Przedstaw szanse i zagrożenia wynikające z faktu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Wypowiedź uzasadnij odwołując się do materiałów źródłowych
Zastanawiając się nad członkostwem Polski w Unii Europejskiej, zadajemy sobie pytanie, jakie przyniesie nam ono korzyści. Często słyszymy o wzroście PKB oraz środkach z funduszy unijnych, do których Polska uzyskała dostęp po akcesji do Unii, ale nie zawsze potrafimy powiedzieć, co członkostwo będzie oznaczało dla nas samych, dla naszej grupy zawodowej, wsi, miasteczka czy regionu. Z drugiej strony wiele mówi się o zagrożeniach związanych z wejściem Polski do UE. W odpowiedzi odwołujemy się do doświadczeń innych państw, które wstępowały do Wspólnoty i dzięki temu osiągnęły sukces zarówno ekonomiczny jak i społeczny. Nie zawsze jednak umiemy udowodnić na konkretnych przykładach, że członkostwo będzie dla Polski korzystne.
Korzyści na rynku pracy
Unia Europejska to możliwość pracy i nauki. Słyszymy z mediów, że dla naszych informatyków jest praca w Niemczech, a dla pielęgniarek w krajach skandynawskich. Również Hiszpanie cenią naszą pracowitość. Podobnie sytuacja ma się ze szkolnictwem. Teraz będziemy mieli dużo szerszy dostęp do zagranicznych Uniwersytetów i szkół średnich.
Integracja Polski z Unią Europejską jest środkiem na zmniejszenie bezrobocia poprzez wzrost gospodarczy i skuteczne wykorzystanie funduszy unijnych.
Głównym czynnikiem związanym z wejściem Polski do UE i mającym wpływ na poprawę sytuacji na rynku pracy jest przyspieszenie wzrostu gospodarczego. Przed wstąpieniem Polski do UE w krajach członkowskich rocznie pracowało legalnie ok. 400 tys. Polaków. Poziom tego zatrudnienia został osiągnięty, mimo restrykcji, jakie były stosowane są wobec obywateli polskich.. W większości przypadków było to zatrudnienie sezonowe, trwające nie dłużej niż trzy miesiące jednak w wyniku podejmowania przez obywateli polskich pracy za granicą, liczba zarejestrowanych bezrobotnych stała się niższa o ok. 150 tys. osób.
Po wstąpieniu Polski do UE, mimo okresu przejściowego w zakresie swobodnego przepływu pracowników, możliwości zatrudnienia w krajach członkowskich znacząco się zwiększyła.
Pełne otwarcie, nawet w przypadku państw, które najostrzej występowały o okres przejściowy powinno nastąpić najpóźniej po dwóch do pięciu lat obowiązywania okresu przejściowego. Z dniem akcesji otworzyły się również rynki pracy obecnych państw kandydujących.
Polski rynek pracy odniesie korzyści ze stopniowego otwierania się rynków pracy państw członkowskich.. Migracje zatrudnieniowe złagodzą trudną sytuację w niektórych regionach kraju (szczególnie w tych, gdzie istnieją duże tradycje migracyjne – woj. podlaskie, dolnośląskie czy opolskie). Dochody otrzymywane z zagranicy pozwolą zrealizować inwestycje gospodarstw domowych oraz poprawić jakość życia. Przyczynią się również do aktywizacji lokalnych rynków pracy. Doświadczenie innych państw członkowskich uczy, że w wyniku akcesji do UE sytuacja na rynku pracy takich państw jak Hiszpania Portugalia, Irlandia i Grecja uległa poprawie. Członkostwo Polski w Unii Europejskiej wzmocni pozytywne, natomiast osłabi negatywne elementy wpływające na rynek pracy.
Korzyści dla rolnictwa
Rolnictwo było jedną z 30 negocjowanych przez Polskę dziedzin.
Włączenie polskiego rynku towarów rolno – spożywczych w obszar Europejskiego Jednolitego Rynku zapewnia: podniesienie wydajności rolnictwa, a dzięki temu odpowiedniego standardu życia osobom zatrudnionym w sektorze rolnictwa, unikanie wahań cen, zagwarantowanie zaopatrzenia konsumentów po korzystnych cenach.
