Prądy morskie
Prądy morskie – to poziome ruchy wody morskiej (lub oceanicznej) wywołane przemieszczaniem dużych objętościowo ilości wód na znaczne odległości i w określonym kierunku.
Rodzaje prądów morskich:
- powierzchniowe – powstają pod wpływem stałych wiatrów (głównie pasatów)
- głębinowe powstają w wyniku różnic gęstości wody wywołanych nierównomiernym nagrzaniem powierzchni mórz i oceanów
Klasyfikacja ze względu na termikę niesionych wód:
- prądy ciepłe – o temperaturze wód niesionych prądem większej niż temperatura wód otaczających. Kierunek: płyną z niższych do wyższych szerokości geograficznych.
- prądy zimne – o temp. wód niesionych prądem mniejszych niż temp. wód otaczających. Kierunek: płyną z wyższych do niższych szerokość geograficznych.
Przebieg prądów zależy od:
- siły Coriolisa – która powoduje odchylenie prądów od właściwego kierunku: w prawo na półkuli północnej i w lewo na półkuli południowej
- rozmieszczenia lądów i mórz
- zarysu linii brzegowej kontynentów
- ukształtowania powierzchni dna oceanicznego
Prądy morskie wpływają na:
- zasolenie wody morskiej
- zawartość tlenu w wodzie morskiej
- barwę wody morskiej
- przezroczystość
- klimat – prądy ciepłe powodują wzrost temperatury i parowania a zimne odwrotnie (El Nino - wywiera wpływ na pogodę na całym świecie)
Prądy morskie dzielimy również na prądy morskie stałe i okresowe. Prądy morskie pływowe występują jako prądy okresowe wskutek działania pływów morskich.
Prądy morskie w każdym oceanie tworzą kręgi cyrkulacyjne, oddzielne dla półkuli północnej i południowej.
W strefie gorącej i ciepłej po zachodniej stronie oceanów, a po wschodniej stronie kontynentów, płyną prądy od równika w stronę biegunów, są więc prądami ciepłymi (np. Kurosiwo, Mozambicki, Brazylijski). Natomiast po wschodniej stronie oceanów, czyli u zachodnich wybrzeży kontynentów prądy płyną ku równikowi, a więc są prądami zimnymi (np. Kalifornijski, Kanaryjski, Benguelski).
W strefach umiarkowanych szerokości jest odwrotnie. Wzdłuż wschodnich wybrzeży kontynentów płyną prądy zimne (np. Prąd Labradowski, Ojasiwo), wzdłuż zachodnich prądy ciepłe (np. Prąd Alaski czy Prąd Zatokowy).