“Scharakteryzuj system ochrony praw człowieka ONZ oraz, odwołując się do przykładów dwóch państw, kwestie łamania praw i wolności człowieka w XXI wieku.”

“Scharakteryzuj system ochrony praw człowieka ONZ oraz, odwołując się do przykładów dwóch państw, kwestie łamania praw i wolności człowieka w XXI wieku.”


W swojej pracy postaram się scharakteryzować Organizację Narodów Zjednoczonych, opisać dlaczego ta organizacja powstała oraz w jaki sposób przyczyniła się ona do zmiany przestrzegania praw człowieka na świecie, a także przedstawię przykład dwóch państw, w których po dziś dzień łamie się prawa człowieka.

Powstanie ONZ, czyli Organizacji Narodów Zjednoczonych sięga 24 października 1945 roku, a więc okresu po zakończeniu II Wojny Światowej. Pomysłodawcą jej utworzenia był prezydent Stanów Zjednoczonych - Franklin Delano Roosevelt. Była to druga tak duża organizacja międzynarodowa po Lidze Narodów, która nie zdołała jednak utrzymać pokoju na świecie. Jeszcze przed rozpoczęciem funkcjonowania ONZ - 26 czerwca 1945 roku na konferencji w San Francisco podpisana została Karta Narodów Zjednoczonych, której zadaniem między innymi było przywrócenie wiary ludzi w prawa człowieka i ich respektowanie. Podpisana została przez 51 państw, w tym przez Polskę 16 października 1945 r. w Waszyngtonie, podpis złożył Wincenty Rzymkowski. Kilka dni później Polska została 51 członkiem założycielem ONZ.

Jednym z najważniejszych zadań ONZ jest promowanie i zachęcanie do poszanowania praw i wolności człowieka, niezależnie od jego rasy, płci, języka i religii oraz podejmowanie samodzielnych lub wspólnych przez członków ONZ działań na rzecz ochrony tych praw. W 1948 roku zgromadzenie ogólne przyjęło Powszechną Deklarację Praw Człowieka sporządzoną przez komitet kierowany przez wdowę po prezydencie Eleanor Roosevelt. Dokument przedstawiał podstawowe prawa cywilne, polityczne i ekonomiczne wspólne dla wszystkich ludzi, choć jego skuteczność w osiąganiu tych celi jest kwestionowana od czasu jego stworzenia. Deklaracja ta służy bardziej jako “wspólny najwyższy cel wszystkich ludzi i narodów” niż prawnie wiążący dokument, choć stał się później fundamentem dwóch wiążących traktatów: Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych z 1966 roku. W praktyce jednak ONZ nie jest w stanie podejmować żadnych większych działań na rzecz przeciwdziałania łamaniu praw człowieka bez rezolucji Rady Bezpieczeństwa. Mimo to prowadzi istotne prace w dochodzeniu i zgłaszaniu tego typu nadużyć.

W 1979 roku Zgromadzenie Ogólne uchwaliło konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, a następnie konwencję o prawach dziecka w 1989 r. Wraz z końcem zimnej wojny nacisk na prawa człowieka nabrał nowego tempa. W 1993 roku została utworzona Komisja Narodów Zjednoczonych do spraw Praw Człowieka. W 2006 roku została zastąpiona przez bardziej efektywną Radę Praw Człowieka złożoną z 47 państw. Jeszcze w tym samym roku Zgromadzenie Ogólne uchwaliło Deklarację Praw Ludów Tubylczych, a w 2011 roku uchwaliło pierwszą rezolucję o prawach dla ludzi należących do społeczności LGBT.

Jednym z krajów w których współcześnie łamane są prawa człowieka są Chiny. Pomimo teoretycznej wolności słowa gwarantowanej przez konstytucję władza regularnie aresztuje swoich krytyków. Większość mediów w kraju należy do rządu, a pozostała reszta jest przez niego skrupulatnie kontrolowana i cenzurowana. Chiński rząd wymusił cenzurę nawet na zagranicznych właścicielach przeglądarek internetowych takich jak Google, Yahoo! Czy Bing, aby uniemożliwiały one wyszukiwanie informacji o niektórych religiach, kontrowersyjnych wydarzeniach takich jak Protesty na placu Tian'anmen, czy słów typu „demokracja”. Human Rights Watch szczególnie skrytykowało przeglądarkę Yahoo! za wydanie rządowi informacji o użytkownikach swojej przeglądarki łamiąc tym samym ich prywatność.

Kolejnym państwem, w którym nieprzestrzegane są prawa człowieka jest Korea Północna. Władze tego kraju większość pieniędzy wydają na luksusowy styl życia swojego przywódcy Kim Jong-un'a oraz wojsko. W 2005 roku World Food Program oszacował, że Korea Północna wymagała natychmiastowej pomocy żywnościowej o wartości 200 milionów dolarów amerykańskich. Gdyby nie kosmiczne jak na stan gospodarki tego kraju wydatki na wojsko ludzie nie musieliby tak głodować. Potwierdzają to dane CIA z The World Factbook, które ujawniają, że północnokoreański rząd w 2002 roku przeznaczył na wojsko 5,2 miliarda USD. Korea Północna jest też oskarżana między innymi przez Refugees International, Amnesty International oraz organizację Lekarze bez Granic o dyskryminację „wrogich” rządowi klas w dystrybucji żywności oraz innych podstawowych dóbr.
Podsumowując powstanie ONZ na pewno było przełomowym krokiem w historii świata w kierunku poszanowania praw i wolności człowieka. Aktualnie do tej organizacji należą 193 państwa, czyli zdecydowana większość świata. Mimo to w wielu krajach wciąż łamane są nawet te podstawowe, umożliwiające przeżycie prawa człowieka. Między innymi wynika to z faktu, że działania ONZ są głównie teoretyczne. Organizacja ta nie posiada zbyt wielu środków umożliwiających realne działania na rzecz ochrony tych praw. Jednakże sam fakt jej istnienia jest bardzo pozytywną rzeczą, stwarza to nadzieje na powstanie kolejnych organizacji lub usprawnienie tych już istniejących, które będą w stanie naprawdę zapewnić przestrzeganie praw i wolności człowieka na całym świecie.