Wspólną organizację rynku rolnego i towarzyszącą jej stabilizację cen, osiągnie się w wyniku interwencji na rynku wewnętrznym, ograniczenie produkcji, poprawę podstaw produkcji przez wspieranie przedsiębiorstw rolnych, poprawę struktury urynkowienia, subwencje w celu wyrównania uwarunkowanych naturalnie różnic, programy specjalnie dla regionów zapóźnionych.
Korzyści dla bezpieczeństwa i porządku publicznego
Unia Europejska jest obszarem, na którym zniesiono wewnętrzne kontrole graniczne dla przepływu osób i towarów. Patrząc na mapę, dochodzimy do prostego wniosku - wschodnia granica Polski, po wejściu naszego kraju do Unii Europejskiej, stała się jedną z granic zewnętrznych Wspólnoty. Dla nas oznacza to ogromną odpowiedzialność, bo przecież bezpieczeństwo Włocha, Niemca czy Portugalczyka będzie pośrednio zależało od sprawności i kompetencji polskiego celnika czy strażnika granicznego. Z drugiej strony nasze bezpieczeństwo będzie zależało od szczelności granicy hiszpańskiej czy włoskiej.
Korzyści z przyjęcia euro
Kiedy po kilku latach euro zastąpi złotówkę zniknie obecne ryzyko kursowe oraz obniżą się opłaty za transfery bankowe.
Korzyści w świadczeniu usług
Zgodnie ze wspólnotową swobodą przepływu usług, każdy przedsiębiorca może bez żadnych ograniczeń prowadzić działalność gospodarczą w innym państwie członkowskim. O formie tej działalności zadecyduje sam. Może świadczyć usługi jako firma polska, jako obywatel polski (albo osoba prawna zarejestrowana w Polsce) lub też założyć nowe przedsiębiorstwo w dowolnym kraju UE.
Korzyści w obrocie towarowym
Harmonizacja przepisów dotyczących obrotu towarami ułatwia dostęp naszych produktów i usług do rynku unijnego. Produkując, sprzedając czy kupując dany towar zastanawiamy się wielokrotnie czy jest on podobnej jakości jak w Niemczech, Francji czy Hiszpanii i czy mógłby być on eksportowany. Decyduje o tym system standaryzacji. Po wejściu do Unii Europejskiej Polska została objęta regulacjami Jednolitego Rynku. Dla polskich przedsiębiorstw oznacza to uzyskanie możliwości sprzedaży produktów na rynku unijnym, na tych samych warunkach, na jakich sprzedaż prowadzą dzisiaj przedsiębiorstwa w UE.
Korzyści wynikające z dostępu do funduszy strukturalnych
Proces integracji Polski z Unią Europejską ułatwia dostosowywanie polskiej gospodarki do wymogów Jednolitego Rynku. Największe, pozytywne efekty procesu dostosowawczego, w tym integracji europejskiej występują w przypadku napływu inwestycji zagranicznych oraz funduszy strukturalnych. Polska jest krajem, w którym rodzi się wiele świetnych pomysłów. Niestety, z powodu braku pieniędzy bardzo często nie są one realizowane . Wejście do Unii Europejskiej umożliwia nam zrealizowanie projektów, które dzisiaj muszą zostać odłożone na półkę.
W celu wyrównywania poziomu życia i likwidowania różnic w poziomie rozwoju gospodarczego, w Unii stworzono tzw. politykę strukturalną. Przystąpienie Polski do tej polityki wiążę się z napływem znacznej ilości środków finansowych, pochodzących z budżetu unijnego. Dzięki pomocy finansowej, otrzymanej z Unii Europejskiej, nastąpi ożywienie gospodarki, co po pewnym czasie powinien odczuć każdy z nas.
Korzyści dla małych i średnich przedsiębiorstw
Programy wsparcia Unii Europejskiej to szansa na rozwój wielu firm.
