk Engels
W połowie XIX wieku Karol Marks i Fryderyk Engels sformułowali teorie filozoficzną i ekonomiczna komunizmu. Zostali oni uznani przez historie za głównych myślicieli tej ideologii. Obaj myśliciele zakładali nieuchronność obalenia kapitalizmu w wyniku rewolucji proletariackiej, która ustanowiłaby rządy (dyktaturę) klasy robotniczej. Pierwszym etapem budowy społeczeństwa bezklasowego miał być w myśl ich nauki - socjalizm. W czasie II Międzynarodówki teorie Marksa i Engelsa rozwinął Włodzimierz Lenin o idee rewolucji i dyktatury proletariatu.
Komunizm jako system władzy
Włodzimierz Lenin

Komunizm jako system władzy zaistniał po rewolucji październikowej w Rosji w 1917 roku. Przywódca tego zrywu został Włodzimierz Lenin, który mimo wielu przeciwności zdobył na czele swoich bolszewików pełnie władzy w tym kraju. Jest to tym dziwniejsze, ze jego partia była najmniejsza wśród liczących się ugrupowań w walce o władze. Zanim do tego doszło bolszewicy musieli pokonać opór prawicowych eserowców, lewicowych mienszewików, zbuntowanych generałów carskich i interwencje obcych państw (Wielkiej Brytanii, Francji, Japonii, USA, Polski i innych). W walce o utrzymanie władzy bolszewicy powołali w grudniu 1917 roku Czeka (Ogólnorosyjska Nadzwyczajna Komisja do Walki z Kontrrewolucja i Sabotażem), która zaczęła stosować masowy terror wobec prawdziwych i urojonych przeciwników rewolucji. Na czele tej jednej z najważniejszych instytucji bolszewickich stal Feliks Dzierżyński, który był wielkim organizatorem rewolucyjnego terroru. Ważnym epizodem rewolucji rosyjskiej stała się wojna polsko - rosyjska (w 1920 roku), w której młode państwo polskie zdołało uratować siebie i Europę przed “czerwonym terrorem”.

Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Ostatecznie komuniści zdołali opanować obszary Rosji carskiej i w 1922 roku proklamowali powstanie pierwszego komunistycznego państwa na świecie pod nazwa - Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Bolszewicy przejmując władze zaczęli wcielać w życie swój program społeczny i gospodarczy. Znacjonalizowali banki, zakłady przemysłowe, duże majątki ziemskie itd., w czasie wojny domowej Lenin ustanowił specjalnym dekretem nowy model gospodarczy zwany “komunizmem wojennym”. Polegał on na bezwzględnym podporządkowaniu wszystkich dziedzin gospodarki wojnie prowadzonej przez bolszewików. Zatem produkcja przemysłowa nastawiona została na cele wojskowe, a żywność była rekwirowano chłopom. Taka polityka gospodarcza spowodowała w Rosji niebywałe szkody, ponieważ zmalała produkcja przemysłowa i rolna co w konsekwencji wywołało głód w miastach. Po wygranej wojnie domowej komuniści władali krajem niezwykle zniszczonym, w którym zmarło na skutek działań wojennych, terroru i głodu kilka milionów ludzi. W 1921 roku na zjeździe partii komunistycznej przyjęto program nowej polityki gospodarczej mającej wydźwignąć kraj z ruiny. Otrzymała ona oficjalna nazwę - Nowa Ekonomia Polityczna (NEP), który zakładał przyzwolenie władz na drobną własność prywatna i znosiła obowiązek przymusowego dostarczania przez chłopów płodów rolnych. Dzięki tej polityce Związek Radziecki bardzo szybko zdołał podnieść się ze zniszczeń i poprawić warunki bytowania wielu mieszkańców .
W 1924 roku zmarł pierwszy przywódca ZSRR Włodzimierz Lenin, który w tajnym testamencie wyznaczył na swojego następcę Lwa Trockiego. Jednak na skutek intryg Stalina ostatnia wola wodza rewolucji nigdy nie została spełniona (Trocki został wygnany z kraju, a następnie na rozkaz Stalina zamordowany w Meksyku).

