Krzyżacy(Zakon Najświętszej Panny Domu Niemieckiego)-rycerze i zakonnicy, członkowie zakonu, który powstał w Jerozolimie w czasie krucjat, potem jego siedzibę przeniesiono najpierw do Węgier, a w 1226 roku do Polski. Nazwa przyjęła się od czarnych charakterystycznych krzyży jakie nosili na białych płaszczach-pelerynach. Pierwotnym ich celem była obrona pielgrzymów wędrujących do Ziemi Świętej przed muzułmanami. Po sprowadzeniu do Polski mieli pomóc w nawracaniu pogańskich Prusów,w końcu podstępem zajęli Pomorze i rozpoczęli wielowiekowy konflikt wojenny.
Pomysł sprowadzenia na pogranicze mazowiecko-pruskie zakonu rycerskiego zrodził się na dworze Konrada Mazowieckiego. Zakon taki miał ochraniać ziemie piastowskie przed najazdami plemion pruskich i prowadzić akcję chrystianizacyjną. Rokowania z władzami Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie zaczęły się w 1226 r., a dwa lata później kilku braci zakonnych przyjęło od Konrada Mazowieckiego Ziemię Chełmińską. W 1230 r. niewielki konwent krzyżacki osiadł koło Torunia, rozpoczynając systematyczny podbój ziem pruskich, wypierając pierwotnych mieszkańców w głąb lasów i mordując, a tych, którzy przeżyli najazd nawracali przemocą i germanizowali. Krzyżacy budowali zamki, zakładali miasta, sprowadzali osadników z Niemiec (późniejsi Prusacy). Do końca XIII w. stworzyli w Prusach potężne państwo ze stolicą w Malborku (od 1309 r.)
Malbork był twierdza nie zdobycia i nigdy nie został zdobyty. Pod koniec wojny trzynastoletniej Kazimierz Jagiellończyk wykupił zamek od czeskich najemników, którym Krzyżacy nie wypłacili żołdu.