Sukces gospodarczy Unii Europejskiej polega na wspieraniu małych i średnich przedsiębiorstw ,które przyczyniły się w bardzo znaczącym stopniu do osiągnięcia dobrobytu ekonomicznego i społecznego. Jest to najbardziej dynamicznie rozwijający się sektor działalności gospodarczej w UE. Małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią prawie 99% wszystkich firm działających w Europie, generują znaczną cześć dochodu narodowego oraz tworzą najwięcej nowych miejsc pracy.
Inicjatywy europejskie, które zmierzają do stworzenia do 2010 roku nowoczesnej, dynamicznej i najbardziej konkurencyjnej gospodarki, już od dawna koncentrują swoją uwagę na zwiększeniu dynamiki przedsiębiorczości. Unia Europejska od lat docenia rolę małych i średnich przedsiębiorstw, a znając ich specyficzne potrzeby prowadzi szereg działań zmierzających do ich umocnienia. Polityka UE jest aktywna w wielu obszarach, gdzie w Polsce nie stwierdzono jeszcze potrzeby działania. Dobrym przykładem jest tu polityka ochrony konsumenta w UE, która ma charakter bardzo kompleksowy i dotyczy każdej dziedziny życia.
W Polsce prawa konsumentów są najczęściej kojarzone z możliwością zareklamowania wadliwego obuwia czy spleśniałego serka. Nie jesteśmy świadomi istnienia wielu problemów, które są przedmiotem zainteresowania unijnych instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo konsumentów. Wstąpienie Polski do UE daje nam wszystkim niepowtarzalną szansę włączenia się do unijnych inicjatyw i korzystania ze swoich praw. Możemy lepiej dbać o nasze zdrowie i pieniądze.
Integracja z Unią Europejską wpływa również na warunki konkurencji. Przedsiębiorcy spodziewają się napływu zagranicznych inwestycji oraz polepszenia sytuacji na polskim rynku. Według większości wyliczeń polskich ekspertów, wzrost gospodarczy wzrosnąć może nawet o 3 punkty procentowe. Przystąpienie do UE to również ostateczne zlikwidowanie bariery celnej co umożliwia nam szerszy eksport naszych towarów na rynki europejskie.
Swobodne podróżowanie
Kolejną zaletą Unii Europejskiej z punktu widzenia zwykłego obywatela jest możliwość swobodnego podróżowania, osiedlania się i podejmowania pracy na terenie wszystkich jej krajów. UE daje nam szanse legalnego zatrudnienia od którego naliczana będzie emerytura a w razie nagłego wypadku możemy liczyć na opiekę zdrowotną nie wymagającą wykupu dodatkowych ubezpieczeń Wejście naszego kraju do UE otworzyło przed polskimi uczniami i studentami nowe perspektywy. Pojawia się szansa na naukę i studiowanie za granicą. Warto pamiętać że po wstąpieniu do UE wg generalnej zasady polska młodzież traktowana jest na tych samych zasadach co pozostali członkowie Zjednoczonej Europy. Obowiązywać nas będą te same stypendia, zapomogi oraz opłaty za naukę. Do studiowania za granicą wystarczy polska matura.
Poprawa ekologii i warunków życia
Przystąpienie do krajów zjednoczonej Europy, wdrożenie europejskich norm ekologicznych przyczyni się z pewnością do poprawy warunków życia ludzi. Stosowanie nowoczesnych, przyjaznych środowisku technologii racjonalizujących zużycie surowców i energii pozwoli poprawić efektywność gospodarczą. Co więcej, dążąca do liberalizacji Unia gwarantuje nam obniżenie cen za usługi takie jak telekomunikacja, prąd, czy gaz.