Józef Stalin

Po śmierci Lenina na najwyższych szczeblach partii rozgorzała walka o władze.
Ostatecznie w 1929 roku dzięki wielu sojuszom politycznym walkę ta wygrał Józef Stalin,
który od tego roku stał się faktycznym dyktatorem. Rozpoczynała się era stalinizmu, jednego z najbardziej zbrodniczych systemów totalitarnych. Jednym z pierwszych posunięć I sekretarza partii stało się utracenie NEP-u. Stalin przygotowywał partie i państwo do walki z bogatymi chłopami i masowego uprzemysławiania kraju. Zanim się do tego zabrał dyktator rozpoczął wielką czystkę w partii (na razie bezkrwawą) zwalniając z niej starych bolszewików i przyjmując do niej młodych ślepo mu posłusznych karierowiczy. Posiadając podporządkowaną własnej osobie partie „Gospodarz” (jeden z pseudonimów Stalina) rozpoczął przymusową kolektywizacje wsi , które okazało się jednym z najkrwawszych zbrodni w dziejach ludzkości. Kolektywizacja ta polegała na odebraniu siła ziemi chłopom i spędzeniu ich do państwowych rolnych spółdzielni produkcyjnych. Polityka ta spowodowała masowy opór pokrzywdzonych ludzi, którzy walczyli w nierównej walce w obronie własnej ziemi. Dzięki decyzji Stalina w wyniku tej akcji zginęło z terroru lub z głodu pare milionów ludzi. Kolejnym skutkiem kolektywizacji było zniszczenie niezwykle wydajnego rolnictwa, które już nigdy za czasów ZSRR nie doszło do siebie. W tym samym czasie Gospodarz nakazał rozpoczęcie wielkiego uprzemysławiania kraju. W wyniku tej akcji realizowanej w planach pięcioletnich nastąpił w Związku Radzieckim olbrzymi wzrost produkcji przemysłowej. Wybudowano wówczas gigantyczne kombinaty, zapory wodne, które zelektryfikowały ten kraj. Tak duży postęp gospodarczy był spowodowany olbrzymimi wyrzeczeniami społeczeństwa radzieckiego, i kosztami z jakimi nie liczyło się ówczesne kierownictwo komunistyczne.
Jednak głównym powodem przyrostu produkcji było stworzenie w ZSRR nie zliczonej armii niewolników, którymi stawali się więźniowie z obozów pracy.
W czasie rządów Stalina możemy zaobserwować rozrost policji politycznej (NKWD), które walczyło z “kontrrewolucją”- czyli zwalczało rzeczywistych jak i urojonych wrogów władzy sekretarza. W latach 1937-38 w Związku Radzieckim szalał nigdy wcześniej nie mający takiej skali na świecie terror. Terror zainicjowany przez Stalina miał w jego mniemaniu wiele zalet, ponieważ zastraszał kraj przed jakimkolwiek buntem i zapewniał stały dopływ nowych więźniów do gulagów gdzie była przecież wysoka śmiertelność.

Polityka zagraniczna Stalina

W polityce zagranicznej Stalin chciał zrealizować zgodnie z naukami komunizmu idee rewolucji światowej. Pod płaszczem pokojowych zamiarów Związek Radziecki intensywnie zbroił własną armie, która miała “wyzwolić” kiedy przyjdzie na to czas robotników z całej Europy.
W 1922 roku w Rapallo ZSRR podpisał układ o przyjaźni i współpracy wojskowej z Republika Weimarska. Umowa ta miała dla obu stron duże znaczenie, ponieważ Niemcy mogli bez przeszkód narzuconych przez Traktat Wersalski rozwijać swoje nowe bronie, natomiast Rosjanie mieli dostęp do nowoczesnych technologii. Dobrze rozwijające się kontakty miedzy tymi państwami zostały zerwane z chwila przejęcia władzy przez Hitlera w Niemczech. Chcąc wyprowadzić komunistyczna Rosje z izolacji Gospodarz regulował stosunki z sąsiednimi państwami. Owocem tego stało się podpisanie paktu o nieagresji z Polska w 1932 roku. Dwa lata później Związek Radziecki został przyjęty do Ligi Narodów. W 1939 roku 23 sierpnia ku zdziwieniu całego świata faszystowskie Niemcy podpisały z komunistycznym ZSRR pakt o przyjaźni, natomiast w tajnej klauzurze Stalin i Hitler dokonali podziału Polski. Wykonując zobowiązania Rosjanie 17 września 1939 roku dokonali zdradzieckiego napadu na walcząca już z III Rzesza Polskę.
W 1940 roku Stalin prowadząc agresywna politykę zaanektował bezprawnie państwa bałtyckie, część terytorium fińskiego i rumuńskiego. Jednak Armia Czerwona została upokorzona w wojnie radziecko - fińskiej prowadzonej w zimie na przełomie 1939/40 roku. Wojna ta pokazała słabość radzieckiej armii, która nie doszła do siebie po bezmyślnych czystkach stalinowskich.
Na zajętych terenach polskich Stalin rozkazał przeprowadzenie masowych wywózek ludności polskiej na Syberie. Ocenia się, ze Rosjanie zdołali wysiedlić około 1,5 miliona Polaków.
Przyjaźń radziecko - niemiecka nie trwała długo ponieważ 22 VI 1941 roku Hitler zaatakował swojego “przyjaciela” i mało nie podbił ZSRR. Mimo ogromnych strat i błędów Gospodarza Związek Radziecki wraz z zachodnimi aliantami zdołał zadać klęskę Niemcom.

