Przegląd mięczaków (małże, ślimaki, głowonogi)
Małże- zb. z klinowatej nogi i worka trzewiowego z wydatnym płaszczem, który wytwarza dwuczęściową muszlę; obie części połączone są na grzbiecie zawiasem i więzadłem, a poprzeczne mięśnie- zwieracze, potrafią je zatrzasnąć; w przekroju muszli wyróżniamy trzy warstwy: wewnętrzna konchiolinowa, środkowa porcelanowa, wewnętrzna perłowa zb. z licznych blaszek wapiennych; nastąpiła redukcja głowy, więc małże odżywiają się drobną zawiesiną organiczną filtrowaną z wody za pomocą skrzeli np. szczeżuja pospolita, sercówka pospolita, małgiew, omułek
ślimaki- należy do niej 70% gatunków mięczaków, wyróżnia się trzy podgromady ze względu na rodzaj i położenie narządów oddechowych, wyodrębniona głowa, noga z podeszwą i worek trzewiowy okryty muszlą, na głowie czułki (lądowe ? dwie, morskie- jedna), pęcherzykowate oczy, żywią się pokarmem roślinnym ale np. stożki (Ocean Indyjski) są niebezpieczne dla człowieka, trzy grupy:
przodoskrzelnie- jedno lub dwa skrzela skierowane do przodu ciała, rozdzielnopłciowe, głównie morskie, np. żyworódki, zagrzebki, porcelanki, rozkolce
tyłoskrzelne- morskie, żyją na dnie lub w toni wodnej, jedne skrzelo skierowane do tyłu ciała, większość bez muszli, ciało pokrywają wyrostki skrzelowe o pięknych kształtach i barwach, obojniakie np. alderia
płucodyszne- wymiana gazowa zachodzi przez jedno płuco utworzone po zewnętrznej stronie jamy płaszczowej, obojnakie, zapłodnienie krzyżowe np. winniczki, pomrów wielki, błotniarki, zatoczki, spełniają ważną rolę w ekosystemach i kulinarii np. brzegówki, czareczki, winniczki
głowonogi- noga przekształcona w lejek i ramiona otaczające głowę, ramiona zaopatrzone w przyssawki, haczyki lub kolce, muszla może być wykształcona lub zredukowana, żywią się rybami i stawonogami, silnie rozwinięte narządy zmysłów; moment zapłodnienia poprzedzony jest tańcami i walkami samców, prezentują barwy godowe, żyją w morzach pełnosłonych; trzy grupy:
łodziki- zewnętrzna spiralnie zwinięta muszla, która jest podzielona na komory wypełnione gazem (unoszenie w toni wodnej) zamiast ramion mają kurczliwe wyrostki otaczające otwór gębowy
amonity ? - wymarła grupa (dewon ? kreda ) zewnętrzna spiralna muszla, różnią się od łodzików budową anatomiczną
dwuskrzelne- wewnętrzna zredukowana muszla i para pierzastych skrzeli w jamie płaszczowej, pływają w toni wodnej za pomocą ramion i wody wylewanej lejka np. kałamarnice, mątwy, belemity ?