Utrata suwerenności
Eurosceptycy podkreślają, że z chwilą wejścia do Unii Polska przekreśliła swoja suwerenność, a co za tym idzie niepodległość. „Suwerenność to niezależność władzy państwowej od wszelkiej władzy w stosunkach z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi oraz od wszelkiej władzy wewnątrz państwa” - czytamy w Encyklopedii Popularnej PWN. Traktat z Maastricht, na którym opiera się ustawodawstwo Unii Europejskiej zakłada, ze każde państwo należące do Unii Europejskiej, musi „przekazać” swoja suwerenność. Przekazanie suwerenności następuje wtedy, kiedy któraś kompetencja państwowa przechodzi pod gestie obcej władzy albo międzynarodowej organizacji decydującej przy większości głosów, ponieważ podjęta przez te organizacje decyzja może być sprzeczna z wola tegoż państwa. Znany jest fakt zmiany francuskiej Konstytucji w wyniku referendum, tylko dlatego, iż nie pozwalała ona właśnie na przekazywanie suwerenności. Wystarczy tylko wspomnieć, ze polska Konstytucja, uchwalona w 1997 roku, to umożliwia. Proces rezygnowania z własnej niepodległości stanie się jeszcze bardziej widoczny, kiedy Unia Europejska ostatecznie zmieni się w zunifikowane supermocarstwo europejskie, w najodważniejszych zamysłach bez odrębnej państwowości i narodów.
Zagrożenia ekonomiczne
Przeciwnicy integracji podają argumenty ekonomiczne. Mówią o tym, ze wiele polskich przedsiębiorstw na skutek zbyt silnej konkurencji upadnie lub nastąpi ograniczenie produkcji gdyż nie są w stanie konkurować z silnymi koncernami i przedsiębiorstwami zagranicznymi. Powiększy się liczba bezrobotnych. Rynek polski po zlikwidowaniu cel, zostanie zalany tanimi produktami z wysokorozwiniętych krajów członkowskich. Staniemy się po prostu rynkiem zbytu dla różnych towarów, których jakość jest o wiele niższa od jakości produktów produkowanych na rynki Europy Zachodniej, tak jak niegdyś Polacy eksportowali wiele towarów marnej jakości na niezwykle chłonny rynek rosyjski.
Bez wątpienia najtrudniejsza sytuacja jest obecnie w rolnictwie, gdzie zatrudnionych jest 26% Polaków. Mogą załamać się małe, nie doinwestowane gospodarstwa rolne oraz niektóre gałęzie produkcji rolnej i przetwórczej. Dziś wiemy, że po stanowisku Komisji Europejskiej dopłaty do polskiego rolnictwa nie będą tak wysokie, jak dopłaty dla rolników zachodnio-europejskich. Trzeba powiedzieć jasno - polscy rolnicy są w tej chwili w Unii Europejskiej członkami drugiej kategorii. Nawet jeśli wspomniane dopłaty wynosiłyby 100%, i tak nie zrekompensuje to strat związanych z likwidacja ponad 1,5 miliona małych, kilkuhektarowych gospodarstw rolnych, z których utrzymuje się około 4 mln. rolników. A tego właśnie żąda Unia, aby się o tym przekonać, wystarczy zajrzeć do jednego z ostatnich raportów Komisji Europejskiej. Dla rolników wejście do Unii, oznacza również kolejne obciążenia związane z podwyżka podatku VAT na maszyny rolnicze (do 22%).
Według mnie członkostwo w Unii Europejskiej jest strategicznym celem Polski. Integracja z UE służy przyspieszeniu rozwoju gospodarczego, modernizacji gospodarki i systemu prawnego, likwidacji luki rozwojowej dzielącej nasz kraj od innych państw europejskich. Przystąpienie do Unii Europejskiej jest pewnym ryzykiem, ale może stanowić również wielką dziejową szansę, której nie powinniśmy zaprzepaścić. Euroentuzjaści uważają, że i tak jesteśmy zmuszeni restrukturyzować gospodarkę, reforma rolnictwa jest niezbędna. Integracja zwiększa jedynie pilność i wagę tych zmian. Musimy unowocześnić państwo i poprawić byt ludności. Lepiej, żeby działo się to przy pomocy Unii Europejskiej, bo wtedy otrzymamy na te cele fundusze oraz wsparcie ze strony krajów zjednoczonych.
Bibliografia:
1. „Za i przeciw Unii Europejskiej”, „Nasz Dziennik” 28.I.2002
2. „Rozszerzenie Unii Europejskiej – Historyczna szansa”, Publikacja wydana przez przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce wspólnie z wydawnictwem „Wokół nas”
3. Andrzej Limański, Mieczysław Syrek, „Integracja ekonomiczna Polski z Unią Europejską”, Wydawnictwo Difin Spółka z o. o., Warszawa 2001