W trakcie działań wojennych 30 lipca 1941 roku został podpisany układ Sikorski - Majski, tóry stal się sojuszem radziecko - polskim. Umowa ta zezwalała stronie polskiej na zorganizowanie w ZSRR armii, która miała walczyć pod dowództwem generała Andersa. Jednak na skutek pogorszenia się stosunków dwustronnych Armia Andersa wyszła ze Związku Radzieckiego do Iranu. W kwietniu 1943 Stalin po wyjściu na jaw zbrodni katyńskiej zerwał z polskim rządem stosunki dyplomatyczne. Ta przebiegła gra dyktatora umożliwiła mu stworzenie podległego rządu polskiego złożonego wyłącznie z komunistów. Stało się to w lipcu 1944 roku w Lublinie, gdzie zależna Krajowa Rada Narodowa, rozpoczęła proces podporządkowywania Polski Stalinowi. Haniebna zagrywka radzieckiego tyrana było pozostawienie walczącego powstania warszawskiego bez pomocy. Jak się okazało w walce nad kontrola w naszym kraju despota wolał pozwolić nazista zabić kwiat polskiego ruchu oporu po aby nie mieć go w przyszłości przeciw sobie.
Ostatecznie po wielu oszustwach po II wojnie światowej Związek Radziecki zdobył kontrole nie tylko nad Polska lecz również : Czechosłowacją, Węgrami, Rumunią, Bułgarią i NRD.
We wszystkich tych krajach zapanował ustrój stalinowski, który zaczął działać podobnie jak w ZSRR. Dalsza ekspansja komunizmu nastąpiła w krajach azjatyckich, jak w 1949 roku w Chinach, następnie w Korei Północnej, Wietnamie i Kambodży.

”Odwilż”
W 1953 roku 1 marca zmarł Stalin, który był obok Hitlera najokrutniejszym dyktatorem w historii ludzkości. Od tego czasu w komunistycznej Rosji i podległych mu krajach następuje stopniowa odwilż. W 1956 roku na XX zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego doszło do odczytania przez Nikite Chruszczowa - I sekretarza tajnego referatu o zbrodniach stalinowskich. Natomiast na Węgrzech nastąpił wybuch powstania antyradzieckiego. Wystąpienie to zostało krwawo stłumione przez Armie Czerwoną, która przeciw walczącym cywilom wysłała czołgi.

Równolegle do wydarzeń na Węgrzech w Polsce w czerwcu i październiku doszło do gwałtownych robotniczych wystąpień o charakterze antypartyjnym i antyrosyjskim. Na fali niezadowolenia społecznego został wyniesiony na funkcje I sekretarza PZPR Władyslaw Gomułka.
W 1964 roku od władzy w ZSRR został odsunięty Chruszczow, którego zastapił Leonid Breżniew sprawujący władze aż do śmierci (1981 roku). Za jego czasów partia komunistyczna nabiera wyraźnie charakteru nomenklaturowego polegającego na utrzymaniu władzy aparatu partyjnego.
W 1968 roku w bloku państw socjalistycznych następuje kolejny kryzys - tym razem w Czechosłowacji. Ten kolejny wstrząs udowadnia, ze ustrój komunistyczny jest niereformowalny ponieważ najmniejsza wolność powodowała groźbę upadku całego systemu władzy.
Ostatecznie kryzys ten zażegnano interwencją wojsk Układu Warszawskiego w tym kraju.
Następne potkniecie władzy komunistycznej następuje w Polsce gdzie na skutek wydarzeń grudniowych z 1970 roku władze stracił Gomułka, którego następcą został Edward Gierek.

