Wzorce osobowe Średniowiecza - rozwiń temat na podstawie poznanych tekstów literatury średniowiecznej.

Średniowiecze to termin na określenie dziejów w kulturze i historii, obejmujący czas miedzy starożytnością, a nowożytnością. Wykształciły się w nim pewne wzorce osobowe, ideały postaw i zachowań ludzkich. Było one rozpowszechniane przez ówczesną literaturę oraz ludzi. W średniowieczu wykształciły się wzorce osobowe na dwóch płaszczyznach: religijnej i świeckiej. Do wzorców religijnych należały dwa modele: ascety i świętego. Przykładem postawy ascety jest postać św. Aleksego, a świętego św. Franciszek z Asyżu. Natomiast wzorami świeckich postaci byli tacy rycerze jak Tristan i Roland.
Rycerz, kochanek i władca są typowymi bohaterami literatury średniowiecznej.
Ideał rycerza znalazł wyraz przede wszystkim w epice rycerskiej. Najpopularniejsze działo z gatunku „chansons de geste” to „Pieśń o Rolandzie”. Skupia ona w sobie cechy najwyżej cenione w epoce średniowiecza. Główny bohater- Roland, odważny, aż do szaleństwa, postępuje zgodnie z kodeksem rycerskim i kieruje się zasadą „miles Chrisi, patriave et amoris” („rycerz Chrystusa, króla i miłości”. Gotów jest oddać życie swoje i współtowarzyszy broni za szczęście własnego króla i ojczyzny: „dla pana swego trzeba znosić wszelką niedolę”. Jako wzorowy chrześcijan walczy w obronie wiary, aby mieć zapewnione miejsce w raju, co dla zwykłych śmiertelników było bardzo trudne do osiągnięcia.
Roland jest wzorem wszelkich cnót rycerza średniowiecznego: odwagi, wierności wobec króla i ojczyzny, męstwa, dbałości o honor.
Drugim wielkim wzorcem osobowym tej epoki jest asceta. Człowiek wybierający drogę ascezy świadomie rezygnuje z uciech i wygód życia ziemskiego. Umartwia się, a wszystkie cierpienia znosi w pokorze. Czas spędza głównie na modlitwie, by pobożnością osiągnąć szczęście oraz by zdobyć aureolę świętości.
Najsławniejszym utworem jest „Legenda o świętym Aleksym.”. Aleksy pochodzi z bogatej rodziny. W swoją noc poślubną porzuca żonę, pomimo tego, że bardzo ją kocha. Prowadzi żebracze życie i cierpliwie znosi upokorzenia. Umartwiając swoje ciało wzmacnia swego ducha. Porzuca wszystko, by stać się podobnym do Chrystusa, który głosił: „Kto chce mnie naśladować niech weźmie swój krzyż (...) i niech mnie naśladuje (...).” Wzorowe życie Aleksego zostaje po śmierci nagrodzone. W godzinie śmierci wszystkie dzwony zaczynają bić, a ciało ma uzdrowicielską moc.
Święty prowadził ascezę, czyli surowy, wstrzemięźliwy tryb życia, zmierzający przez wyrzeczenie się przyjemności i umartwianie do doskonalenia się w cnocie. Ascetę uważano za bojownika z własnymi namiętnościami.
Następnymi przykładami wzorów osobowych średniowiecza są główni bohaterowie poematu celtyckiego „Tristan i Izolda”. Starofrancuski romans opowiada o miłości kobiety i mężczyzny, królowej i rycerza. Tristan początkowo wierny królowi Markowi, odważny wojownik, po wypiciu magicznego napoju staje się niewolnikiem swojej miłości, podobnie jak Izolda, wcześniej zaręczona z królem Markiem. Siostrzeniec króla Kornwalii w obawie przed śmiercią swoją i ukochanej, poślubił inną Izoldę o Białych Dłoniach. Zraniony zatrutą strzałą rycerz przywołuję ukochaną. Krzew głogu łączący grób Tristana i Izoldy jest symbolem miłości poza życie, dowodem ingerencji natury i świata pozaziemskiego.
Miłość w utworze została przedstawiona jako potężna namiętność, która nie poddaje się racjonalnym analizom, wymykając się spod jakiejkolwiek kontroli. Jest uczuciem silniejszym od woli kochanków, którzy stają się wobec niej bezradni. Zmusza ich do łamania panujących zasad, do dokonywania wyborów, choć na dobrą sprawę siła napoju nie daje im jakiegokolwiek wyboru. Choć kochankowie mają świadomość tego, że zdradzają i oszukują to jednak nie są w stanie nic na to poradzić, są bezsilni wobec przeznaczenia. Wypity przez pomyłkę napój miłosny skazał ich na całe życie, życie przepojone cierpieniem, bólem i poczuciem winy. Płacą wysoką cenę za chwilę rozkoszy. Miłość kochanków skazana na ziemi na klęskę, zatriumfowała po ich śmierci. Głóg wyrastający z grobu symbolizuje nierozerwalną więź łączącą Tristana i Izoldę oraz potęgę miłości, która jest wieczna.
Osobiście uważam, że średniowiecze przekazało kolejnym epokom wartości ponadczasowe, ale nie korzystamy z nich w dużym stopniu. Jednak w każdej chwili możemy się do nich odnieść i przyjąć jako obowiązujące.
W średniowieczu występowało wiele różnych postaw wobec świata i, co najważniejsze Boga, bowiem zawsze jest on uznawany za postać panującą nad światem, a więc człowiek musi się jemu podporządkować.