Jan Paweł II

Pierwszym gwoździem do trumny komunizmu stało się wybranie na papieża polskiego kardynała Karola Wojtyłe. W 1979 r. Ojciec św. odbywa swoją pierwszą pielgrzymkę do Ojczyzny 2 czerwca 1979 r. Miało to duże znaczenie dla rozwoju sytuacji politycznej w kraju.
"Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi, tej ziemi".
Słowa, które wypowiedział na Placu Zwycięstwa w Warszawie stały się później mottem wiodącym dla przemian zachodzących w Polsce. Jasna Góra była jednym z etapów I papieskiej pielgrzymki. Tam 4 czerwca 1979 r., powołując się na wielowiekową tradycję, Piotr naszych czasów mówi:
"Tu zawsze byliśmy wolni". Bo Polacy pielgrzymowali na Jasną Górę podczas wojen, najazdów, zaborów - zawsze pomimo niewoli.
Jego pierwsza pielgrzymka do Polski uruchomiła lawinowo procesy wolnościowe, których nie zdołał już zatrzymać skostniały i nieefektywny system władzy komunistycznej.
Do tych przyszłych zdarzeń przyczynił się również ostry kryzys gospodarczy jaki ujawnił się w naszym kraju pod koniec lat siedemdziesiątych. Spowodowany był on ogromnym marnotrawieniem środków na rozwój gospodarki, a także nadmiernym życiem na kredyt jaki zafundowała Polsce ekipa Gierka.

Lech Wałęsa
W styczniu 1980 zorganizował w zakładach Elektromontażu Komisję Robotniczą,
w sierpniu 1980 stanął na czele strajku w Stoczni Gdańskiej był przewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (MKS), w którego imieniu podpisał porozumienia z komisją rządową, tzw. porozumienia sierpniowe .
1980-1981 podjął pracę w Stoczni Gdańskiej. Od 13 grudnia 1981 do 11 listopada 1982 był internowany w Arłamowie. Po zwolnieniu powrócił do pracy w Stoczni, kontynuując konspiracyjną działalność związkową. 1986 utworzył Tymczasową Radę NSZZ "Solidarność", od 1987 kierował Krajową Komisją Wykonawczą NSZZ "Solidarność"


”Okrągły stół”
Masowy charakter związku „Solidarność” spowodował, ze władze były skazane od samego początku na dialogu z ta jawną opozycja. Ostatnią rozpaczliwą próbą ratowania systemu stało się wprowadzenie przez generała Wojciecha Jaruzelskiego stanu wojennego w grudniu 1981 roku.
Jednak problemy gospodarcze i wzrastająca niechęć społeczeństwa do nomenklatury komunistycznej przybliżały coraz bardziej rozkład socjalizmu w naszym kraju.
Rok 1989 zapoczątkował w historii państwa polskiego przełomowe wydarzenia.
Potężne struktury komunistyczne, zdawać by się mogło nienaruszalne, runęły na naszych oczach. Rozpoczęły się zmiany ustrojowe kraju. Doszło do tego dzięki rozumnemu dialogowi władzy i opozycji, w wyniku wzajemnych ustępstw i szukania kompromisów.
Przewodniczącym strony opozycyjnej w negocjacjach Okrągłego Stołu zostaje Lech Wałęsa.
Obrady okrągłego stołu umożliwiły przeprowadzenie częściowo demokratycznych wyborów do Sejmu i wolnych wyborów do nowo powołanego Senatu.
Ich rezultatem było zwycięstwo w czerwcowych wyborach 1989 r., opozycyjnego do tego czasu, obozu solidarnościowego. Otwarto więc drogę dla zasadniczych zmian politycznych a także gospodarczych w Polsce. Zostały one ugruntowane w pełni wolnymi, a więc zgodnymi z wolą narodu, wyborami prezydenta w 1990 roku ,którym został właśnie Lech Wałęsa oraz parlamentu 1991 r. reformowanej Polski

Lech Wałęsa odegrał bardzo ważną rolę w przemianach ustrojowych kraju .
Ważne jest to, iż stanął na czele strajkujących stoczniowców. Nawet gdy został aresztowany, nie poddał się, kontynuował w konspiracji działalność związkową.
Dzięki Lechowi Wałęsie wojska radzieckie już w 1991 opuściły Polskę, stan wojenny się skończył. Powstał nowy ustrój, który na nowo zbudował Polskę wolną, demokratyczną.
Poprawiła się nasza gospodarka oraz rynek dóbr i usług. Gospodarka, która nie jest już gospodarką centralnie planowaną. Jest również laureatem międzynarodowych nagród praw człowieka oraz pokojowej nagrody Nobla.

Przemiany w Europie Środkowo-Wschodniej po roku 1989.
Doświadczenia polskie 1989 r. niewątpliwie wpłynęły na tempo przemian w Europie Środkowo-Wschodniej. Za przykładem Polski państwa tego regionu przystąpiły do burzenia znienawidzonego porządku. Na Węgrzech komunistyczna władza zezwoliła na przeprowadzenie daleko idących zmian ustrojowych. W Czechosłowacji manifestacje uliczne doprowadzają do okrągłego stołu. Masowe ucieczki obywateli z NRD i wielotysięczne demonstracje prowadzą do zburzenia muru berlińskiego - symbolu międzynarodowego porządku ustalonego po II wojnie światowej.
W Rumunii, w wyniku krwawych walk, zostaje obalony system dyktatorski.
Również targany problemami wewnętrznymi Związek Radziecki nie oparł się historii.
Po stłumieniu rewolty ,ZSRR podzielił się na szereg krajów :Rosja, Ukraina, Białoruś, Kazachstan, Litwa, Łotwa, Estonia i inne, a w Rosji prezydent Borys Jelcyn rozwiązał KPZR.
To był zmierzch komunizmu jako systemu władzy w Europie.
Chociaż w Chinach ciągle panuje ten system władzy to jednak szybki wzrost gospodarczy tego kraju nie jest zasługą stosowania się Chinczyków do ideologii Marksa i Engelsa.

Ronald Reagan
ur.1911, polityk republikański, aktor filmowy.
Studiował w Dixon nauki społeczne, ekonomię i teatrologię.
Po zakończeniu kariery aktorskiej rozpoczął działalność polityczną i w 1962 wstąpił do Partii Republikańskiej. W latach 1966-1974 był przez dwie kadencje gubernatorem stanu Kalifornia. W prezydenckiej kampanii wyborczej w 1980 prezentował konserwatywne poglądy, w kwestiach polityki zagranicznej występował przeciwko dotychczasowemu stanowisku USA wobec ZSRR.
Polityka zagraniczna Ronalda Reagana
20 I 1981 został zaprzysiężony jako 40. prezydent USA.
W dwa miesiące później postrzelony w zamachu na jego życie w Waszyngtonie.
W polityce wewnętrznej lata prezydentury Reagana przebiegały pod znakiem tzw. reaganomiki, polegającej na podniesieniu stóp procentowych, zmniejszeniu wydatków socjalnych, redukcji podatków. W efekcie doszło do spadku inflacji i do ożywienia gospodarczego, rosła wartość dolara wobec innych walut, ale rósł też deficyt handlowy USA. Zapewniło to jednak siedmioletni okres koniunktury gospodarczej i wyraźny spadek bezrobocia.W polityce zagranicznej Reagan zajął zdecydowanie antyradzieckie stanowisko,przeciwstawiając się ekspansji wpływów komunistycznych w świecie. Po ogłoszeniu stanu wojennego w PRL w 1981 wprowadził ostre sankcje ekonomiczne przeciwko niej, wypowiedział ZSRR wojnę ekonomiczną, zatwierdził nowy program zbrojeń ,tzw. wojny gwiezdne, wzmocnił potencjał nuklearny .
Nakazał dokonanie inwazji na Grenadę w październiku 1983, wspierał oficjalnie powstańców afgańskich walczących z najazdem radzieckim,. W 1984 Reagan został ponownie wybrany na prezydenta USA. W 1987 podpisał w Waszyngtonie z M.S. Gorbaczowem układ o likwidacji rakiet krótkiego i średniego zasięgu.